Τα πάνω κάτω μέσα σε ελάχιστο χρόνο έφερε ο Ντόναλντ Τραμπ πάλι την Τετάρτη, αυτήν τη φορά σε σχέση με την πρόθεσή του απέναντι στον επικεφαλής της Fed Τζερόμ Πάουελ.
Χθες το απόγευμα βούηξαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι επείκειτο, και μάλιστα σύντομα, η αντικατάσταση του Πάουελ, με φόντο τη γνωστή διαφωνία του όσον αφορά την πολιτική των επιτοκίων.
Πριν καλά καλά προλάβει να στεγνώσει το μελάνι των ρεπορτάζ που επικαλούνταν διαρροή από τον Λευκό Οίκο, ήρθε και η διάψευση: ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να απολύσει τον Τζερόμ Πάουελ. Παρόλα αυτά, με τον… μαγικό τρόπο του, κατάφερε και αυτήν τη διάψευση να την κάνει να ακούγεται σαν απειλή.
«Δεν αποκλείω τίποτα, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ απίθανο, εκτός… αν πρέπει να φύγει για απάτη», δήλωσε με νόημα ο Τραμπ την Τετάρτη όταν ρωτήθηκε για την απόλυση του προέδρου της Fed. Ουσιαστικά «έδειξε» προς το τελευταίο μέτωπο που άνοιξε ο Τραμπ εναντίον του Πάουελ: εντατικοποίηση του ελέγχου της ανακαίνισης των δύο κύριων κτιρίων της Fed στην Ουάσινγκτον. Ο αμερικανός πρόεδρος και οι σύμμαχοί του ισχυρίζονται το έργο είναι άσκοπα πολυτελές και υπερβολικό στον προϋπολογισμό, και έχουν επίσης υπαινιχθεί οικονομικές ατασθαλίες.
Όλα αυτά συνδέονται με τη διαφωνία του Τραμπ όσον αφορά τη νομισματική πολιτική που ακολουθεί η ομοσπονδιακή τράπεζα υπό τον Τζερόμ Πάουελ.
Οι επενδυτές ανησυχούν ότι πίσω από τις συνεχόμενες επιθέσεις του Τραμπ το διακύβευμα είναι η ανεξαρτησία της Fed, ένας βασικός πυλώνας λειτουργίας των αγορών. Ο ισχυρός άντρας της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, προειδοποίησε για τις απρόβλεπτες συνέπειες υπογραμμίζοντας ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας είναι ιερή.«Η ανεξαρτησία της Fed είναι απολύτως κρίσιμη, και όχι μόνο για τον σημερινό πρόεδρο της Fed, τον οποίο σέβομαι, τον Τζέι Πάουελ αλλά και για τον επόμενο πρόεδρο της Fed. Το να παίζεις με τη Fed μπορεί συχνά να έχει δυσμενείς συνέπειες, απολύτως αντίθετες από αυτές που μπορεί να ελπίζεις» πρόσθεσε.
Οι αγορές έχουν συνηθίσει στη λεκτική επιθετικότητα του Τραμπ στον Πάουελ, βασικό χαρακτηριστικό της ρητορικής του εδώ και χρόνια.
Το ερώτημα τώρα είναι πόσο θα διαρκέσει η… διάψευση.
Η ανακαίνιση στη Fed
«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που λένε ότι πρέπει να απομακρυνθεί λόγω της απάτης που κάνει», δήλωσε ο Τραμπ σε συνέντευξή του στο Real America’s Voice την Τετάρτη. «Ξοδεύει δυόμισι δισεκατομμύρια δολάρια, υποθέτω είναι μια ανακαίνιση». «Εξαρτάται από αυτόν».
«Αν θέλει να παραιτηθεί, αυτό θα εξαρτηθεί από αυτόν. Λένε ότι θα διατάρασσε την αγορά αν το έκανα», είπε ο Τραμπ όταν ρωτήθηκε για την απόλυση του Πάουελ.
Δεν είναι σαφές αν ο πρόεδρος έχει καν την εξουσία να απομακρύνει έναν πρόεδρο της Fed. Ωστόσο, ο Τραμπ υποστηρίζει ότι όταν συναντήθηκε την Τρίτη το βράδυ με περίπου δώδεκα Ρεπουμπλικάνους της Βουλής και τους ρώτησε για το θέμα, πήρε την έγκρισή τους.
Με τον Τραμπ, συζητήσεις σαν κι αυτή είναι συχνά προάγγελος. Τείνει να παίζει δημόσια με ιδέες, και βοηθούς δημοσκοπήσεων, ακόμη και πλήθη σε συγκεντρώσεις, πριν προχωρήσει, όπως παρατηρεί το Bloomberg. Λέγεται, ακόμη, ότι ο Τραμπ έδειξε ένα σχέδιο επιστολής απόλυσης στη συνάντηση, αν και αργότερα το αρνήθηκε.
Το επόμενο βήμα για την κεντρική τράπεζα είναι η πιθανότητα μια ομάδα τριών βοηθών του Τραμπ να επισκεφθεί τον χώρο ανακαίνισης, για αυητοψία. Ο Διευθυντής του Γραφείου Διοίκησης και Προϋπολογισμού Ράσελ Βόουτ, ο Αναπληρωτής Αρχηγός του Επιτελείου Τζέιμς Μπλερ και ο Διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Χρηματοδότησης Στέγασης Μπιλ Πουλτ – ένας από τους πιο σφοδρούς επικριτές του Πάουελ – πιέζουν να διεξάγουν μια δική τους ad hoc έρευνα.
«Έχει έρθει η ώρα του και ο πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές ότι δεν τον θέλει εδώ», δήλωσε ο Πουλτ στην τηλεόραση του Bloomberg την Τετάρτη
Από την πλευρά του, βέβαια, και ο Πάουελ δεν είναι μόνος. Εχει πολλούς υποστηρικτές. Η λίστα περιλαμβάνει ουσιαστικά τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Για αυτό και διακινήθηκε και η άποψη ότι ο Τραμπ ψάρευε αντιδράσεις την Τετάρτη και «τα μάζεψε» όταν είδε τις αντιδράσεις
«Πιστεύουμε ότι ο Τραμπ δοκιμάζει τις αγορές για να δει αν μπορεί να απολύσει τον Πάουελ», έγραψε η Άννα Γουόνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στο Bloomberg Economics.
«Η έντονη αντίδραση φαίνεται να τον έπεισε να αποσύρει προς το παρόν τη ρητορική των απολύσεων». Η ίδια προβλέπει μεγαλύτερη κλιμάκωση και προειδοποιεί ότι η απόλυση του Πάουελ θα επιβραδύνει την ανάπτυξη και θα αυξήσει την ανεργία και τον πληθωρισμό.
Η υπόθεση Μπερνστάιν
Οι ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου ήταν διχασμένοι σχετικά με την κίνηση. «Από όσο καταλαβαίνω, δεν έχει καμία πρόθεση να το κάνει αυτό», δήλωσε ο ηγέτης της πλειοψηφίας της Γερουσίας Τζον Θουν. Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον δήλωσε ότι δεν ήταν σίγουρος ότι ο Τραμπ είχε την εξουσία να το κάνει, αν και αναφέρθηκε στην απογοήτευση στις τάξεις του κόμματος λέγοντας ότι «η νέα ηγεσία θα ήταν χρήσιμη στη Fed».
Οι εσωτερικές εντάσεις στο ρεπουμπλικανικό κόμμα ίσως εξηγούν τη χρονική στιγμή της τελευταίας επίθεσης του Τραμπ εναντίον του Πάουελ. Ο πρόεδρος επιδιώκει να αποσπάσει την προσοχή από την ιστορία σχετικά με την δημοσιοποίηση εγγράφων στην υπόθεση Τζέφρι Έπσταϊν – η οποία έχει διχάσει έντονα τους υποστηρικτές του. Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι έχει «απόλυτη» εμπιστοσύνη στην Γενική Εισαγγελέα Παμ Μπόντι και έχει δώσει έξαλλος εντολή στους υποστηρικτές του να στρέψουν την προσοχή αλλού.
Από την άλλη, η πολιτική καταιγίδα θα μπορούσε να περιπλέξει την πορεία της κεντρικής τράπεζας προς τη μείωση των επιτοκίων, κάτι που διστάζει να κάνει λόγω της αβεβαιότητας σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχουν οι δασμοί του Τραμπ στις τιμές καταναλωτή.
Μια άλλη γκρίζα ζώνη αφορά το μέλλον του Πάουελ στην κεντρική τράπεζα μετά τη λήξη της θητείας του ως προέδρου τον Μάιο – εάν υποτεθεί ότι θα φτάσει μέχρι εκεί. Η θέση του στο διοικητικό συμβούλιο της Fed παρατείνεται για περίπου ενάμιση χρόνο πλέον της θητείας του στην προεδρία.
Ο πρόεδρος επανέλαβε την Τετάρτη ότι όποιος αναλάβει τη θέση θα αναμένεται να επιφέρει χαμηλότερα επιτόκια – ένα ακόμη πιθανό πλήγμα στην αυτονομία της κεντρικής τράπεζας, ακόμη και αν ο Πάουελ δεν απολυθεί.
«Ευτυχώς, μπορούμε να κάνουμε μια αλλαγή τους επόμενους, περίπου οκτώ μήνες», είπε ο Τραμπ. «Ενδιαφέρομαι μόνο για άτομα με χαμηλά επιτόκια».
