Με κοινό δανεισμό θα χρηματοδοτηθεί το ταμείο κρίσης ύψους 400 δισ. ευρώ (463 δισεκατομμυρίων δολαρίων) που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Blommberg.
Το νέο δημοσιονομικό εργαλείο που θα είναι διαθέσιμο για την περίοδο 2028-2034 και θα παρέχει δάνεια σε χώρες ώστε να μπορούν να αντιδράσουν ταχύτερα σε δυσμενή γεγονότα. Οι Βρυξέλλες είπαν στα κράτη μέλη ότι θα δανειστούν χρήματα για λογαριασμό τους για να συγκεντρώσουν χρήματα για το μέσο.
Η ταχύτητα είναι το ζητούμενο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως έδειξε η πανδημία και η ενεργειακή κρίση που έπληξαν την ευρωπαϊκή οικονομία τα προηγούμενα χρόνια.
Ωστόσο το ταμείο αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις. Αρκετές χώρες αντιτίθενται στις κοινές υποχρεώσεις, τις οποίες θεωρούν ότι επιδοτούν τις πιο σπάταλες δημοσιονομικά χώρες. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ ύψους 2 τρισ. δολαρίων για την περίοδο 2028-2034 e;inai μεγαλύτερος από ό,τι πολλοί περίμεναν και προκάλεσε την έντονη επίπληξη της Γερμανίας, η οποία τον χαρακτήρισε «απαράδεκτο».
Σε μια πρώτη συζήτηση με απεσταλμένους της ΕΕ το βράδυ της Τετάρτης, η Επιτροπή παραδέχθηκε ότι ο νέος μηχανισμός θα ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτός από ορισμένα κράτη μέλη. Τόνισαν ότι το εργαλείο θα διανέμει χρήματα χρησιμοποιώντας δάνεια και όχι επιχορηγήσεις.
Αυστηροί έλεγχοι
Ο Wopke Hoekstra, Επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, μιλώντας στο Bloomberg εξήγησε ότι ο μηχανισμός θα χρηματοδοτηθεί με τη χρήση κοινού δανεισμού, αλλά θα υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους, μεταξύ άλλων μέσω της ομοφωνίας μεταξύ των 27 κρατών μελών του μπλοκ πριν υπογραφεί οποιαδήποτε δαπάνη με τη χρήση του εργαλείου.
«Αυτό είναι κάτι που έχετε στο σεντούκι σας ως πιθανή επιλογή» είπε χαρακτηριστικά. “Μπορεί να είναι μόνο σε συγκεκριμένες περιστάσεις και με τη ρητά δοθείσα εντολή των κρατών μελών. Όχι μόνο όταν οριστικοποιούμε τον προϋπολογισμό, αλλά και πάλι σε μια συγκεκριμένη κατάσταση κρίσης”.
Η απόδοση του 10ετούς χρέους της ΕΕ έχει αυξηθεί από την αρχή του έτους και κυμαίνεται γύρω στο 3,17%, αλλά παραμένει κάτω από το ανώτατο όριο που σημειώθηκε στις αρχές Μαρτίου, το οποίο ακολούθησε τα σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης για την ενίσχυση των δαπανών.
Ο προϋπολογισμός που υποβλήθηκε την Τετάρτη αποτελεί την έναρξη μιας επίπονης διαδικασίας, στην οποία θα λάβουν μέρος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη, για να σταθμίσουν τις απόψεις τους. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους. Ο προϋπολογισμός πρέπει να συμφωνηθεί μέχρι το τέλος του 2027.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε την Τετάρτη ότι ο μηχανισμός των 400 δισ. ευρώ θα δώσει στην ΕΕ μια «συντομότερη διαδρομή» σε περιόδους κρίσης. Η πανδημία αποτέλεσε τομή στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, με τις χώρες να υπογράφουν τον μηχανισμό ανάκαμψης ύψους περίπου 800 δισ. ευρώ, ο οποίος χρηματοδοτείται με τη χρήση κοινού χρέους. Όμως για πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, αυτό ήταν μια εφάπαξ ενέργεια.
