Αν υποθέσουμε ότι ο δισεκατομμυριούχος με περιουσία €220 δισεκατομμύρια Τζεφ Μπέζος όντως άφησε ένα tip €45.000, το ποσό αντιστοιχεί σε ένα ελάχιστο κλάσμα του συνολικού του πλούτου. Συγκεκριμένα, πρόκειται για περίπου το 0.00002045% της συνολικής περιουσίας του.
Μια αναγωγή επιπλέον για να γίνει ακόμη πιο σαφής η «γενναιοδωρία» του Μπέζος. Αν ο μέσος Έλληνας έχει μια καθαρή αξία (περιουσία μείον χρέη) της τάξης των €100.000**, για παράδειγμα, και άφηνε ένα tip με την ίδια αναλογία προς την περιουσία του, τότε αυτό το tip θα ανερχόταν μόλις στα €2.05.
«Η οικονομική πραγματικότητα για τους υπερ-πλούσιους είναι πολύ διαφορετική από όλους εμάς» γράφει σχολιαστής σε forum του Reddit.
«Αυτό που για τους περισσότερους ανθρώπους φαντάζει ως μια εξωφρενική, ίσως και προκλητική, χειρονομία γενναιοδωρίας, για έναν δισεκατομμυριούχο είναι ουσιαστικά ένα ασήμαντο ποσό, ένα ψίχουλο που δεν επηρεάζει στο ελάχιστο τον συνολικό του πλούτο».
Το πραγματικό κόστος του γάμου του Mr. Amazon
Για να κατανοήσουμε ακόμη καλύτερα αυτή τη δυσανάλογη σχέση, ας πάρουμε το παράδειγμα του γάμου του Τζεφ Μπέζος. Με μια καθαρή αξία περίπου €220 δισεκατομμύρια (μετατροπή από $240 δισ. δολάρια σε ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία), ο Μπέζος φέρεται να ξόδεψε περίπου €45.87 εκατομμύρια για τον γάμο του. Αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει μόλις το 1/4800 της συνολικής του περιουσίας.
Τώρα, ας το μεταφέρουμε στον μέσο Αμερικανό πολίτη περίπου 50 ετών, του οποίου η μέση καθαρή αξία υπολογίζεται σε €275.230 (μετατροπή από $300.000 δολάρια).
Εάν αυτός ο μέσος πολίτης ξόδευε το ίδιο αναλογικό ποσό της περιουσίας του για τον γάμο του, δηλαδή το **1/4800**, τότε το αντίστοιχο κόστος θα ήταν μόλις €57,34!
Αν και τα €45.87 εκατομμύρια ακούγονται αστρονομικά, σε σχέση με την περιουσία του Μπέζος, είναι ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό.
Tax the rich
Το forum στο Reddit αναφέρεται και στην πολυετή καμπάνια του διακεκριμένου Γάλλου οικονομολόγου, αναπληρωτή καθηγητή Δημόσιας Πολιτικής και Οικονομικών στην Goldman School of Public Policy του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ, καθηγητή με λεδρα στο Paris School of Economics και διευθυντή του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της ΕΕ, Γκαμπριέλ Ζούκμαν.
Ο Ζούκμαν είναι γνωστός για την πρωτοποριακή του έρευνα στην ανισότητα του πλούτου, τις φορολογικές παραδείσους και τη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών και των υπερ-πλούσιων.
Ο Ζούκμαν, σε συνεργασία συχνά με τον Τομά Πικετί, έναν άλλο παγκοσμίου φήμης οικονομολόγο, έχει υποστηρίξει επανειλημμένα, μέσα από εκτενείς αναλύσεις και δεδομένα, ότι οι υπερ-πλούσιοι πληρώνουν αναλογικά λιγότερους φόρους από τον μέσο εργαζόμενο, λόγω των τρόπων που αποθησαυρίζουν τον πλούτο τους και της χρήσης φορολογικών ελιγμών και καταφυγίων.
Για τον Ζούκμαν ένας φόρος επί του πλούτου ή η αύξηση των φορολογικών συντελεστών στα υψηλότερα εισοδήματα και περιουσίες, είναι αναγκαίος για τη μείωση της οικονομικής ανισότητας, τη χρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Ο ίδιος έχει προτείνει συγκεκριμένα μοντέλα για την εφαρμογή προοδευτικών φόρων περιουσίας και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής σε διεθνές επίπεδο με τις εργασίες του να έχουν δημοσιευτεί σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά και την επιρροή του να έχει συζητηθεί ακόμη και σε επίπεδο G20.
Η φοροδιαφυγή, κυρίως από τα μεγάλα πορτοφόλια αποτελεί εδώ και δεκαετίες το μεγάλο γρίφο των οικονομικών επιτελείων των κυβερνήσεων και το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ θέλησε να βρει μια κάποια λύση το 2023.
Σε έκθεση που έφερε στο φως το Reuters τον Οκώβριο 2023, το Παρατηρητήριο ανέφερε ότι «οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανοίξουν ένα νέο μέτωπο στην καταπολέμηση της διεθνούς φοροδιαφυγής επιβάλλοντας στους δισεκατομμυριούχους έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο, απ′ όπου θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 250 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Εάν επιβληθεί αυτός ο φόρος, το ποσό θα ισοδυναμούσε μόνο με το 2% του πλούτου των σχεδόν 13 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέχουν οι 2.700 δισεκατομμυριούχοι παγκοσμίως», δήλωσε η ερευνητική ομάδα της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Παρισιού.
Οι φόροι που πληρώνουν οι πλούσιοι, αποτελεί συχνά αντικείμενο πολιτικής διαμάχης καθώς σε πολλές χώρες το φορολογικό σύστημα τους ευνοεί σε βαθμό που πληρώνουν σκανδαλωδώς λιγότερα από τους μισθωτούς διοχετεύοντας το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου τους σε φορολογικούς παραδείσους ή σε χώρες με πολύ χαμηλό συστελεστή φορολόγισης σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιας Φοροδιαφυγής για το 2024.
Κάτι τέτοιο δεν πρέπει πλέον να παραβλέπεται καθώς υπονομεύει τη βιωσιμότητα των φορολογικών συστημάτων και την φορολογική συμμόρφωση των υπόλοιπων πολιτών», είπε ο Ζούκμαν.
Στις ΗΠΑ που είναι και η υπερύναμη του καπιταλισμού οι δισεκατομμυριούχοι όπως ο Μπέζος πληρώνουν για φόρο μόλις το 0,5% του πλούτου τους ενώ στη Γαλλία, όπου οι φόροι είναι σχετικά υψηλοί, ο φόρος για τους υπερπλουσίους είναι σχεδόν μηδενικός σύμφωνα με το Παρατηρητήριο.
Αυτή η σκανδαλωδώς αυξανόμενη ανισότητα πλούτου σε πολλές χώρες τροφοδοτεί τη συζήτηση για μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων, καθώς τα δημόσια ταμεία αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τη γήρανση του πληθυσμού, τις τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες για την κλιματική μετάβαση και το χρέος.
