Στις 23 Ιουλίου ο πρωθυπουργός πραγματοποίησε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τους δημάρχους και τον Περιφερειάρχη της Δυτικής Μακεδονίας..
Αντικείμενο της σύσκεψης ήταν η πορεία του προγράμματος για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, ενώ στη σύσκεψη παρών ήταν και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης.
Στην περιοχή διοχετεύονται πόροι 1,03 δισ. ευρώ μέσα από το προαναφερόμενο πρόγραμμα, ενώ από τα τοπικά σχέδια ανάπτυξης είναι σε εξέλιξη κυρίως και σχεδόν μόνο έργα υποδομών. Αναγκαία φυσικά για την ανάπτυξη της περιοχής και της μετάβαση της.
Ωστόσο, από το πλάνο της μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο απουσιάζουν οι μεγάλες εκείνες ιδιωτικές επενδύσεις που θα φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
To master plan
Και δεν είναι μακριά ο Σεπτέμβριος του 2020 όταν η σημερινή κυβέρνηση Μητσοτάκη παρουσίαζε ένα master plan για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη έχοντας δεχτεί προτάσεις για 66 επενδύσεις εκ των οποίων οι 16 ήταν οι πιο εμβληματικές. Το ύψος τους αθροιζόταν σε πάνω από 5 δισ. ευρώ, ενώ ειδικά κίνητρα θεσπίστηκαν για την προσέλκυση νέων κεφαλαίων που θα άλλαζαν το παραγωγικό μοντέλο των περιοχών.
Το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο με επενδύσεις όπως η κατασκευή giga factory για μπαταρίες, μονάδων υδροπονίας, οινοτουρισμού και παραγωγής κυψελών υδρογόνου κλπ. έμεινε στα χαρτιά.
Οι επενδυτές είτε για γραφειοκρατικούς λόγους (καθυστερήσεις στα χωροταξικά σχέδια), είτε για καθαρά λόγους επιχειρηματικής στρατηγικής δεν έριξαν τα κεφάλαια. Οι περιοχές παραμένουν ακόμη ερημωμένες και με αβέβαιο το μέλλον ως προς τη μετάβαση τους.
Στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη προχωρούν ως επί το πλείστον μόνο προγράμματα κοινοτικής στήριξης κατάρτισης και επανακατάρτισης αλλά και για τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Με ανύπαρκτη, όμως, την προοπτική της βιωσιμότητας.
Η αποτυχία
Τον Δεκέμβριο του 2024 η διεθνής έκθεση του ΟΟΣΑ για τις περιοχές και τις πόλεις ήρθε να επιβεβαιώσει την αποτυχία εκείνου του σχεδίου που είχε εκπονήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη: Με στοιχεία της περιόδου 2019 – 2023 η Δυτική Μακεδονία έχει αρνητικό ρυθμό, -2,27%, ανάπτυξης ανά κάτοικο όταν στο σύνολο η Ελλάδα αγγίζει το 2%, με στοιχεία της περιόδου 2003 – 2023 ο πληθυσμός στη Δυτική μειώνεται κατά 13,07%, ενώ η ανεργία χτύπησε το 2023 το 16,9% όταν στην Ελλάδα ήταν στο 11,76%.
Σήμερα πέντε χρόνια μετά οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα φέρουν το νέο παραγωγικό μοντέλο, θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για βιώσιμη ανάπτυξη και σταθερές θέσεις εργασίας απουσιάζουν.
Το επενδυτικό κενό των 5 δισ. ευρώ έρχεται να καλύψει μία και μόνο μία επιχείρηση η ΔΕΗ. Μέσα από το σχέδιο για την ανάπτυξη data center.
Και φυσικά το συγκεκριμένο επενδυτικό project δεν αρκεί από μόνο του για να κρατήσει ζωντανή τη Δυτική Μακεδονία.
Η κυβέρνηση για μία ακόμη φορά έσπευσε πριν από πέντε χρόνια να παρουσιάσει ένα σχέδιο, και εμφανιζόταν βέβαια για την επιτυχία της. Μόνο που δεν υπολόγισε τις ανάγκες και τη δυναμική της αγοράς. Και κυρίως δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τα όποια γραφειοκρατικά και άλλα επενδυτικά εμπόδια.
Η αναγγελθείσα μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας από τον λιγνίτη σε ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο αποδεικνύεται ότι είναι, «άνθρακες…»
Κι εδώ είναι που πρέπει η κυβέρνηση να δουλέψει χωρίς να κάνει απλά επικοινωνιακά σχέδια…
