Οι έμποροι εκλεκτού κρασιού είχαν δύο δύσκολα χρόνια. Οι τιμές είχαν άθλια απόδοση. Ένας δείκτης των 100 πιο περιζήτητων φιαλών, που παράγεται από το χρηματιστήριο Liv-ex, έχει μειωθεί σχεδόν κατά 21% σε λίρες Αγγλίας τα δύο χρόνια έως τον Ιούνιο. Και σαν μην φτάνει αυτό, η αδύναμη σοδειά του 2024 στο Μπορντό και τη Βουργουνδία έχει αποτρέψει τους πελάτες από το να αγοράσουν νέες κυκλοφορίες κρασιού από αυτές τις περιοχές.
Ωστόσο, ο Μάιλ Ντέιβις, σύμβουλος στην εταιρεία Vinum Fine Wines με έδρα το Λονδίνο, έχει παρατηρήσει πρόσφατα, κάποια ασυνήθιστη συμπεριφορά: οι πελάτες του αγοράζουν ξανά.
«Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, είχαμε την τύχη να λάβουμε κάποιες ογκώδεις παραγγελίες», λέει στους Financial Times.
Η πτώση των τιμών έχει συμβάλει στην αλλαγή των ειδών κρασιών που αναζητούν οι αγοραστές. Παραδοσιακά, οι έμπειροι συλλέκτες επένδυαν σε νεότερες φιάλες και τις κρατούσαν για 10 ή περισσότερα χρόνια, ώστε να βελτιωθεί η γεύση , αλλά και η τιμή τους. Με ελάχιστες ενδείξεις ότι η αξία τους, όταν πρόκειται να πουληθούν, θα δικαιολογήσει το κόστος διακράτησης, οι αγοραστές σήμερα, ειδικά οι νεότεροι, κάνουν τα πράγματα διαφορετικά.
Σε παλαιότερες περιόδους ύφεσης, όταν η ζήτηση για Μπορντό μειωνόταν, οι αγοραστές άνοιγαν τα πορτοφόλια τους για να αγοράσουν κρασιά από τη Βουργουνδία και την Τοσκάνη, καθώς και vintage σαμπάνια
«Οι πλούσιοι που βλέπουμε να αγοράζουν εκλεκτά κρασιά σήμερα, τα αγοράζουν για να τα πιουν [τώρα]», λέει ο Nick Pegna, παγκόσμιος επικεφαλής κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών στον οίκο Sotheby’s. «Ενδιαφέρονται για το κρασί και την εμπειρία. Αγοράζουν ώριμα κρασιά [που] είναι διαθέσιμα τώρα».
Οι ευκαιρίες στα κελάρια
Ποια κρασιά πωλούνται, λοιπόν, αυτή τη στιγμή; Και μετά από κάποιες μεγάλες πτώσεις τιμών, υπάρχουν κάποιες ευκαιρίες που μπορούμε να κάνουμε;
Όχι πολύ καιρό πριν, η αγορά φαινόταν πιο ρόδινη. Σύμφωνα με τους FT, μέχρι το 2020, μια σειρά από ολοένα και θερμότερες καλλιεργητικές περιόδους και ορισμένες βελτιώσεις στην οινοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ακριβών ψηφιακών εργαλείων στην αμπελουργία, συνέβαλαν σε μια περίοδο ηρεμίας για τους κορυφαίους οινοποιούς της Ευρώπης.
Στη συνέχεια, μια έκρηξη αγορών κρασιού της εποχής της Covid από γνώστες κρασιού που είχαν μείνει σπίτι, οι οποίοι αγόρασαν τα καλύτερα της Γαλλίας, της Ιταλίας και των ΗΠΑ κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2022, οδήγησε σε μια τελική αύξηση των τιμών.
Ένα hangover από την περίοδο της πανδημικής άνθησης κατέκλυσε στη συνέχεια. Όταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εκτόξευσε τις τιμές των βασικών προϊόντων και οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν απότομα τα επιτόκια, η αγορά εκλεκτού κρασιού στέρεψε.
Το μεγάλο πλήγμα
Τα κρασιά Μπορντό και Βουργουνδίας, τα πιο διαδεδομένα στο εμπόριο, έχουν πληγεί σοβαρά. Ο δείκτης τιμών Liv-ex των 500 καλύτερων κρασιών του Μπορντό έχει μειωθεί κατά 23% κατά τη διάρκεια των δύο ετών που έληξαν τον Ιούνιο. Ο δείκτης αναφοράς Βουργουνδίας 150 έχει χάσει 27%.
Το βάθος αυτής της πτωτικής αγοράς έχει εκπλήξει ακόμη και βετεράνους της αγοράς εκλεκτών κρασιών του Λονδίνου με μακρά θητεία, όπως ο Stephen Browett, πρόεδρος της Farr Vintners, ο οποίος εργάζεται στον κλάδο εδώ και 45 χρόνια.
«Αυτή φαίνεται να είναι η πιο αδύναμη αγορά οίνου που είχαμε εδώ και πολύ καιρό. Κατά την τραπεζική κρίση του 2008, η αγορά ήταν πολύ αδύναμη, αλλά στη συνέχεια ο δασμός στο Χονγκ Κονγκ ήρθη [προκαλώντας] άνθηση της ασιατικής αγοράς στη συνέχεια. Η επιχείρησή μας [για γαλλικά κρασιά] στο Χονγκ Κονγκ απλώς εκτινάχθηκε.»
«Οι αγοραστές βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο τιμόνι», προσθέτει ο Μπρόουετ. «Αλλά κανείς δεν χρειάζεται να αγοράσει κρασί».

Προσθέστε σε αυτό το κόστος ασφαλούς αποθήκευσης αυτών των κρασιών, το οποίο στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να κοστίζει από 1 έως 1,50 λίρες ανά φιάλη ετησίως προ φόρων και δασμών.
Όσοι έχουν μεγάλες συλλογές σε κελάρια μπορεί να έχουν χιλιάδες λίρες επιπλέον κόστος ετησίως, κάτι που είναι επώδυνο αν μέρος αυτής της συλλογής πέφτει και σε τιμή.
«Αυτό που ανησυχεί τους ανθρώπους σχετικά με αυτό το πρόβλημα της αγοράς εκλεκτών κρασιών είναι ότι είναι ευρύ», λέει ο Justin Gibbs, συνιδρυτής της Liv-ex, η οποία γιορτάζει την 25η επέτειό της.
Vintage σαμπάνιες
Σε παλαιότερες περιόδους ύφεσης, όταν η ζήτηση για Μπορντό μειωνόταν, οι αγοραστές άνοιγαν τα πορτοφόλια τους για να αγοράσουν κρασιά από τη Βουργουνδία και την Τοσκάνη, καθώς και vintage σαμπάνια. «Αλλά τώρα δεν είναι μόνο η πτώση της τιμής του Μπορντό, συμβαίνει στην Ιταλία και την Καλιφόρνια».
Παρά την απαισιοδοξία, τόσο ο Gibbs όσο και ο συνεργάτης του , James Miles, βλέπουν αξία που αξίζει να κυνηγηθεί, ιδιαίτερα στο Μπορντό. «Τους επόμενους 12 έως 18 μήνες, αυτή είναι μια εξαιρετική στιγμή για να ψωνίσετε ευκαιρίες [εκεί]», πιστεύει ο Miles. «Το μειονέκτημά σας είναι περιορισμένο».
Με την οινοβιομηχανία υπό πίεση, προσθέτει ο Miles, η πιθανότητα πτωχεύσεων και ρευστοποιήσεων θα αυξηθεί. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει εκπτώσεις σε εκλεκτά μπουκάλια από το Μπορντό, τη Βουργουνδία και αλλού. «Θα υπάρχουν πιθανότητες σε όλους τους τομείς να αγοράσετε κρασί με τιμή 30-50% από τις μέγιστες τιμές του Οκτωβρίου 2022».
Ένα πρώιμο θύμα της ύφεσης ήταν το Μπορντό . Εκεί, οι οινοποιοί είχαν από καιρό την πρακτική να προσφέρουν τις νεότερες σοδειές τους προς πώληση πολύ πριν από την εμφιάλωση, γνωστή ως en primeur . Ωστόσο, οι προηγούμενες εκπτώσεις που προσέφεραν τα κάστρα στους πελάτες τους, εν μέρει για να προσελκύσουν κεφάλαιο κίνησης, όχι μόνο εξαφανίστηκαν, αλλά μετατράπηκαν σε premium σε παλαιότερες σοδειές.
Αυτό απογοήτευσε την αγορά. Η απροθυμία να πληρώσουν ένα premium για κρασιά που δεν έχουν ακόμη εμφιαλωθεί και τα οποία μπορεί να χρειάζονται παλαίωση (και αποθήκευση) για μια δεκαετία ή και περισσότερο, έχει αποθαρρύνει τους συλλέκτες.

Ο «καλοί» πελάτες
Οι συλλέκτες μπορεί δικαίως να αναρωτιούνται από πού θα προέρχονται οι μελλοντικοί αγοραστές. Οι Αμερικανοί και οι Ασιάτες γνώστες είναι λιγότερο δραστήριοι από ό,τι ήταν πριν από δύο δεκαετίες.
Ωστόσο, κάποιοι πίνουν μικρές… γουλιές. Όπου οι τιμές έχουν μειωθεί, «οι πελάτες αγοράζουν καλύτερα αλλά λιγότερο», σύμφωνα με τον Shaun Bishop στην JJ Buckley Fine Wines κοντά στο Σαν Φρανσίσκο. «Αυτό έχει συμβεί κυρίως για το Μπορντό, λιγότερο για την Βουργουνδία».
Οι πελάτες του ενοχλήθηκαν λιγότερο από το αυξανόμενο κόστος των κυκλοφοριών των châteaux κατά τη διάρκεια της en primeur. Ο Bishop λέει ότι αυτό που δεν αρέσει στους πελάτες είναι η αβεβαιότητα σχετικά με την τελική τιμή παράδοσης των ξένων κρασιών, λόγω των ασταθών πολιτικών του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τους δασμούς. Αντ’ αυτού, προτιμούν να αγοράζουν ό,τι έχει ήδη σε απόθεμα ο Bishop, το οποίο μειώνεται. «Ο καταναλωτής αυτή τη στιγμή θέλει κάτι που είναι σε μπουκάλι και έτοιμο για κατανάλωση».
Το Χονγκ Κονγκ ήταν κάποτε το επίκεντρο της ασιατικής αγοραστικής έκρηξης στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Ο Πάουλο Πονγκ της Altaya Wines πιστεύει ότι ενώ οι πελάτες του εξακολουθούν να αγαπούν το Μπορντό, υπάρχει άφθονο διαθέσιμο απόθεμα έτοιμο προς κατανάλωση. Έτσι, για αυτούς «δεν έχει νόημα να αγοράζουν νεαρό Μπορντό και να το παλαιώνουν».
Οι τιμές των εκλεκτών κρασιών έχουν επιτέλους μειωθεί αρκετά ώστε να προσελκύσουν την προσοχή των συλλεκτών. Το κατά πόσον οι τιμές μπορούν πραγματικά να ανακάμψουν πέρα από τα υψηλά τους είναι ένα εντελώς διαφορετικό ερώτημα.