Στο «παρά-πέντε» αλλά έπειτα από μήνες έντονων συζητήσεων, εκατέρωθεν απειλών και λεονταρισμών, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφεραν να βρουν κοινό έδαφος για μια νέα τελωνειακή συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ σε ουδέτερο (Βρετανία) πλην φιλοευρωπαϊκό (Σκωτία) έδαφος και εν ώρα διακοπών για τον αμερικανό πρόεδρο – μεταξύ δύο προπονήσεών του στο γκολφ συγκεκριμένα.
«Πιστεύω ότι αυτή είναι η σπουδαιότερη συμφωνία που έχει γίνει ποτέ, είναι μια υπόσχεση ενότητας και φιλίας», δήλωσε ενθουσιώδης όπως συνηθίζει ο Ντόναλντ Τραμπ – η προηγούμενη «σπουδαιότερη, ιστορική συμφωνία» ήταν εκείνη που ο ίδιος υπέγραψε προ ημερών με την Ιαπωνία.
Κάπως πιο συγκρατημένη (ίσως επειδή υποψιαζόταν ότι είναι και η «ριγμένη») η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε επίσης λόγο για «τεράστια συμφωνία», όχι όμως λόγω των ρυθμίσεων και του περιεχομένου της, αλλά επειδή συνήφθη μεταξύ «των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο». Η πρόεδρος της Κομισιόν προέβλεψε ότι η συμφωνία «θα φέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα», προσθέτοντας κάπως απολογητικά για το αποτέλεσμα ότι «ήταν πολύ δύσκολο, επειδή ξεκινήσαμε από πολύ απομακρυσμένες θέσεις».
Επιφυλακτικότητα στο Παρίσι
Επιχειρώντας να καταγράψει τις πρώτες αντιδράσεις του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το ευρωατλαντικό «deal», η γαλλική οικονομική εφημερίδα «Les Echos» σημειώνει ότι πολλοί είναι εκείνοι που συνιστούν προσοχή στην ερμηνεία και την εφαρμογή της συμφωνίας, θυμίζοντας πάντα ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες».
«Η εμπορική συμφωνία που διαπραγματεύτηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα φέρει προσωρινή σταθερότητα στους οικονομικούς παράγοντες που απειλούνται από την κλιμάκωση των αμερικανικών τελωνειακών δασμών», έγραψε σε μακροσκελή ανάρτησή του στο Χ ο αρμόδιος για Ευρωπαϊκά Θέματα υπουργός της Γαλλίας Μπενζαμέν Χαντάντ.
Ο Χαντάντ προσθέτει, ωστόσο, ότι «δεν πρόκειται για μια ισορροπημένη συμφωνία». Εξήγησε ότι «η συμφωνία έχει το πλεονέκτημα ότι εξαιρεί από τους δασμούς βασικούς τομείς για τη γαλλική οικονομία, όπως είναι οι τομείς της αεροναυπηγικής, των οινοπνευματωδών ποτών και των φαρμάκων». Αλλά πιστεύει ότι «πρέπει να ξεκινήσει δίχως χρονοτριβή ένας αγώνας για την αναζήτηση μιας εμπορικής ισορροπίας στις σχέσεις της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
«Ο κύβος δεν έχει ριφθεί»
Κατά τη γαλλική κυβέρνηση τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται τετελεσμένο. «Ο κύβος δεν έχει ακόμα ριφθεί. Ο προστατευτισμός, ο πληθωρισμός και η αβεβαιότητα θα τιμωρήσουν τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ενώ η πίεση που ασκεί στα Πανεπιστήμια και επίσης η μεταναστευτική πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον θα ανακόψουν την καινοτομία της αμερικανικής οικονομίας», προέβλεψε ο Μπενζαμέν Χαντάντ.
Πέρα από τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει, κατά τη γνώμη του, η πολιτική Τραμπ για τις ΗΠΑ, ο Χαντάντ προσθέτει ότι «αν οι Ευρωπαίοι δεν αφυπνιστούν, οι δυσκολίες των άλλων θα φαίνονται σχετικές σε σύγκριση με τη δική μας παρακμή».
Με πολύ σκληρότερα λόγια μίλησαν στελέχη της γαλλικής αντιπολίτευσης. Οι βουλευτές της Αριστεράς (Ανυπότακτη Γαλλία) Μανιέλ Μπομπάρ και Ερίκ Κοκρέλ κατήγγειλαν μια «επαίσχυντη συμφωνία», ενώ ο ευρωβουλευτής των Ανυπότακτων Αντονί Σμιτ έανε λόγο για «ευρωπαϊκή συνθηκολόγηση», εκφράζοντας τη λύπη του για την αγορά ενέργειας από τις ΗΠΑ που συμφωνήθηκε. «Όλα έχουν παραχωρηθεί στον Τραμπ», εκτίμησε και ο πρόεδρος του κόμματος, Ζαν-Λικ Μελανσόν.
Ανάλογη ήταν και η αντίδραση της άκρας Δεξιάς, με τη Μαρίν Λεπέν να καταγγέλλει με ανάρτησή της στο δίκτυο Χ ένα «πολιτικό, οικονομικό και ηθικό φιάσκο» της Ευρώπης. Η Λεπέν συνέκρινε τη συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ με τη συμφωνία ΕΕ-Βρετανίας για το Brexit, σημειώνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «είχε επιτύχει καλύτερους όρους από το Ηνωμένο Βασίλειο». Μίλησε για «ασύμμετρες ρήτρες» τις οποίες «η Γαλλία δεν θα είχε αποδεχθεί ποτέ».
Η «Les Echos» σημειώνει ότι επισήμως η Γαλλία δεν έχει ακόμη απαντήσει στη συμφωνία μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσινγκτον, θυμίζοντας ότι «ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τήρησε σκληρή γραμμή απέναντι στον αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ».
«Ναι μεν αλλά» από την Ιταλία
Με επιφυλακτικότητα υποδέχθηκαν τη συμφωνία και στη Ρώμη. «Η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών βάζει τέλος σε μια φάση αβεβαιότητας και αποφεύγει έναν εμπορικό πόλεμο. Θα εξετάσουμε όλες τις λεπτομέρειες προτού αποφανθούμε λεπτομερώς», έγραψε το βράδυ της Κυριακής στο Χ ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι.
«Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι υπάρχει συμφωνία, αλλά μέχρι να δω τις λεπτομέρειες δεν μπορώ να πω περισσότερα πράγματα», πρόσθεσε η ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι από την Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, όπου βρισκόταν. Η Μελόνι είναι από τους λίγους Ευρωπαίους συνομιλητές του Ντόναλντ Τραμπ (μόνο εκείνη και ο ούγγρος Βίκτορ Ορμπάν έχουν το προνόμιο να επισκέπτονται τον αμερικανό πρόεδρο ακόμα και στην εξοχική του κατοικία, στο Μαρ-Α-Λάγκο). Παρά ταύτα επέλεξε κι αυτή να εκφραστεί με επιφυλακτικότητα, ίσως επειδή δεν συμμετείχε όσο θα επιθυμούσε στο αποτέλεσμα των ευρωατλαντικών εμπορικών συνομιλιών.
Δύσπιστοι οι Γερμανοί βιομήχανοι
Στο Βερολίνο ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαιρέτισε τη συμφωνία στην οποία πρωταγωνίστησε η συμπατριώτισσά του και «ομόσταυλή» του, πολιτικά, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δηλώνοντας ότι «θα αποτρέψει (σ.σ. η συμφωνία) μια εμπορική σύγκρουση με σοβαρές επιπτώσεις στην εξαγωγικά προσανατολισμένη γερμανική οικονομία».
Οι Γερμανοί βιομήχανοι είναι όμως πολύ πιο επιφυλακτικοί έως και «αυστηροί», όπως σημειώνει η «Les Echos». «Όταν περιμένεις έναν τυφώνα, χαίρεσαι με μια απλή καταιγίδα. Αποφεύχθηκε μια νέα κλιμάκωση στις ευρωατλαντικές εμπορικές σχέσεις», ανακοίνωσε η γερμανική Ομοσπονδία Χημικών Βιομηχανιών VCI, η οποία εκπροσωπεί βιομηχανικούς κολοσσούς όπως η Bayer και η BASF.
Η VCI σημειώνει στην ανακοίνωσή της ότι το «συμφωνηθέν τίμημα που πρέπει να πληρώσουν αμφότερα τα μέρη της συμφωνίας είναι υψηλό».
Στο ίδιο μήκος κύματος η πανίσχυρη Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI) προβλέπει επίσης ότι η συμφωνία θα έχει «σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις», καθώς αποτελεί έναν «ανεπαρκή συμβιβασμό» και «στέλνει ένα μοιραίο μήνυμα στις στενά αλληλεξαρτώμενες οικονομίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού». Οι Γερμανοί βιομήχανοι εξέφρασαν δια του αντιπροσωπευτικού τους οργάνου την απογοήτευσή τους επειδή «η ΕΕ αποδέχθηκε επώδυνους τελωνειακούς δασμούς».
