Σε έναν κόσμο όπου η βιωσιμότητα γίνεται προϋπόθεση για το διεθνές εμπόριο, οι φτωχότεροι παίκτες πληρώνουν συχνά το πιο βαρύ τίμημα.
Και αυτή τη φορά, δεν είναι άλλη μια αφηρημένη οικολογική απειλή — είναι το κακάο, το πολύτιμο «μαύρο χρυσάφι» της Ακτής Ελεφαντοστού, που βρίσκεται στο επίκεντρο.
Ο νέος κανονισμός της Ε.Ε. βάζει σε κίνδυνο το κακάο στην Ακτή Ελεφαντοστού
Η Ακτή Ελεφαντοστού, ο μεγαλύτερος παραγωγός κακάο παγκοσμίως, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίσιμη πρόκληση: ο νέος Κανονισμός της Ε.Ε. για την Αποψίλωση (EUDR), που τίθεται σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2025, απαιτεί πλήρη ιχνηλασιμότητα στις αλυσίδες εφοδιασμού προϊόντων όπως το κακάο, ο καφές και το κρέας.
Όσοι δεν συμμορφώνονται, απειλούνται με βαριά πρόστιμα.
Η κυβέρνηση της χώρας έχει ήδη ξεκινήσει την εφαρμογή ενός ψηφιακού συστήματος πώλησης και αγοράς, στο οποίο συμμετέχουν περίπου 900.000 από το 1 εκατομμύριο αγρότες κακάο, μέσω ψηφιακών καρτών ταυτοποίησης.
Οι αγρότες πληρώνονται πλέον μέσω κινητών εφαρμογών, ενώ τα δεδομένα τους αποθηκεύονται ψηφιακά – διασφαλίζοντας, όπως λέει η αρμόδια ρυθμιστική αρχή, «100% ιχνηλασιμότητα».
Υπενθυμίζεται ότι περίπου το 70% έως 80% της κύριας αγροτικής παραγωγής της χώρας πωλείται εκ των προτέρων στις παγκόσμιες αγορές ως «συμβόλαια» πώλησης, τα οποία ανήλθαν συνολικά σε περίπου 1,7 εκατομμύρια τόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου 2022/2023, όταν η Ακτή Ελεφαντοστού παρήγαγε 2,3 εκατομμύρια τόνους κακάου.
Ωστόσο, η παραγωγή αυτή μειώθηκε σε περίπου 1,75 εκατομμύρια τόνους την επόμενη περίοδο και εκτιμάται ότι θα παραμείνει σε παρόμοιο επίπεδο για την περίοδο 2024/2025 που λήγει αυτό το μήνα.
Οι μικροί ανησυχούν
Όμως, οι μικροί συνεταιρισμοί και οι ντόπιοι εξαγωγείς ανησυχούν.
Οι πολυεθνικές μπορούν να αντέξουν το κόστος συμμόρφωσης, εκείνοι όχι. Η συμμόρφωση αναμένεται να κοστίσει περίπου 200 φράγκα CFA ανά κιλό κακάο, ποσό απαγορευτικό για τις μικρές μονάδες.
«Δεν είμαστε κατά της βιωσιμότητας», λέει εκπρόσωπος εξαγωγικής εταιρείας στο Reuters.
«Είμαστε κατά της μονόπλευρης πολιτικής που προστατεύει μόνο την ευρωπαϊκή βιομηχανία».
Οι διοικήσεις πολλών συνεταιρισμών μιλούν για οικονομικό αφανισμό εντός δύο ετών, εάν δεν υπάρξει κρατική στήριξη.
Η αναβολή ενός έτους από την Ε.Ε. δίνει μια προσωρινή ανάσα, όχι όμως λύση.
Εάν δεν υπάρξει παρέμβαση —τόσο από τις τοπικές αρχές όσο και από την Ευρώπη— το κακάο που στηρίζει εκατομμύρια ζωές κινδυνεύει να γίνει σύμβολο αθέμιτης «πράσινης» ανισότητας.
