Δασμοί Τραμπ: Ποια προϊόντα θα κοστίζουν ακριβότερα στους Αμερικανούς

Τον περασμένο Απρίλιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι εισήγαγε νέους, σαρωτικούς δασμούς, που πρέπει να πληρώσουν οι εταιρείες εισαγωγής εάν εισάγουν αγαθά από το εξωτερικό.

Έκτοτε, ορισμένοι από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ έχουν διαπραγματευτεί τη μείωση των βασικών δασμολογικών συντελεστών. Η συμφωνία της ΕΕ μειώνει στο μισό τον δασμό 30% που είχε απειλήσει ο Τραμπ.

Ωστόσο, άλλες χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλότερους συντελεστές, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, ο οποίος θα δει τους δασμούς να αυξάνονται στο 35% την 1η Αυγούστου εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία.

Ο Τραμπ λέει ότι οι επιπλέον δασμοί θα δημιουργήσουν δισεκατομμύρια σε έσοδα και θα ενθαρρύνουν τις εταιρείες να κατασκευάζουν στις ΗΠΑ για να αποφύγουν τους φόρους.

Υπάρχουν όμως ήδη ενδείξεις ότι οι δασμοί μπορεί να ωθούν προς τα πάνω τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές και οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι υπάρχει ακόμη δρόμος μπροστά πριν οι καταναλωτές νιώσουν την πλήρη δύναμη των αυξήσεων.

Ποια προϊόντα είναι πιθανό να γίνουν πιο ακριβά;

Ένδυση και υπόδηση

Η συντριπτική πλειοψηφία των ενδυμάτων και υποδημάτων που πωλούνται στις ΗΠΑ κατασκευάζεται σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Βιετνάμ, της Κίνας και του Μπαγκλαντές.

Σύμφωνα με τα τρέχοντα σχέδια, οι ΗΠΑ χρεώνουν τουλάχιστον 30% σε προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα, με σχέδια να ξεκινήσουν την είσπραξη φόρων 19% σε προϊόντα από χώρες όπως το Βιετνάμ και η Ινδονησία την 1η Αυγούστου. Ο Τραμπ έχει ορίσει υψηλούς δασμούς 35% για προϊόντα από το Μπαγκλαντές.

Τα μέτρα ασκούν πίεση σε μεγάλα πολυκαταστήματα των ΗΠΑ όπως το Target και το Walmart, όπου οι Αμερικανοί συχνά στρέφονται για οικονομικά προσιτά ρούχα, καθώς και σε μεγάλες μάρκες ένδυσης, όπως η Levi Strauss και η Nike, οι οποίες έχουν δηλώσει ότι θα αυξήσουν τις τιμές για ορισμένα είδη.

Μετά από μήνες πτώσης, οι τιμές ενδυμάτων αυξήθηκαν κατά 0,4% από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Συνολικά, το Budget Lab στο Yale, το οποίο παρακολουθεί τον αντίκτυπο της κυβερνητικής πολιτικής στην οικονομία, αναμένει ότι οι τιμές των ενδυμάτων θα αυξηθούν συνολικά κατά ένα συγκλονιστικό 37% βραχυπρόθεσμα.

Καφές, ελαιόλαδο και άλλα τρόφιμα

Σχεδόν όλος ο καφές που καταναλώνεται στις ΗΠΑ προέρχεται από το εξωτερικό. Ο καφές από τη Βραζιλία αντιμετωπίζει δασμούς 50%, ενώ ο βιετναμέζικος καφές είναι πιθανό να υπόκειται σε δασμό 20%.

Με τους δασμούς 15% σε προϊόντα από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι τιμές βασικών προϊόντων όπως το ιταλικό, το ισπανικό ή το ελληνικό ελαιόλαδο θα μπορούσαν να αυξηθούν.

Ο Τραμπ έχει αυξήσει ξεχωριστά τους δασμούς κατά του Μεξικού, ενός σημαντικού προμηθευτή ειδών όπως οι ντομάτες και τα αβοκάντο, αν και έχει χορηγήσει ορισμένες βασικές εξαιρέσεις από αυτούς τους δασμούς.

Ωστόσο, το Εργαστήριο Προϋπολογισμού στο Yale εκτιμά ότι οι τιμές των τροφίμων θα αυξηθούν κατά 3,4% βραχυπρόθεσμα, με τα φρέσκα προϊόντα να σημειώνουν μια ιδιαίτερα απότομη αύξηση αρχικά.

Μπύρα, κρασί και οινοπνευματώδη ποτά

Οι ΗΠΑ είναι μια από τις μεγαλύτερες αγορές εξαγωγών αλκοόλ της Ευρώπης, με ευρωπαϊκές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Pernod Ricard και LVMH, να πωλούν αλκοόλ αξίας 9 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ΗΠΑ ετησίως. Η χώρα αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών ιρλανδικού ουίσκι και σχεδόν το 18% των εξαγωγών σαμπάνιας.

Ωστόσο, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν έχει δηλώσει εάν το αλκοόλ θα συμπεριληφθεί στη δασμολογική συμφωνία της με τις ΗΠΑ ή θα εξαιρεθεί μαζί με άλλα, απροσδιόριστα, γεωργικά και διατροφικά προϊόντα.

Εν τω μεταξύ, βάσει των δασμών που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο, οι μεξικανικές μπύρες όπως η Modelo και η Corona αναμένεται να γίνουν πιο ακριβές λόγω των δασμών στο αλουμίνιο, οι οποίοι επηρεάζουν τις μπύρες που σερβίρονται σε κουτιά. Η περισσότερη μπύρα στις ΗΠΑ – 64,1% – σερβίρεται σε κουτιά, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μπύρας.

Αυτοκίνητα

Ο Τραμπ ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης για δασμούς στα εισαγόμενα οχήματα ελπίζοντας ότι η αύξηση της τιμής των αυτοκινήτων από το εξωτερικό θα δώσει ώθηση στις αμερικανικές εταιρείες.

Τον Μάρτιο, εισήγαγε δασμό 25% στα εισαγόμενα επιβατικά οχήματα και ανταλλακτικά σε μια προσπάθεια να «προστατεύσει την αυτοκινητοβιομηχανία της Αμερικής», τον οποίο έκτοτεμείωσε στο 15% για αυτοκίνητα από ορισμένους βασικούς εξαγωγείς, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιαπωνίας. Οι εισαγωγείς θα πληρώνουν 10% για βρετανικά αυτοκίνητα.

Οι δασμοί δεν έχουν οδηγήσει μέχρι στιγμής σε απότομη αύξηση των τιμών των αυτοκινήτων.

Η Έριν Κίτινγκ, εκτελεστική αναλύτρια της Cox Automotive, είπε στο BBC ότι αυτό συμβαίνει επειδή οι εταιρείες μέχρι στιγμής «απορροφούν μεγαλύτερο μέρος του βάρους [από τους δασμούς] και δεν μετακυλίουν το πρόσθετο κόστος στους καταναλωτές».

Αλλά καθώς το κόστος αυξάνεται, δεν είναι σαφές για πόσο καιρό θα διατηρηθεί αυτή η θέση.

Οι ελπίδες του Τραμπ ότι οι δασμοί θα ενισχύσουν τις πωλήσεις των αμερικανικών εταιρειών μπορεί επίσης να γυρίσουν μπούμερανγκ, καθώς πολλά αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν ανταλλακτικά ή υλικά από το εξωτερικό, ενώ κάποια που πωλούνται από αμερικανικές εταιρείες συναρμολογούνται επίσης εκτός χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι υπόκεινται στον φόρο 25%. Αυτές βρίσκονται πλέον σε μειονεκτική θέση, συγκριτικά με τις προσφορές βασικών ξένων ανταγωνιστών.

Σπίτια

Ο Τραμπ αύξησε τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο νωρίτερα φέτος και ένας φόρος 50% στον χαλκό πρόκειται να ξεκινήσει την 1η Αυγούστου, ενώ ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει με δασμούς στην ξυλεία.

Και τα τρία είναι βασικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή κατοικιών.

Ο Εθνικός Σύνδεσμος Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) στις ΗΠΑ προειδοποίησε ότι τα μέτρα θα μπορούσαν να αυξήσουν το κόστος κατασκευής κατοικιών – τα οποία κατασκευάζονται κυρίως από ξύλο στις ΗΠΑ – και επίσης να αποτρέψουν την κατασκευή νέων κατοικιών.

«Οι καταναλωτές καταλήγουν να πληρώνουν τους δασμούς με τη μορφή υψηλότερων τιμών κατοικιών», ανέφερε ο NAHB.

Το πόσο μπορεί να εξαρτηθεί από το αν ο Τραμπ επιλύσει την εμπορική του διαμάχη με τον Καναδά, έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές, ο οποίος αντιμετωπίζει επί του παρόντος πιθανούς δασμούς 35%.

Οι ΗΠΑ αγοράζουν περίπου το 69% της ξυλείας τους, το 25% του εισαγόμενου σιδήρου και χάλυβα τους και το 18% των εισαγωγών χαλκού τους από τον Καναδά, σύμφωνα με έκθεση του Καναδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.

Ενέργεια και καύσιμα

Η ευρωπαϊκή συμφωνία θα αυξήσει την ποσότητα ενέργειας που αγοράζει η Ευρώπη από τις ΗΠΑ, κάτι που, σύμφωνα με την Φον ντερ Λάιεν, θα «αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο» με φθηνότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα από την Αμερική.

Αλλά οι δασμοί δεν σημαίνουν απαραίτητα καλά νέα για τους Αμερικανούς καταναλωτές.

Σε γενικές γραμμές, ο Τραμπ έχει εξαιρέσει τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τους δασμούς.

Αλλά έχει επιβάλει συντελεστή 10% στις εξαγωγές ενέργειας από τον Καναδά, τον μεγαλύτερο ξένο προμηθευτή αργού πετρελαίου της Αμερικής. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία για το εμπόριο, το 61% του πετρελαίου που εισήχθη στις ΗΠΑ μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2024 προήλθε από τον Καναδά.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν έλλειψη πετρελαίου, αλλά τα διυλιστήρια τους έχουν σχεδιαστεί για να επεξεργάζονται το λεγόμενο «βαρύτερο» – ή πιο παχύ – αργό πετρέλαιο, το οποίο προέρχεται κυρίως από τον Καναδά, με ορισμένα από το Μεξικό.

«Πολλά διυλιστήρια χρειάζονται βαρύτερο αργό πετρέλαιο για να μεγιστοποιήσουν την ευελιξία της παραγωγής βενζίνης, ντίζελ και καυσίμων αεριωθούμενων», σύμφωνα με τους Αμερικανούς Κατασκευαστές Καυσίμων και Πετροχημικών.

Αυτό σημαίνει ότι εάν ο Καναδάς αποφασίσει να μειώσει τις εξαγωγές αργού πετρελαίου σε αντίποινα για τους δασμούς των ΗΠΑ, θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές καυσίμων.