Η πολιτική συμφωνία Τραμπ-φον ντερ Λάιεν, που επιτεύχθηκε στις 27 Ιουλίου, αποκαθιστά τη σταθερότητα τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθώς διασφαλίζει τη συνεχή πρόσβαση των εξαγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτό αναφέρει σε σημείωμά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξηγώντας ουσιαστικά τους όρους της εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Κομισιόν επισημαίνει ότι με τη διασφάλιση αυτής της συνεχούς πρόσβασης διατηρούνται ολοκληρωμένες αλυσίδες αξίας – πολλές από τις οποίες βασίζονται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις – και προστατεύονται αποτελεσματικά θέσεις εργασίας.
Οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ σε αριθμούς
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Κομισιόν, η διατλαντική εταιρική σχέση αποτελεί βασική αρτηρία του παγκόσμιου εμπορίου και αποτελεί τη σημαντικότερη διμερή εμπορική και επενδυτική σχέση στον κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ξεπερνώντας τα 1,7 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2024, με 867 δισεκατομμύρια ευρώ σε εμπόριο αγαθών και 817 δισεκατομμύρια ευρώ σε εμπόριο υπηρεσιών.
Η συμφωνία Τραμπ-φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνει τις βασικές παραμέτρους της εμπορικής σχέσης ΕΕ-ΗΠΑ
Αυτό αντιστοιχεί σε πάνω από 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε αγαθά και υπηρεσίες που διασχίζουν τον Ατλαντικό καθημερινά. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτή η εταιρική σχέση υποστηρίζεται από αμοιβαίες επενδύσεις. Το 2022, οι εταιρείες της ΕΕ και των ΗΠΑ επένδυσαν στις αγορές τους αξίας 5,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ.
Διευκρινίζεται παράλληλα ότι η συμφωνία Τραμπ-φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνει τις βασικές παραμέτρους της εμπορικής σχέσης ΕΕ-ΗΠΑ και αποτελεί το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που θα επεκταθεί περαιτέρω με την πάροδο του χρόνου για να καλύψει πρόσθετους τομείς και να συνεχίσει να βελτιώνει την πρόσβαση στην αγορά.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία Τραμπ-φον ντερ Λάιεν
Οι βασικές δεσμεύσεις και των δύο πλευρών περιλαμβάνουν:
- Καθιέρωση ενός ενιαίου, ολοκληρωμένου δασμολογικού ανώτατου ορίου 15% για τις ΗΠΑ για τα προϊόντα της ΕΕ. Από την 1η Αυγούστου, οι ΗΠΑ θα εφαρμόζουν αυτόν τον μέγιστο δασμολογικό συντελεστή στη συντριπτική πλειονότητα των εξαγωγών της ΕΕ. Πρόκειται για έναν ολοκληρωμένο δασμολογικό συντελεστή και αντιπροσωπεύει ένα ανώτατο όριο, συμπεριλαμβανομένου του δασμού του μάλλον ευνοούμενου κράτους (ΜΕΚ) των ΗΠΑ, ο οποίος προηγουμένως προστίθετο στους πρόσθετους δασμούς που είχαν εισαγάγει οι ΗΠΑ.
- Το ανώτατο όριο του 15% ισχύει για σχεδόν όλες τις εξαγωγές της ΕΕ που υπόκεινται επί του παρόντος σε αμοιβαίους δασμούς (εκτός από τις περιπτώσεις όπου ο δασμός ΜΕΚ των ΗΠΑ υπερβαίνει το 15%, οπότε εφαρμόζεται μόνο ο δασμός ΜΕΚ χωρίς πρόσθετους δασμούς).
- Το ανώτατο όριο του 15% ισχύει και για τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων , τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται σε δασμολογικό συντελεστή έως 25% με πρόσθετο δασμό ΜΕΚ 2,5%, ο οποίος παρέχει άμεση δασμολογική ελάφρυνση.
- Το ανώτατο όριο του 15% θα ισχύει επίσης για τυχόν πιθανούς μελλοντικούς δασμούς σε φαρμακευτικά προϊόντα και ημιαγωγούς , συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται στο Άρθρο 232. Μέχρι να αποφασίσουν οι ΗΠΑ εάν θα επιβάλουν πρόσθετους δασμούς σε αυτά τα προϊόντα σύμφωνα με το Άρθρο 232, αυτά θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται μόνο σε δασμούς ΜΕΚ των ΗΠΑ.
- Παροχή ειδικής μεταχείρισης για στρατηγικά προϊόντα. Από την 1η Αυγούστου 2025, οι δασμοί των ΗΠΑ σε αεροσκάφη και ανταλλακτικά αεροσκαφών της ΕΕ , σε ορισμένες χημικές ουσίες , σε ορισμένα γενόσημα φάρμακα ή σε φυσικούς πόρους θα επανέλθουν στα επίπεδα πριν από τον Ιανουάριο. Αυτό θα προσφέρει άμεση δασμολογική ελάφρυνση για βασικές βιομηχανίες της ΕΕ, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να συνεχίσουν να εργάζονται για την προσθήκη περισσότερων προϊόντων σε αυτόν τον κατάλογο.
- Συνένωση δυνάμεων για την προστασία των τομέων χάλυβα, αλουμινίου και χαλκού από τον αθέμιτο και στρεβλωτικό ανταγωνισμό. Η παγκόσμια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα απειλεί τόσο τη βιομηχανία της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ. Μαζί, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα θεσπίσουν δασμολογικές ποσοστώσεις για τις εξαγωγές της ΕΕ σε ιστορικά επίπεδα , μειώνοντας τους τρέχοντες δασμούς 50%, διασφαλίζοντας παράλληλα από κοινού δίκαιο παγκόσμιο ανταγωνισμό.
- Απελευθέρωση ορισμένων εμπορικών συναλλαγών αμοιβαίου ενδιαφέροντος από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ. Οι εισαγωγείς και οι καταναλωτές της ΕΕ θα εξοικονομούν περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ σε δασμούς κάθε χρόνο, ενώ οι βασικές βιομηχανικές και γεωργικές ευαισθησίες της ΕΕ παραμένουν προστατευμένες.
- Κατάργηση των ήδη χαμηλών δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα. Οι δασμοί μάλλον ευνοούμενου κράτους της ΕΕ στα βιομηχανικά προϊόντα είναι γενικά χαμηλοί. Η ΕΕ θα καταργήσει πλέον αυτούς τους εναπομείναντες χαμηλού επιπέδου δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα από τις ΗΠΑ.
- Καλύτερη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ για περιορισμένες ποσότητες αλιευτικών προϊόντων των ΗΠΑ. Αυτό το πρόσθετο άνοιγμα της αγοράς σε προϊόντα των ΗΠΑ, όπως ο μπακαλιάρος της Αλάσκας, ο σολομός του Ειρηνικού και οι γαρίδες – όλα υπόκεινται σε δασμολογικές ποσοστώσεις (TRQs) – ωφελεί τη βιομηχανία μεταποίησης της ΕΕ.
- Καλύτερη πρόσβαση στην αγορά για ορισμένες μη ευαίσθητες γεωργικές εξαγωγές των ΗΠΑ αξίας 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Προϊόντα όπως το σογιέλαιο, οι σπόροι φύτευσης, τα δημητριακά ή οι ξηροί καρποί, καθώς και τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως η κέτσαπ ντομάτας, το κακάο και τα μπισκότα, θα έχουν βελτιωμένη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ – όλα υπόκεινται σε δασμολογικές ποσοστώσεις -, μειώνοντας το κόστος σε ορισμένες εισροές για τους αγρότες και τους μεταποιητές μας, προστατεύοντας παράλληλα τις γεωργικές ευαισθησίες της ΕΕ.
- Μείωση των μη δασμολογικών φραγμών, μεταξύ άλλων μέσω της συνεργασίας σε πρότυπα αυτοκινήτων/αυτοκινήτων και μέτρα ΥΦΠ (υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα), και μέσω της διευκόλυνσης της αμοιβαίας αναγνώρισης των αξιολογήσεων συμμόρφωσης σε πρόσθετους βιομηχανικούς τομείς.
- Ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της οικονομικής ασφάλειας. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού και θα αντιμετωπίσουν πολιτικές και πρακτικές που δεν αφορούν την αγορά. Θα συνεχίσουν επίσης να συνεργάζονται στον έλεγχο των επενδύσεων και στους ελέγχους των εξαγωγών.
- Διασφάλιση αξιόπιστης πρόσβασης σε κρίσιμη ενέργεια και προμήθειες με προσανατολισμό στο μέλλον. Η ΕΕ σκοπεύει να προμηθευτεί υγροποιημένο φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πυρηνικά ενεργειακά προϊόντα από τις ΗΠΑ, με αναμενόμενη απορρόφηση αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περίπου 700 δισεκατομμύρια ευρώ) κατά τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτό θα συμβάλει στην αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου στην αγορά της ΕΕ. Η ΕΕ σκοπεύει επίσης να αγοράσει τσιπ τεχνητής νοημοσύνης αξίας 40 δισεκατομμυρίων ευρώ, απαραίτητα για τη διατήρηση του τεχνολογικού πλεονεκτήματος της ΕΕ.
- Προώθηση και διευκόλυνση αμοιβαίων επενδύσεων εκατέρωθεν του Ατλαντικού. Οι εταιρείες της ΕΕ έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να επενδύσουν τουλάχιστον 600 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 550 δισεκατομμύρια ευρώ) σε διάφορους τομείς στις ΗΠΑ έως το 2029, ενισχύοντας περαιτέρω τα ήδη σημαντικά 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ σε υφιστάμενες επενδύσεις.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα βασικά οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και ταυτόχρονα σέβεται την κανονιστική κυριαρχία της ΕΕ και προστατεύει ευαίσθητους τομείς της γεωργίας της ΕΕ , όπως το βόειο κρέας ή τα πουλερικά. Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι η συμφωνία δεν είναι νομικά δεσμευτική και τονίζεται ότι ΕΕ και οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν περαιτέρω, σύμφωνα με τις σχετικές εσωτερικές τους διαδικασίες, για την πλήρη εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας.
