«Καμπανάκι» κινδύνου κρούουν τα στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα για το λιανεμπόριο, αναδεικνύοντας το βασικό ζήτημα της πτώσης των εισοδημάτων των πολιτών, εξαιτίας της ακρίβειας. Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία ο τζίρος «έπεσε» κατά 4,4% ενώ ο όγκος πωλήσεων (δηλαδή τα τεμάχια των προϊόντων) σημείωση μείωση της τάξης του 5,6%, κάτι που προκαλεί μεγάλη ανησυχία, ενόψει και της δύσκολης συνέχειας. Σε περιβάλλον πληθωριστικών πιέσεων, η προαναφερθείσα πτώση συνιστά μείωση της ζήτησης, η οποία δείχνει ότι τα νοικοκυριά έχουν ξεκινήσει τις περικοπές σε μια σειρά από προϊόντα, καθότι η κυβέρνηση δεν έχει αντιμετωπίσει ουσιαστικά τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις.
Σε ποιους τομείς όμως καταγράφηκε μείωση των πωλήσεων; Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή τα στοιχεία έχουν ως εξής: Ένδυση- Υπόδηση (12,8%), Τρόφιμα- Ποτά- Καπνό (10,3%), Πολυκαταστήματα (9,4%), Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (9%) και Μεγάλα καταστήματα τροφίμων (4,4%). Στον αντίποδα, αυξήθηκαν σε: Φαρμακευτικά-Καλλυντικά (4,4%), Βιβλία- Χαρτικά- Λοιπά είδη (3,2%) και Έπιπλα-Ηλεκτρικά είδη- Οικιακό εξοπλισμό (2,8%).
Η τάση που φαινόταν
Τα παραπάνω στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν και την τάση η οποία ήταν ήδη εμφανής και πιο πριν, αν και κατά τους πρώτους μήνες τους έτους ο συνολικός τζίρος -έστω και…πληθωριστικός- αυξανόταν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ και του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, κατέγραψαν πτώση τζίρου στο πρώτο τρίμηνο του έτους, ιδίως εάν δεν είχαν σχέση με τα τρόφιμα. Παράλληλα, οι όγκοι πωλήσεων μειώνονται σταθερά, κάτι που αναδεικνύει την περιστολή δαπανών από την πλευρά των νοικοκυριών.
Η ακρίβεια αποτελεί πλέον διαρθρωτικό πρόβλημα της αγοράς. Η Ελλάδα εξακολουθεί να καταγράφει από τους υψηλότερους δείκτες πληθωρισμού, όπως αποτυπώνεται και σε χθεσινό δημοσίευμα του OT. Άλλωστε, πάνω από 1,8% ήταν η μείωση στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, κάτι που δείχνει ότι η εκτεταμένη ακρίβεια επηρεάζει δυσμενώς τους πολίτες. Την ίδια στιγμή, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα συνεχίζουν να εμφανίζουν αρνητική τάση αποταμίευσης, γεγονός το οποίο μεταφράζεται στο ότι βάζουν «χέρι» στα…έτοιμα, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις πολύ μεγάλες υποχρεώσεις.
Μείωση εισοδήματος και απαισιοδοξία
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το 1ο τρίμηνο του 2025, το διαθέσιμο εισόδημα του τομέα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 0,7 % σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, από 36,89 δισ. ευρώ σε 37,14 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η άνοδος αυτή αποτελεί ονομαστικό μέγεθος, καθώς θα πρέπει να συνυπολογιστεί και ο πληθωρισμός του πρώτου τριμήνου (Ιανουάριος 2,7%, Φεβρουάριος 2,5% και Μάρτιος 2,4%). Ο μέσος όρος των παραπάνω αγγίζει το 2,53%, το οποίο θα πρέπει να αφαιρεθεί από το 0,7%, κάτι το οποίο συνεπάγεται μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος κατά 1,83%.
Από εκεί και πέρα, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς
το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, ήταν -8,5 % κατά το 1ο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με -2,4 % το 1ο τρίμηνο του 2024. Όμως τα νοικοκυριά, όπως καταγράφεται στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, είναι γενικά πιο απαισιόδοξα.
Όλα τα παραπάνω δεν προκαλούν κάποια έκπληξη, με τα ελληνικά νοικοκυριά να παραμένουν σταθερά απαισιόδοξα. Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, τους προσεχείς 12 μήνες επιδεινώνονται, με το 56% νοικοκυριών να αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης και μόλις το 6% να προβλέπει μικρή βελτίωση, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΙΟΒΕ. Παράλληλα, οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας έχουν επιδεινωθεί εντός του 2025, καθώς το 61% προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, έναντι 25% το οποίο αναμένει απλώς σταθερότητα.
