Χρηματιστήριο Αθηνών: Ποιο είναι το επόμενο στοίχημα μετά το φράγμα των 2.000 μονάδων 

Κορυφή ή σκαλοπάτι είναι το ερώτημα που πλανάται το τελευταίο 24ωρο στους παροικούντες της Λ. Αθηνών, με τον γενικό δείκτη να περνά με αξιοσημείωτη συναλλακτική φόρα το ορόσημο των 2.000 μονάδων, μετά από 183 μήνες, δηλαδή μετά τον Απρίλιο του 2010.

Κι ενώ το ενδιαφέρον της αγοράς –και όχι μόνο– είναι στραμμένο στο ψυχολογικό όριο των 2.000 μονάδων του Γενικού Δείκτη, ένα εξίσου εντυπωσιακό στοιχείο περνά σχεδόν απαρατήρητο. Μέσα στον Αύγουστο, έναν μήνα που παραδοσιακά χαρακτηρίζεται από υποτονικότητα και χαμηλούς τζίρους, η αξία συναλλαγών φτάνει σε επίπεδα που θα ζήλευαν και οι πιο δραστήριοι χρηματιστηριακοί μήνες του έτους, αποδεικνύοντας ότι η ελληνική αγορά διανύει μια περίοδο ασυνήθιστης έντασης και ισχυρού επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Το ρεκόρ αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα αν αναλογιστεί κανείς ότι σημειώνεται σε μια περίοδο όπου η διεθνής ειδησεογραφία δεν είναι απαραίτητα ευνοϊκή, ενώ το ΧΑ έχει δώσει σημαντικά κέρδη, δίχως να αφήσει περιθώρια κάποιας υπολογίσιμης διόρθωσης. Μάλιστα, οι ρευστοποιήσεις, προς ώρας, έχουν χαρακτήρα κατοχύρωσης κερδών, περισσότερο, παρά αποεπένδυσης.

Έτσι, η δυναμική που έχει χτιστεί στο ταμπλό φαίνεται να συντηρεί αμείωτη τη ρευστότητα, δίνοντας έναν τόνο αισιοδοξίας για το φθινόπωρο, ωστόσο, δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που υπενθυμίζουν ότι κάθε ανοδική κίνηση συνήθως συνοδεύεται (και πρέπει να συνοδεύεται) από περιόδους ρευστοποιήσεων, μιας και τα κέρδη είναι μεγάλα.

Στους πρωταγωνιστές των διεθνών αποδόσεων

Σε μία χρονιά που ήδη χαρακτηρίζεται από μεγάλες διακυμάνσεις και διαφοροποιημένες επιδόσεις ανά asset class, το ελληνικό χρηματιστήριο καταφέρνει να ξεχωρίσει ως μία από τις κορυφαίες αγορές παγκοσμίως. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Deutsche Bank και του Bloomberg, ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών εμφανίζει μέχρι στιγμής το 2025 απόδοση σχεδόν 40% (σε τοπικό νόμισμα), τοποθετώντας την ελληνική αγορά στις πρώτες θέσεις διεθνώς – αμέσως μετά τις ευρωπαϊκές τράπεζες, που καταγράφουν άνοδο σχεδόν 50%.

Η επίδοση αυτή ξεπερνά κατά πολύ τις βασικές ευρωπαϊκές αγορές, όπως τον ισπανικό IBEX 35 και τον ιταλικό FTSE-MIB, αλλά και τους περισσότερους αμερικανικούς δείκτες (S&P 500, Nasdaq), οι οποίοι περιορίζονται σε μονοψήφια ποσοστά ανόδου. Μάλιστα, το γεγονός ότι το ΧΑ συγκαταλέγεται σταθερά φέτος ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των διεθνών αποδόσεων ενισχύει την εικόνα σταθεροποίησης της ελληνικής κεφαλαιαγοράς μετά από μια μακρά περίοδο κρίσεων και αστάθειας.

Δεν είναι τυχαίο ότι η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών φέτος κινείται ανοδικά κατά το μεγαλύτερο μέρος του επταμήνου (φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο τον Μάρτιο στα 259,7 εκατ. ευρώ), διατηρώντας ισχυρό ενδιαφέρον και το καλοκαίρι – με 224,8 εκατ. ευρώ το μήνα Ιούλιο. Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στην κεφαλαιοποίηση της αγοράς παρέμεινε σταθερά υψηλή, κυμαινόμενη από 65,78% έως 68,81%, αποτυπώνοντας την εμπιστοσύνη διεθνών χαρτοφυλακίων στις προοπτικές της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς.

Μια δεκαπενταετία διακυμάνσεων, κρίσεων και ανάκαμψης

Η πορεία της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς από το 2010 μόνο ομαλή όμως δεν είναι, αποτελώντας τον καθρέφτη των μεγάλων αλλαγών και των βαθιών κρίσεων που διαπέρασαν την ελληνική οικονομία. Η αρχή της δεκαετίας του 2010 βρήκε το ΧΑ να βυθίζεται υπό το βάρος της δημοσιονομικής κατάρρευσης και της διεθνούς δυσπιστίας.

Μετά την είσοδο της χώρας στα μνημόνια και τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης, ο Γενικός Δείκτης κατέρρευσε από τα επίπεδα των 2.500 μονάδων (μέσα του 2009) έως και κάτω από τις 500 μονάδες το καλοκαίρι του 2012 – μια ιστορική πτώση που διέλυσε κεφαλαιοποιήσεις και επενδυτικές θέσεις δεκαετιών.

Τα επόμενα χρόνια καταγράφηκαν προσπάθειες σταθεροποίησης, εν μέσω διαδοχικών προγραμμάτων στήριξης, ανακεφαλαιοποιήσεων τραπεζών και διαχείρισης του χρέους. Το 2013 και το 2014 υπήρξαν περίοδοι με σημαντικά ανοδικά “διαλείμματα”, καθώς η διεθνής επενδυτική κοινότητα επέστρεψε διστακτικά αναζητώντας ευκαιρίες σε αποτιμήσεις που είχαν βρεθεί σε ιστορικά χαμηλά.

Ωστόσο, το 2015 η κρίση κορυφώθηκε εκ νέου με το δημοψήφισμα και τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, οδηγώντας το ΧΑ σε μια ιστορική αναστολή λειτουργίας και σε νέες μεγάλες απώλειες όταν άνοιξε ξανά. Η σταδιακή αποκλιμάκωση της κρίσης και η επιστροφή της πολιτικής σταθερότητας από το 2016 επέτρεψαν μια αργή και σταδιακή ανάκαμψη.

Η περίοδος 2017–2019 χαρακτηρίστηκε από προσπάθεια οικοδόμησης αξιοπιστίας και σταδιακή αύξηση του ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών, χωρίς ωστόσο το Χρηματιστήριο να επιστρέψει ποτέ στα προ κρίσης επίπεδα. Η πανδημία του Covid-19 το 2020 έφερε νέο σοκ στις αγορές, αλλά από το β΄ εξάμηνο του 2020 ξεκίνησε μια αξιοσημείωτη ανοδική πορεία, που επιταχύνθηκε περαιτέρω από το 2021 και μετά, με την ισχυρή στροφή των κεφαλαίων σε τραπεζικές και ενεργειακές μετοχές, αλλά και μετοχές του ευρύτερου τομέα υποδομών.

Σήμερα, το ΧΑ, χάρη στη βελτίωση του κλίματος, την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και την αύξηση της συμμετοχής θεσμικών χαρτοφυλακίων, έχει απομακρυνθεί σημαντικά από τη σκιά της κρίσης, με τον Γενικό Δείκτη να πιάνει τις 2.000 μονάδες – το υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαπενταετίας – και με τις εισηγμένες να εμφανίζουν βελτιωμένα οικονομικά μεγέθη.