Η ανακοίνωση του Τραμπ για επιβολή δασμών 39% στην Ελβετία έσκασε σαν βόμβα την περασμένη εβδομάδα, αιφνιδιάζοντας το μικρό (αλλά πλούσιο) αλπικό κράτος.
Και την ώρα που η ελβετική κυβέρνηση , αναζητεί τρόπους να απεμπλακεί από τη δασμολογική φρενίτιδα του Τραμπ, οι εμβληματικοί κλάδοι στην Ελβετία καταρτίζουν σχέδια για να αμβλύνουν τις επιπτώσεις: τυριά, σοκολάτες και… ρολόγια είναι στο στόχαστρο.
Όμως, δεν είναι για όλους τα ίδιο. «Αν πρέπει να υπάρχουν δασμοί, τα πολυτελή ρολόγια δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερο μέρος για να τα τοποθετήσετε. Η επιβολή υψηλών δασμών στην Ελβετία, επομένως, η οποία φιλοξενεί ελίτ μάρκες όπως η Rolex και η Patek Philippe και πηγή εξαγωγών ωρολογοποιίας προς τις ΗΠΑ ύψους 5,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι, θα μπορούσε να είναι μια αριστουργηματική κίνηση από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ», γράφουν χαρακτηριστικά οι Financial Times.
Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι με τις τιμές τους να ανέρχονται σε εκατομμύρια δολάρια, τα ρολόγια υψηλής ποιότητας είναι ένα αγαθό Veblen*: Όσο πιο ακριβά γίνονται, τόσο πιο ελκυστικά. Και όπως λένε οι ελβετοί ρολογάδες, όσοι μπορούν να αγοράσουν ένα, αγοράζουν έξι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Όταν άφησε στην άκρη τα φούτερ και υιοθέτησε ένα πιο προσεγμένο look προέβαλε, όχι μόνο την επιλογή των κουστουμιών, αλλά την εξάσκηση στο ζίου-ζίτσου κι ένα πολυτελές ρολόι στον καρπό του. Όταν ανακοίνωσε το τέλος του προγράμματος ελέγχου γεγονότων από τρίτους του Meta τον Ιανουάριο, το έκανε ενώ παράλληλα έβγαζε ένα ρολόι Greubel Forsey Hand Made 1 αξίας 900.000 δολαρίων.
Θα μπορούσε εδώ να αντιτείνει κανείς ότι οι δασμοί στα ακριβά αξεσουάρ βελτιώνουν την εικόνα ενός προέδρου που φαινομενικά επικεντρώνεται στον απλό άνθρωπο. Σε αντίθεση, με τους δασμούς στο Μπαγκλαντές – από όπου προέρχονται τα φτηνά μακό- αυτός είναι ένας φόρος που βαρύνει όσους έχουν γερά πορτοφόλια.
Ως εκ τούτου οι Ελβετοί ωρολογοποιοί, σε σχέση με τους ομοεθνείς εξαγωγείς άλλων προϊόντων δεν φαίνεται να ανησυχούν πολύ για την αναδιάταξη των αλυσίδων εφοδιασμού.
Ωστόσο, δεν είναι εντελώς άτρωτοι, αναβιώνοντας μνήμες όταν η κρίση του χαλαζία της δεκαετίας του 1970 έφερε σημαντικό πλήγμα στον κλάδο. Πιο πρόσφατες προκλήσεις περιλαμβάνουν το ισχυρό ελβετικό φράγκο, τις αχαλίνωτες τιμές του χρυσού και μια γενικότερη κρίση στον τομέα των ειδών πολυτελείας.
Οι πωλήσεις δεν έχουν ακόμη επιστρέψει στα ύψη της εποχής της πανδημίας και σύμφωνα με την ChronoPulse, πολλά πολυτελή ρολόγια αξίζουν λιγότερο από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Ωστόσο, τα ρολόγια αυτά είναι διαχρονικά και ουδείς τα αγοράζει για να τα κρατήσει για λίγο. Για την ιστορία η Audemars Piguet παρουσίασε το πρώτο της ρολόι Royal Oak στην τιμή των 2.850 λιρών το 1972, πολύ πάνω από τον μέσο μισθό της εποχής . Ένα νέο μοντέλο που κυκλοφόρησε το 2021 πωλείται σε τιμή λιανικής πάνω από 50 φορές μεγαλύτερη. Καθώς οι επενδύσεις προχωρούν, αυτό είναι πολύ πιο μπροστά από τον πληθωρισμό και μάλιστα ξεπερνά τις τιμές των ακινήτων στο Λονδίνο. Οι δασμοί έρχονται και παρέρχονται, αλλά το κύρος είναι διαχρονικό. Σαν καλοκουρδισμένο ελβετικό ρολόι…
*’Ενα αγαθό Veblen είναι ένας τύπος αγαθού πολυτέλειας για το οποίο η Ζήτηση αυξάνεται καθώς αυξάνεται η Τιμή του, σε προφανή αντίφαση με το Νόμο της Ζήτησης, με αποτέλεσμα μια Καμπύλη Ζήτησης προς τα πάνω. Μια υψηλότερη Τιμή μπορεί να κάνει ένα αγαθό επιθυμητό ως σύμβολο κοινωνικής κατάστασης. Ένα αγαθό μπορεί να είναι αγαθό Veblen, επειδή είναι αγαθό κοινωνικής θέσης, κάτι που λίγοι άλλοι μπορούν να κατέχουν.
Τα αγαθά Veblen πήραν το όνομά τους από τον Αμερικανό Οικονομολόγο Thorstein Veblen, ο οποίος αναγνώρισε για πρώτη φορά την εμφανή κατανάλωση ως τρόπο αναζήτησης της κοινωνικής κατάστασης στη Θεωρία της Κλάσης Αναψυχής (The Theory of the Leisure Class) το 1899.
