Chevron και ExxonMobil, οι δύο εκ των αμερικανικών Big Oil επιστρέφουν δυναμική στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο με συμφωνίες, από την Κρήτη, έως τη Λιβύη και το Ισραήλ.
Η περασμένη εβδομάδα επεφύλαξε δύο πολύ σημαντικές ειδήσεις: η Chevron και οι συνεργάτες της στο τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου Leviathan στα ανοιχτά του Ισραήλ υπέγραψαν ένα σημαντικό deal, και η ExxonMobil ανακοίνωσε την επιστροφή της στη Λιβύη μετά από μία δεκαετία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αμερικανική Chevron σε πρόσφατη δήλωσή της στο «Βήμα της Κυριακής» τόνισε της τόσο για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες όσο και συνολικότερα για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.
Το Leviathan άρχισε να εξάγει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο λίγο μετά την έναρξη λειτουργίας της τον Ιανουάριο του 2020 και επί του παρόντος προμηθεύει 4,53 δισεκατομμυρία κυβικά μέτρα αερίου ετησίως στην Blue Ocean
Η ίδια συνεχίζει με τη δήλωση της: «Η Chevron διατηρεί ισχυρή και σημαντική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή που αποτελεί ουσιαστικό μέρος του μέλλοντος μας και βασική προτεραιότητα για εμάς.» Η Chevron αφενός δηλώνει το δυναμικό παρών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και αφετέρου τονίζει το ενδιαφέρον που έχει γεωλογικά σε ό,τι αφορά τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Επιπροσθέτως, με την επιβεβαίωση της εκδήλωσης του μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος της για τα τρία θαλάσσια blocks της σε Ιόνιο και Κρήτη, εμμέσως, έρχεται να φανερώσει και την πρόθεση της για συμμετοχή στο διεθνή διαγωνισμό της Ελλάδας.
Η περίπτωση του Leviathan
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε την Πέμπτη η εισηγμένη στο Τελ Αβίβ NewMed Energy, ένας σημαντικός εταίρος στο Leviathan, η συμφωνία των 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων καλύπτει την εξαγωγή περίπου 129.980.000.000 κυβικών μέτρων μεταξύ 2026 και 2040 ή μέχρι να εκπληρωθούν όλες οι συμβατικές ποσότητες.
Το Leviathan άρχισε να εξάγει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο λίγο μετά την έναρξη λειτουργίας της τον Ιανουάριο του 2020 και επί του παρόντος προμηθεύει 4,53 δισεκατομμυρία κυβικά μέτρα αερίου ετησίως στην Blue Ocean — ως μέρος μιας μεγαλύτερης συμφωνίας που καλύπτει 59,47 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) προμηθειών — καθώς και διακοπτόμενες ημερήσιες πωλήσεις, αντισταθμισμένες από τη συνολική συμβατική ποσότητα.
Αυτή η σύμβαση αναμένεται να λήξει στις αρχές της δεκαετίας του 2030 και τελικά θα αντικατασταθεί από την τελευταία συμφωνία, την υπάρχουσα συμφωνία, η οποία έχει δύο φάσεις, με την πρώτη να καλύπτει την πώληση 19,82 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου και τη δεύτερη 109,87 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm).
Επενδύσεις σε νέες υποδομές
Το πρώτο στάδιο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το πρώτο εξάμηνο του 2026, μόλις εγκατασταθεί ένας τρίτος αγωγός μεταξύ των υποθαλάσσιων γεωτρήσεων του κοιτάσματος και της πλατφόρμας ρηχών υδάτων, που θα επιτρέψει την αύξηση της παραγωγής σε περισσότερα από 14,16 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως.
Παράλληλα, το πρώτο στάδιο θα χρησιμοποιήσει επίσης έναν νέο υπεράκτιο αγωγό μεταξύ Ασντόντ και Ασκελόν, ο οποίος αναμένεται να αυξήσει την ικανότητα μεταφοράς φυσικού αερίου στον αγωγό EMG προς την Αίγυπτο κατά 1,98 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) επιπλέον. Το δεύτερο στάδιο πρόκειται να τεθεί σε ισχύ μετά την ολοκλήρωση του έργου επέκτασης του Leviathan, που ονομάζεται επίσης Φάση 1Β.
Στο Ισραήλ, ένας νέος αγωγός προς τη Νιτζάνα θα κατασκευαστεί επίσης από την κρατική εταιρεία κοινής ωφέλειας για την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας για εξαγωγές από το Ισραήλ στην Αίγυπτο.
Αυτή η τελευταία συμφωνία με την Blue Ocean θα οδηγήσει τις συνολικές πωλήσεις φυσικού αερίου Λεβιάθαν στην Αίγυπτο να φτάσουν τα 11,89 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως.
Σχολιάζοντας τη συμφωνία, ο διευθύνων σύμβουλος της NewMed, Γιόσι Άμπου, δήλωσε στην ενεργειακή ιστοσελίδα upstreamonline.com: «Αυτή είναι η πιο στρατηγικά σημαντική συμφωνία εξαγωγών που έχει συναφθεί ποτέ στην ανατολική Μεσόγειο και ενισχύει τη θέση της Αιγύπτου ως του σημαντικότερου κόμβου στην περιοχή.
Η επιστροφή στη Λιβύη
Επίσης, μετά από μία δεκαετία διακοπής της διακοπής της δραστηριότητας στη Λιβύη, για λόγους ασφαλείας, η ExxonMobil επιστρέφει στη Λιβύη.
Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της βορειοαφρικανικής χώρας (NOC) ανακοίνωσε ότι υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης (MOU) με τον αμερικανικό πετρελαϊκό κολοσσό, το οποίο επικεντρώνεται στη διεξαγωγή λεπτομερών γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα που βρίσκονται στα ανοικτά των βορειοδυτικών ακτών και στη λεκάνη της Σύρτης της χώρας.
Ανοίγει επίσης το δρόμο για συνεργασία και την επανέναρξη της εταιρικής σχέσης μεταξύ της NOC και της ExxonMobil, η οποία στοχεύει στην επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων της στη Λιβύη μετά από μια δεκαετή παύση.
Το 2013, η ExxonMobil, η μεγαλύτερη εισηγμένη στο χρηματιστήριο ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο, αποφάσισε να μειώσει το προσωπικό και τις δραστηριότητές της στη Λιβύη, καθώς η αυξανόμενη αστάθεια δεν δικαιολογούσε πλέον μια σημαντική παρουσία
Σε ομιλία του κατά την τελετή υπογραφής, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της NOC, Μασούντ Σουλεμάν, τόνισε τη δέσμευση της εταιρείας να επεκτείνει τις συνεργασίες της με μεγάλες αμερικανικές εταιρείες ενέργειας, ιδίως την ExxonMobil. Εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στις δυνατότητες για θετικά αποτελέσματα με βάση το ιστορικό της συνεργασίας τους. Και σημείωσε ότι οι συμβατικοί όροι είναι πλέον ευνοϊκότεροι από ό,τι στο παρελθόν, αντανακλώντας τις παγκόσμιες αλλαγές στον ενεργειακό τομέα, και ότι οι συνθήκες είναι ιδανικές για την επίτευξη επιτυχίας.
Ο νέος γύρος προσφορών
Επαίνεσε την αξία της λιβυκής εμπειρογνωμοσύνης και του τεχνικού προσωπικού στην εξερεύνηση, την ανάπτυξη και τις γεωτρήσεις, τονίζοντας την ικανότητά τους να διεξάγουν απαραίτητες προκαταρκτικές μελέτες που παρέχουν τα δεδομένα που χρειάζονται οι εταιρείες για να ξεκινήσουν δραστηριότητες εξερεύνησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ExxonMobil ήταν μία από τις εταιρείες που εξέφρασαν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στον γύρο δημοσίων προσφορών που ξεκίνησε η NOC για εξερεύνηση στη Λιβύη, ο οποίος περιλαμβάνει 22 υπεράκτια και χερσαία οικόπεδα διαθέσιμα για επένδυση.
Εξειδικευμένοι παρατηρητές παγκοσμίως έχουν χαρακτηρίσει τη συμμετοχή της ExxonMobil σε αυτόν τον γύρο υποβολής προσφορών και την προθυμία της να συμμετάσχει σε επιχειρήσεις εξερεύνησης στη Λιβύη ως στρατηγική κίνηση, ευθυγραμμισμένη με την αυξανόμενη τάση επιστροφής διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών στη χώρα.
Η διακοπή των εργασιών
Το 2013, η ExxonMobil, η μεγαλύτερη εισηγμένη στο χρηματιστήριο ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο, αποφάσισε να μειώσει το προσωπικό και τις δραστηριότητές της στη Λιβύη, καθώς η αυξανόμενη αστάθεια δεν δικαιολογούσε πλέον μια σημαντική παρουσία.
Η απόφαση της εταιρείας ελήφθη εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας μεταξύ των διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών ότι οι αποδόσεις που προσφέρονται στη Λιβύη ενδέχεται να μην δικαιολογούν τους κινδύνους ασφαλείας και πολιτικής που είχαν αυξηθεί από τις εξεγέρσεις του 2011 που σάρωσαν τη Μέση Ανατολή.
Η παραγωγή πετρελαίου της Λιβύης έχει υποστεί επανειλημμένες διαταραχές στη χαοτική δεκαετία από το 2014, όταν η χώρα διχάστηκε μεταξύ δύο αντίπαλων αρχών στην ανατολή και τη δύση μετά την εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το ΝΑΤΟ και η οποία ανέτρεψε τον Μουαμάρ Καντάφι το 2011.
Υπενθυμίζεται ότι ExxonMobil έχει τις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
