Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κρύψει την αντιπάθειά του για τον επικεφαλής της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, ούτε και τον διακαή του πόθο να τον διώξει από τη θέση αυτή. Ωστόσο, με δεδομένο ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, αρκείται σε φραστικές υβριστικές επιθέσεις και εν τω μεταξύ ετοιμάζει το έδαφος για τη διάδοχη κατάσταση, μόλις η θέση αυτή «χηρέψει» τον επόμενο χρόνο.
Για τον Τραμπ, ίσως το μοναδικό «προσόν» που θα ήταν αρκετό για κάποιον να αναλάβει τη θέση του νέου προέδρου της Fed, θα ήταν να ακολουθεί τη νομισματική πολιτική που θα υπαγορεύει ο ίδιος.
Το δύσκολο έργο στα άτυπα «casting» που διεξάγονται στην Ουάσιγκτον μεταξύ των διαφόρων μνηστήρων για τη θέση, έχει αναλάβει ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.
Μάλιστα, όπως αναφέρει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές κοντά στον Λευκό Οίκο, αναφέρει ότι τις επόμενες εβδομάδες ο Μπέσεντ θα έχει συνεντεύξεις με υποψηφίους τις επόμενες εβδομάδες. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μεταξύ των ονομάτων που εξετάζονται είναι οι δύο αντιπρόεδροι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Μισέλ Μπόουμαν και Φίλιπ Τζέφερσον, και η πρόεδρος της Fed του Ντάλας, Λόρι Λόγκαν. Προσθέτουν μάλιστα, ότι μετά από επικοινωνία με τον Μπέσεντ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να κάνει την τελική του ανακοίνωση αυτό το φθινόπωρο.
Άλλοι υποψήφιοι που παραμένουν υπό εξέταση είναι ο Κέβιν Χάσετ, στενός οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, ο κυβερνήτης της Fed, Κρίστοφερ Γουόλερ, ο οικονομολόγος Μαρκ Σάμερλιν και οι πρώην αξιωματούχοι της Fed, Κέβιν Γουόρς και Τζέιμς Μπούλαρντ, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Παραιτήσεις και κενές θέσεις
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ πρότεινε τον Στίβεν Μίραν, πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου, για να καλύψει μια θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed που λήγει στα τέλη Ιανουαρίου. Η θέση άνοιξε όταν η Αντριάνα Κούγκλερ ανακοίνωσε την πρόωρη αποχώρησή της. Ο Μίραν, ο οποίος κατέχει διδακτορικό στα οικονομικά από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, επανέλαβε την έκκληση του Τραμπ για χαμηλότερα επιτόκια.
Με την υποψηφιότητα του Μίραν να κατευθύνεται στη Γερουσία για επιβεβαίωση, η ομάδα Τραμπ δεν αισθάνεται την ανάγκη να βιαστεί να αναζητήσει μια καρέκλα, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Ο Μπέσεντ θα πάρει συνέντευξη από όλους τους υποψηφίους για την προεδρία και στη συνέχεια θα συστήσει στον πρόεδρο έναν κατάλογο υποψηφίων, οι οποίοι στη συνέχεια θα έχουν συνάντηση με τον Τραμπ, που θα κάνει και την τελική επιλογή
Τα επιτόκια
Ο Τραμπ, ο οποίος πιστεύει ότι τα επιτόκια είναι πολύ υψηλά, φέτος έχει ασκήσει αμείλικτη κριτική στην Fed – και ιδιαίτερα στον πρόεδρο Τζερόμ Πάουελ, τον οποίο επέλεξε για τη θέση το 2017.
Η επόμενη συνεδρίαση της Fed για την πολιτική της έχει προγραμματιστεί για τις 16-17 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον.
Ωστόσο, οι επιλογές του Τραμπ για την αντικατάσταση του Πάουελ μπορεί να είναι πιο περιορισμένες από ό,τι συνήθως. Οι πρόεδροι της Fed παραδοσιακά αποχωρούν από την κεντρική τράπεζα όταν λήξει η θητεία τους. Αλλά ο Πάουελ έχει αρνηθεί να πει εάν θα αποχωρήσει τον Μάιο. Εάν το επιλέξει, μπορεί να παραμείνει ως διοικητής μέχρι το 2028.
Αυτό σημαίνει ότι ο Τραμπ πρέπει είτε να αναλάβει την προβλεπόμενη θέση που θα κατέχει ο Μίραν μέχρι τον Ιανουάριο και να τους προαγάγει τον Μάιο, είτε να επιλέξει κάποιον που είναι ήδη στο Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο περιλαμβάνει τους Μπόουμαν και Τζέφερσον.
Οποιαδήποτε υποψηφιότητα για την τοποθέτηση ενός εξωτερικού μέλους στο διοικητικό συμβούλιο ή για την ανάδειξη ενός κυβερνήτη σε πρόεδρο απαιτεί την επικύρωση της Γερουσίας.
Ο Τραμπ διόρισε την Μπόουμαν στην Fed το 2018 και την έκανε αντιπρόεδρο για την εποπτεία — την κορυφαία ρυθμιστική αρχή της κεντρικής τράπεζας — φέτος. Όταν η επιτροπή καθορισμού επιτοκίων της Fed διατήρησε σταθερά τα επιτόκια για πέμπτη συνεχόμενη φορά τον Ιούλιο, η Μπόουμαν και ο Γουόλερ διαφώνησαν και υποστήριξαν μείωση κατά 25 μονάδες βάσης.
Ο Τζέφερσον διορίστηκε στο διοικητικό συμβούλιο από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν το 2022 και στη συνέχεια διορίστηκε αντιπρόεδρος το 2023, επίσης από τον Μπάιντεν.
Και κάθε φορά επικυρώθηκε με ευρεία διακομματική υποστήριξη.
Την εποχή του πρώτου διορισμού του Τζέφερσον, ο Χάσετ, πρώην συνάδελφός του στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, τον επαίνεσε ιδιαίτερα.
Και οι 19 υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμμετέχουν στις συζητήσεις για την οικονομία και τη νομισματική πολιτική, αλλά μόνο 12 εξ αυτών έχουν δικαίωμα ψήφου
«Ο Φιλ Τζέφερσον είναι κάποιος που θα ένιωθα 100% άνετα να πω στον Πρόεδρο Τραμπ να προτείνει στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ», είπε ο Χάσετ. «Είναι ακριβώς το είδος του ατόμου που θέλω στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα».
Ο Τζέφερσον, ο οποίος θα ήταν ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Fed, έχει υποστηρίξει τις αποφάσεις που ελήφθησαν φέτος για τη διατήρηση σταθερών επιτοκίων.
Η Λόγκαν επιλέχθηκε από τους διευθυντές της Fed του Ντάλας για να αναλάβει την κορυφαία θέση εκεί το 2022. Προηγουμένως εργάστηκε στην Fed της Νέας Υόρκης ως διαχειρίστρια του τεράστιου χαρτοφυλακίου τίτλων της Fed. Έχει επίσης υποστηρίξει τη διατήρηση των επιτοκίων αμετάβλητων φέτος, μιλώντας συχνά για την ανάγκη προστασίας από τον πληθωρισμό που προκαλείται από τους δασμούς.
Τα «μαθηματικά» της Fed
Και οι 19 υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμμετέχουν στις συζητήσεις για την οικονομία και τη νομισματική πολιτική, αλλά μόνο 12 εξ αυτών έχουν δικαίωμα ψήφου. Οι επτά διοικητές της Fed στην Ουάσιγκτον μαζί με τον πρόεδρο της Fed της Νέας Υόρκης ψηφίζουν πάντα. Οι υπόλοιπες τέσσερις ψήφοι εναλλάσσονται κάθε χρόνο μεταξύ των προέδρων των 11 άλλων περιφερειακών τραπεζών της Fed.
Εάν ο Πάουελ παραιτηθεί από το διοικητικό συμβούλιο όταν λήξει η θητεία του ως προέδρου τον Μάιο του 2026, όπως είναι συνηθισμένο, αυτό θα δώσει στον Τραμπ μια άλλη ευκαιρία να καλύψει τη θέση, εκτός από αυτή της Κούγκλερ. Η θητεία του Πάουελ στο διοικητικό συμβούλιο λήγει επίσημα το 2028.
Η αντικατάσταση της Κούγκλερ και του Πάουελ σημαίνει ότι τέσσερις από τους επτά διοικητές θα είναι διορισμένοι από τον Τραμπ. Δεν είναι σίγουρο ότι όλοι θα ακολουθήσουν αυτόματα τις οδηγίες του προέδρου, αν και αυτό θα μπορούσε να δώσει στο νέο πρόεδρο ένα πλεονέκτημα, σύμφωνα με παρατηρητές της Fed.
«Αν έχετε τέσσερις διοικητές που είναι όλοι στο ίδιο μήκος κύματος, αυτό δίνει στον πρόεδρο αρκετή δυναμική για να πετύχει τους στόχους του» εξηγεί ο William Dudley, πρώην πρόεδρος της Fed της Νέας Υόρκης, τη Δευτέρα στο Bloomberg TV. «Αλλά νομίζω ότι οι πρόεδροι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας θα ψηφίσουν σύμφωνα με τη συνείδησή τους όσον αφορά το τι είναι σωστό για τη μακροοικονομία».
Ενώ ο Τραμπ ζητάει εδώ και μήνες μείωση των επιτοκίων, οι Μπάουμαν και Γουόλερ, οι δύο που ψήφισαν υπέρ της μειώσης των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Ιουλίου, ήταν υπέρ της διατήρησης των επιτοκίων στα ίδια επίπεδα και ψήφισαν υπέρ τέτοιων κινήσεων μέχρι τον Ιούνιο. Ο Γουόλερ, του οποίου το όνομα έχει ακουστεί ως πιθανός διάδοχος του Πάουελ, είναι επίσης ένθερμος υποστηρικτής της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.
Τα άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, οι διοικητές Μάικλ Μπαρ, Λίζα Κουκ και ο αντιπρόεδρος Φίλιπ Τζέφερσον θεωρούνται γενικά ουδέτερες φωνές όσον αφορά τα επιτόκια. Και οι τρεις διορίστηκαν από τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
«Θα επικεντρωθούν πολύ στα θεμελιώδη στοιχεία και ενδέχεται να δείξουν κάποια αντίσταση εάν τα νέα μέλη της FOMC φαίνονται να επηρεάζονται περισσότερο από πολιτικές επιθυμίες»εξηγεί η Kathy Bostjancic, επικεφαλής οικονομολόγος της Nationwide.
Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου τον επόμενο χρόνο
Εκτός από τον πρόεδρο της Fed της Νέας Υόρκης Τζον Ουίλαμς, οι περιφερειακοί πρόεδροι που θα ψηφίσουν το επόμενο έτος θα είναι η Μπεθ Χάμακ του Κλίβελαντ, η επικεφαλής της Fed του Ντάλας Λόρι Λόγκαν, ο Νιλ Κασκάρι της Fed του Μινεάπολις και η Άννα Πόλσον της Φιλαδέλφειας.
Ο Ουίλιαμς, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της FOMC, έχει συχνά υποστηρίξει τον Πάουελ και θεωρείται κεντρώος. Την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι θα συμμετάσχει στη συνεδρίαση για τη χάραξη πολιτικής του Σεπτεμβρίου με «πολύ ανοιχτό μυαλό» όσον αφορά τη μείωση των επιτοκίων και χαρακτήρισε την αγορά εργασίας ως «ακόμα σταθερή» μετά τη σταδιακή επιβράδυνση που σημειώθηκε κατά το παρελθόν έτος.
Η Χάμακ, η οποία ψήφισε κατά της μείωσης των επιτοκίων τον Δεκέμβριο, στην τρίτη μόλις συνεδρίασή της ως μέλος της επιτροπής, έχει δείξει επιφυλακτικότητα όσον αφορά τον πληθωρισμό και προθυμία να διαφωνήσει δημοσίως με τους συναδέλφους της. Την Παρασκευή υπογράμμισε ότι, αν και η έκθεση για την απασχόληση ήταν «απογοητευτική», εξακολουθεί να έχει εμπιστοσύνη στην απόφαση της Fed να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια την περασμένη εβδομάδα και πιστεύει ότι οι αξιωματούχοι απέχουν περισσότερο από τον στόχο τους για τον πληθωρισμό παρά από τον στόχο τους για την απασχόληση.
Η Λόγκαν ανέλαβε τη διοίκηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Ντάλας το 2022, μετά από περισσότερα από δύο δεκαετίες στο τμήμα αγορών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, όπου επόπτευε τη διαχείριση του ισολογισμού της Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Τον Ιούλιο δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι θα πρέπει να διατηρήσουν τα επιτόκια αμετάβλητα για λίγο ακόμα, προκειμένου να φέρουν τον πληθωρισμό πιο κοντά στον στόχο του 2%.
Ο Κασκάρι, ο οποίος στο παρελθόν εργάστηκε για το Υπουργείο Οικονομικών υπό τον Τζορτζ Μπους και τον Μπαράκ Ομπάμα, επέβλεψε το Πρόγραμμα Αρωγής Προβληματικών Περιουσιακών Στοιχείων (TARP) κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι η Fed είναι αποφασισμένη να λαμβάνει αποφάσεις με βάση τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία.
Η Πόλσον, η οποία ανέλαβε το ρόλο της τον Ιούλιο και θα ψηφίσει ως υπεύθυνη χάραξης πολιτικής για πρώτη φορά το επόμενο έτος, ήταν προηγουμένως διευθύντρια έρευνας στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Σικάγου, όπου εργάστηκε από το 2001. Η καριέρα της ως οικονομολόγος θα την κάνει πιο επιρρεπή σε μια αναλυτική προσέγγιση των αποφάσεων πολιτικής, δήλωσε η Mester.
«Και οι τέσσερις νέοι ψηφοφόροι είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στις χρηματοπιστωτικές αγορές και θα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε οποιαδήποτε ένδειξη ότι η αξιοπιστία της Fed κινδυνεύει» εκτιμά η Julia Coronado, ιδρύτρια της ερευνητικής εταιρείας MacroPolicy Perspectives και πρώην οικονομολόγος της Fed.
