Η ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας, τα ευνοϊκά οικονομικά δεδομένα, η αύξηση των εσόδων από δασμούς και οι πολιτικές συνθήκες που επικρατούν υποδεικνύουν ότι οι εμπορικές εντάσεις των ΗΠΑ, οι οποίες ήδη αναμένεται να μειώσουν την παγκόσμια παραγωγή κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες στο μέσο όρο, ενδεχομένως να κλιμακωθούν περαιτέρω.
Αυτό υποστηρίζει ο Dennis Shen του οίκου Scope, αναλύοντας μάλιστα τους πέντε λόγους που οι πιθανότητες να επιβεβαιωθεί το σενάριο είναι μεγάλες.
1 – Οι αγορές ευνοούν το ρίσκο
Με τις αμερικανικές μετοχές να βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά, υπάρχει περιθώριο για τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να αναλάβει ρίσκο, με την πιθανότητα να χάσει μέρος της δημοτικότητάς του.
Ένα από τα κύρια εμπόδια για την προεδρία του είναι η πίεση που ασκούν οι πολιτικές του στις κεφαλαιαγορές. Όταν οι αγορές βιώνουν πτώση, αυτή συνήθως συνοδεύεται από την εφαρμογή του «Trump put». Οι αγορές φαίνεται να έχουν εξοικειωθεί με την κλιμάκωση και την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων και να είναι πιο αισιόδοξες για τις οικονομικές συνέπειες της εμπορικής πολιτικής του Τραμπ.
Η χαλάρωση των περιορισμών στις αγορές αυξάνει τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης των εμπορικών συγκρούσεων. Η μεταβλητότητα είναι κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι αγορές πλέον δεν βλέπουν τους πρόσφατους δασμούς της τάξης του 15%-20% ως τιμωρητικά μέτρα, αλλά ως τη νέα κανονικότητα.
2 – Ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ ανακάμπτει κατά 0,7% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και το μοντέλο GDPNow, που είναι συνήθως αξιόπιστο, υποδεικνύει θετική ανάπτυξη για το τρίτο τρίμηνο. Αν και η Scope μείωσε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη των ΗΠΑ το 2025 στο 1,8%, αυτή παραμένει υψηλότερη από την ανάπτυξη των περισσότερων ανεπτυγμένων οικονομιών. Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη των ΗΠΑ το 2026 αυξήθηκε στο 2,1%.
Παρά το γεγονός ότι οι δασμοί είναι πολύ υψηλότεροι από ό,τι σε προηγούμενες δεκαετίες, δεν είναι αρκετά υψηλοί ώστε να επιβάλουν αποτελεσματικό εμπάργκο στις εισαγωγές ή να προκαλέσουν σοβαρές οικονομικές απώλειες.
Επιπλέον, οι αυξήσεις τιμών από την αύξηση των εμπορικών εμποδίων έχουν αργήσει περισσότερο από το αναμενόμενο για να ενισχύσουν σημαντικά τον πληθωρισμό.
3 – Η άνοδος των εσόδων από δασμούς βοηθά στη μείωση του αμερικανικού δημοσιονομικού ελλείμματος
Τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ δείχνουν ότι τα έσοδα από τους δασμούς ανήλθαν σε ρεκόρ 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ενώ τον Ιούλιο εισπράχθηκαν επιπλέον 28 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό συγκρίνεται με τον μηνιαίο μέσο όρο των περίπου 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024.
Αυτά τα έσοδα βοηθούν στη μείωση του αυξανόμενου δημοσιονομικού ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο εκτιμάται στο υψηλό ποσοστό του 5,4% του ΑΕΠ φέτος.
4 – Οι αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων έχουν περιοριστεί
Παρά τις πολλές απειλές για αντίποινα, μόνο η Κίνα και ο Καναδάς έχουν αντιδράσει σημαντικά στους αμερικανικούς δασμούς. Πολλές άλλες κυβερνήσεις, όπως αυτές του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, είναι διστακτικές να βλάψουν τους πολυμερείς εμπορικούς κανόνες και τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ παράλληλα ανησυχούν για τη χαμηλότερη ανάπτυξη και τις υψηλότερες τιμές σε περίπτωση κλιμάκωσης.
Οι εμπορικοί εταίροι έχουν αντιδράσει υποσχόμενοι περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε επενδύσεις στις ΗΠΑ για να «ηρεμήσουν» τον Τραμπ και να αποτρέψουν την κλιμάκωση, ενώ μειώνουν τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές και διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά για τα αμερικανικά αγαθά.
Η εξάρτηση από τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ – και η προθυμία της Ουάσιγκτον να τις αποσύρει – έχει αναγκάσει πολλές χώρες, ακόμη και στην ΕΕ, να υποχωρήσουν σε κάποιους τομείς.
Η προτίμηση του Τραμπ για διμερείς διαπραγματεύσεις, αντί για πολυμερείς, έχει περιορίσει τα αντίποινα και έχει ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό σε περιφερειακά σύνολα για προνομιακούς εμπορικούς όρους με τις ΗΠΑ. Όσο οι αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων παραμένουν διμερείς, τόσο ο πόλεμος εμπορίου ευνοεί τις ΗΠΑ.
5 – Πολιτικές εσωτερικές συνθήκες
Οι ανησυχίες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για μεγάλες απώλειες στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026 έχουν μειωθεί, καθώς η αποδοχή του Τραμπ παραμένει γύρω στο 90% μεταξύ των ψηφοφόρων του κόμματος του. Η ψήφιση του «Big Beautiful Bill» έχει ενισχύσει το πολιτικό κεφάλαιο του προέδρου.
Επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία
Οι μέσοι δασμοί στις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί δραματικά στο 18,6%, από 2,5% στα τέλη του 2024 και 1,5% το 2016, πριν την πρώτη προεδρία του Τραμπ. Αν και οι τρέχοντες δασμοί δεν φτάνουν τα ιστορικά υψηλά της «Ημέρας Απελευθέρωσης» που πλησίασαν το 30%, παραμένουν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών, συμπεριλαμβανομένων των 15% για τις ανεπτυγμένες οικονομίες και 21,4% για τις αναδυόμενες οικονομίες.
Αυτή η κατάσταση έχει συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία, κατά τους υπολογισμούς της Scope. Έτσι, εκτιμά ότι η συνολική μείωση της παγκόσμιας παραγωγής στο μέσο όρο θα είναι 0,7 ποσοστιαίες μονάδες. Οι επιπτώσεις για την οικονομία των ΗΠΑ είναι ελαφρώς μεγαλύτερες, με 0,9 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς η επιστροφή των παραγωγικών δραστηριοτήτων μειώνει σταδιακά το συνολικό κόστος.
Πιο ήπιες θα είναι συνέπειες για την οικονομία της ΕΕ, με 0,4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ ο Scope προβλέπει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη το 2025 θα μειωθεί κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες στο 3,0%.
![Εισηγμένες: Η ακτινογραφία των αποτελεσμάτων για το α’ Εξάμηνο [πίνακας]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/03/xrimatistirio.jpeg)
