Την άμεση επίλυση των συσσωρευμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πραγματικοί παραγωγοί της χώρας, ζητά με επιστολή της προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ). Την ίδια στιγμή τα προβλήματα στο ΟΣΔΕ 2025, η μη καταβολή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ των πληρωμών ενισχύσεων 2024 αλλά και οι αιφνιδιαστικές αλλαγές στα οικολογικά σχήματα και τις βιολογικές καλλιέργειες και εκτροφές έχουν επιδεινώσει τη θέση των αγροτών και κτηνοτρόφων.
Μάλιστα, η αβεβαιότητα που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο χρόνο από την λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και ειδικότερα από τον Μάρτιο του 2025 προσθέτει καθημερινά νέα προβλήματα, ενώ οι δυσλειτουργίες της εφαρμογής του ΣΣ ΚΑΠ 2023 – 27 και «η συνεχής συσσώρευσή τους το τελευταίο διάστημα, πλήττει πλέον ευθέως την παραγωγική διαδικασία και τους παραγωγικούς παραγωγούς», προειδοποιεί η ΕΘΕΑΣ.
Με μόλις 10 ημέρες να απομένουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής δηλώσεων, όπως τονίζει η ΕΘΕΑΣ, εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήματα που καθιστούν δύσκολη την ομαλή υποβολή, με τον κίνδυνο απώλειας ενισχύσεων να είναι υπαρκτός
Η ΕΘΕΑΣ υπενθυμίζει δε στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ, ότι «η ομαλή καταβολή των ενισχύσεων συνιστά προϋπόθεση για τους παραγωγικούς παραγωγούς προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες και απαιτήσεις της παραγωγικής διαδικασίας των εκμεταλλεύσεων τους, να αντιμετωπίσουν το αυξημένο κόστος και να διαχειριστούν τις ταμειακές ροές στα πλαίσια ενός στοιχειώδους προγραμματισμού. Οποιαδήποτε αναστάτωση ή ανακολουθία στην καταβολή των ενισχύσεων, δεδομένου του ανελαστικού χαρακτήρα των γεωργικών εργασιών (καλλιέργεια, διατροφή των ζώων, άρδευση, συγκομιδή) δημιουργεί σοβαρά προβλήματα».
Αδιέξοδο στο ΟΣΔΕ 2025
Με μόλις 10 ημέρες να απομένουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής δηλώσεων, όπως τονίζει η ΕΘΕΑΣ, εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήματα που καθιστούν δύσκολη την ομαλή υποβολή, με τον κίνδυνο απώλειας ενισχύσεων να είναι υπαρκτός.
Ενδεικτικά:
- Οι αλλαγές στην επιλεξιμότητα του χαρτογραφικού υποβάθρου εν μέσω της περιόδου υποβολής αιτήσεων, φέρνει σε αδιέξοδο την συμπλήρωση των εκτάσεων ενεργοποίησης από πολλούς παράγωγούς αφού η καθυστερημένη έναρξη του ΟΣΔΕ 2025, μετά τις 30 Μάϊου, ημερομηνία κατά την οποία ο αιτών οφείλει να έχει στην κατοχή του μια έκταση, δεν επιτρέπει στους δικαιούχους να προβούν π.χ. σε ενοικίαση συμπληρωματικών εκτάσεων και να θεωρηθούν επιλέξιμες για να αποφύγουν υπο-ενεργοποίηση των δικαιωμάτων τους.
- Η απόδειξη της χρήσης ενός αγροτεμαχίου για λήψη ενίσχυσης, με μοναδικό στοιχείο το ΑΤΑΚ δημιουργεί θέματα στην οριστικοποίηση των δηλώσεων ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις των Συνεταιρισμών μελών μας υπάρχουν περιοχές που αυτό το κριτήριο επιλεξιμότητας από μόνο του θα αφήσει εκτός ενίσχυσης σημαντικές πραγματικά καλλιεργούμενες εκτάσεις. Σε ορισμένες περιοχές το ποσοστό των εκτάσεων που θα μένει εκτός ενισχύσεων μπορεί να φτάσει το 20% με ότι αυτό συνεπάγεται.
- Αγροτεμάχια δενδρωδών και αρόσιμων καλλιεργειών, που συνεχίζουν να καλύπτονται με «φερτά» υλικά από τις θεομηνίες Daniel και Elias τον Σεπτέμβριο του 2023, ενώ δηλώθηκε αρχικά ο σχετικός κωδικός αγροτεμάχια πλημμυρισμένα με φερτά υλικά για το 2025, ξαφνικά αυτές ημέρες ο κωδικός αυτός καταργήθηκε δημιουργώντας προβλήματα στην ενεργοποίηση δικαιωμάτων.
- H καθυστερημένη έναρξη του ΟΣΔΕ 2025 έχει οδηγήσει σε μη επάρκεια αναγκαίου χρόνου για διασταυρωτικούς ελέγχους και διορθώσεις σφαλμάτων ώστε να λάβουν το ύψος της προκαταβολής ενίσχυσης οι δικαιούχοι.
Εκκρεμότητες και υπόλοιπα πληρωμών 2024
Σημαντικές καθυστερήσεις σημειώνονται στα υπόλοιπα των πληρωμών 2024. Τα κύρια προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης εντοπίζονται:
α) Σε θέματα πληρωμών που σχετίζονται με τα πιστοποιητικά των φορέων πιστοποίησης, καθώς και σε ζητήματα προώθησης ή προμήθειας εγγράφων από τα ΚΥΔ και προμηθευτές υπηρεσιών ή σκευασμάτων σε αιτούντες για τις περιπτώσεις των οικολογικών σχημάτων.
β) Στην απουσία οποιαδήποτε ενημέρωσης σχετικά με τους παρόχους των 49.000 παράτυπων ή προβληματικών παραστατικών, ώστε να προστατεύουν οι παραγωγοί για το 2025 από τυχόν εξαπάτηση
γ) Στην απουσία ενημέρωσης σχετικά με τις αναμενόμενες επιλέξιμες πληρωμές των δικαιούχων, πριν τις 15 Οκτωβρίου, προκειμένου να υπάρχει χρόνος για υποβολές ενστάσεων και αντικρούσεων όπου υφίσταται τεκμηρίωση.
Οικολογικά σχήματα και βιολογικά
Στις 13 Αυγούστου εκδόθηκε αιφνιδιαστικά, χωρίς καμία διαβούλευση ή συνεννόηση, η τροποποιητική απόφαση με αριθμό. 216840/13.8.2025 για το Οικολογικό Σχήμα «Π1-31.9 – Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας», σύμφωνα με την οποία αλλάζει το καθεστώς επιλεξιμότητας των δικαιούχων στο Οικολογικό Σχήμα που αφορά περίπου το 50% του προϋπολογισμού των Οικολογικών Σχημάτων.
Όπως επισημαίνει η ΕΘΕΑΣ, η αλλαγή αυτή έρχεται να αλλάξει το καθεστώς επιλεξιμότητας όταν χιλιάδες δικαιούχοι έχουν ήδη προβεί το 2023 και 2024 σε αντίστοιχες αιτήσεις με την ισχυρή παρότρυνση, της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, των αρμόδιων υπηρεσιών και πολιτικών προϊσταμένων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του ΟΠΕΚΕΠΕ, των παρόχων πιστοποιητικών για το Οικολογικών Σχήμα «Π1-31.9 -Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας» καθώς και των ΚΥΔ.
«Όλα τα παραπάνω συνιστούσαν, όπως αναφερόταν επανειλημμένα από όλους, αντιστάθμισμα της απώλειας ενισχύσεων από δικαιούχους, λόγω κατάργησης του «πρασινίσματος» όπου δικαιούχοι ήταν όλοι οι αιτούντες. Ως ΕΘΕΑΣ είχαμε επισημάνει από νωρίς το θέμα της πλειοδοσίας των παραγόντων που ενισχύθηκε από το κίνητρο των ΚΥΔ και των Φορέων Πιστοποίησης για την παράτυπη απόσπαση ενισχύσεων από τους δικαιούχους».
Μάλιστα, «σε έγγραφό μας με αριθμό 55/20.3.2024 και τίτλο «Στο Οικολογικό Σχήμα 9 (βιολογικές καλλιέργειες και εκτροφές), πολλοί δικαιούχοι θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα τήρησης των ελάχιστων απαιτήσεων και του πλημμελούς τρόπου έκδοσης των πιστοποιητικών», λέγονται τα εξής:
Σήμερα με την απόφαση που εκδόθηκε μεταφέρθηκε το πρόβλημα στους αιτούντες και όχι σε αυτούς που το δημιούργησαν. Έτσι ενώ πάνω από 4.000 πιστοποιητικά βιολογικών καλλιεργειών και εκτροφών ανακλήθηκαν το τελευταίο διάστημα καμία πληροφόρηση δεν έχει δοθεί ποιοι ήταν οι φορείς που τα ανακάλεσαν για να προστατευθούν οι υπόλοιποι αιτούντες. Ο χειρισμός του Οικολογικού Σχήματος 9 από την Διοίκηση που είναι αρμόδια για το ΣΣΚΑΠ 2023-2027 οδήγησε σε μεγαλύτερη ζημιά τους πραγματικούς βιοκαλλιεργητές, για τους οποίους έπρεπε να δοθεί προτεραιότητα από τον Πυλώνα ΙΙ για την συνέχιση της στήριξη τους στην παραγωγή και διάθεση βιολογικών προϊόντων. Με βάση όμως την πρακτική που ακολουθήθηκε και τις πληρωμές που διενεργήθηκαν το 2023 και το 2024 για το Οικολογικό Σχήμα 9, χιλιάδες αιτούντες το 2025 έχουν προβεί σε σειρά ενεργειών και δαπανών βασιζόμενοι στην δικαιολογημένη εμπιστοσύνη προς την διοίκηση. Επομένως για το 2025 η αιφνιδιαστική αλλαγή του καθεστώτος επιλεξιμότητας πρέπει να λάβει υπόψη του την ζημιά που προκαλεί στους αιτούντες και να αναθεωρηθεί».
«Πέραν τούτο, προβλήματα με τα Οικολογικά Σχήματα υπάρχουν και στις υπόλοιπες κατηγορίες, όπου προμηθευτές σκευασμάτων ή υπηρεσιών, σε συνεργασία με ΚΥΔ, εξακολουθούν με το κίνητρο της απόσπασης ενισχύσεων από τους αιτούντες, να παρέχουν σκευάσματα ή υπηρεσίες εκτός προδιαγραφών χωρίς κανένα έλεγχο. Παρόλες τις επανειλημμένες επισημάνσεις και προτάσεις, δεν έχει υπάρξει ακόμα κάποια ενέργεια», σημειώνεται.
