Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητούν τις εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία, η οποία θα δεσμεύει τους συμμάχους του Κιέβου να αποφασίσουν εντός 24 ωρών εάν θα παράσχουν στρατιωτική υποστήριξη στη χώρα σε περίπτωση νέας επίθεσης από τη Ρωσία.
Μια πρόταση που ισοδυναμεί με μια ρήτρα συλλογικής άμυνας τύπου ΝΑΤΟ, αλλά δεν συνοδεύεται από πραγματική ένταξη στη συμμαχία, προωθείται από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Συγκαταλέγεται σε μια σειρά από επιλογές που εξετάζονται καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες αξιοποιούν το κλίμα που έχει δημιουργηθεί μετά τη συμφωνία του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να υποστηρίξει τις εγγυήσεις ασφαλείας για την εμπόλεμη χώρα.
Μια πρόταση που ισοδυναμεί με μια ρήτρα συλλογικής άμυνας τύπου ΝΑΤΟ, αλλά δεν συνοδεύεται από πραγματική ένταξη στη συμμαχία, προωθείται από την Ιταλίδα πρωθυπουργό
Το ιταλικό σχέδιο αναγνωρίζει ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι εκτός συζήτησης, αλλά θα προσφέρει έναν μηχανισμό συλλογικής βοήθειας ως την επόμενη καλύτερη επιλογή, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Μπορεί η επιλογή «NATO-light» να υπολείπεται κατά πολύ της δέσμευσης συλλογικής άμυνας της στρατιωτικής συμμαχίας όπως διατυπώνεται στο Άρθρο 5 του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ, ωστόσο θα δέσμευε τα μέλη που έχουν υπογράψει διμερείς συμφωνίες με την Ουκρανία να συνεννοηθούν γρήγορα για μια απάντηση σε περίπτωση επίθεσης, ανέφεραν οι πηγές στο Bloomberg, ζητώντας να μην κατονομαστούν.
Οι επιλογές θα περιλαμβάνουν στη συνέχεια την παροχή στο Κίεβο ταχείας και διαρκούς αμυντικής υποστήριξης, οικονομικής βοήθειας, την ενίσχυση του ουκρανικού στρατού καθώς και την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Δεν ήταν άμεσα σαφές εάν το σχέδιο θα συνεπάγεται την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία από μεμονωμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Μια συνάντηση μεταξύ του Τραμπ, του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίων ηγετών στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα οδήγησε σε μια πιο σταθερή δέσμευση των ΗΠΑ για εγγυήσεις ασφαλείας – μια ανακούφιση για την Ευρώπη, αφού ο Τραμπ φάνηκε να στρέφεται προς τη Μόσχα μετά από μια σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ταυτόχρονα, ο Τραμπ απέκλεισε το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτών στην Ουκρανία, αλλά δήλωσε ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να παράσχουν αεροπορική υποστήριξη.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ξεκίνησαν την εργασία τους για την κατάρτιση εγγυήσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου για την αποστολή γαλλικών και βρετανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία στο πλαίσιο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Οι συζητήσεις στην ΕΕ και η πρόταση Μελόνι
Δεν είναι σαφές πώς η πρόταση Μελόνι εντάσσεται στη συζήτηση. Μια επιλογή για τον μηχανισμό που πρότεινε η κυβέρνησή της θα λάμβανε ως σχέδιο μια διμερή συμφωνία μεταξύ Ρώμης και Κιέβου που υπογράφηκε το 2024 και περιλαμβάνει αμοιβαίες ρυθμίσεις ασφαλείας, ανέφεραν οι πηγές. Οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και υπόκεινται σε αλλαγές, προειδοποίησαν οι πηγές.
Ο υπουργός Άμυνας Γκίντο Κροσέτο δήλωσε την Τετάρτη στην ιταλική εφημερίδα Repubblica ότι η ιδέα της Μελόνι «είναι ότι το ΝΑΤΟ — ως αμυντική συμμαχία — θα μπορούσε να διασφαλίσει την προστασία μιας ξένης χώρας όπως η Ουκρανία. Εναλλακτικά, τα μεμονωμένα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να δεσμευτούν να το πράξουν. Ο καλύτερος μηχανισμός θα επιλεγεί τελικά. Σίγουρα, με το ΝΑΤΟ, θα ήταν εγγυημένη μια ανώτερη αποτρεπτική ικανότητα».
Η Ιταλίδα ηγέτης ήταν η πρώτη που πρότεινε να δοθούν στην Ουκρανία οι ίδιες εγγυήσεις ασφαλείας του ΝΑΤΟ χωρίς πραγματική ένταξη, ένας συνδυασμός που άφησε ορισμένους συμμαχικούς διπλωμάτες σε αμηχανία. Τον Μάρτιο, δήλωσε ότι αυτή θα ήταν μια πιο βιώσιμη λύση από την ανάπτυξη στρατευμάτων επί τόπου.
Το Άρθρο 5, ο ακρογωνιαίος λίθος της συμμαχίας, επιβάλλει αμοιβαία προστασία σε περίπτωση επίθεσης εναντίον οποιουδήποτε μέλους του Ατλαντικού Συμφώνου. Η Ρωσία έχει αντιταχθεί σθεναρά στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και έχει δηλώσει ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ξεκίνησε μια ολοκληρωτική εισβολή το 2022.
Η Μελόνι — η οποία ηγήθηκε της τέταρτης μακροβιότερης κυβέρνησης της Ιταλίας και είναι μακροχρόνια σύμμαχος του Ζελένσκι — έχει επιδοθεί σε μια πολύμηνη προσπάθεια εξισορρόπησης σε μια προσπάθεια να κρατήσει τον Τραμπ στο πλευρό της, διατηρώντας παράλληλα την υποστήριξη προς το Κίεβο, προτείνοντας τον εαυτό της ως «γέφυρα» μεταξύ των δύο ακτών του Ατλαντικού.
Αν και η Μελόνι και η παράταξή της αρχικά απογοητεύτηκαν ιδιωτικά από τις «ταραχώδεις» ενέργειες και επιλογές του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με το Bloomberg, η σχέση έχει χαλαρώσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες.
