Η ΕΛΒΟ, η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων, που έχει μείνει γνωστή στην 50χρονη ιστορία της για την παραγωγή των θρυλικών Στάγερ του Ελληνικού Στρατού, των αρμάτων μάχης Leopard 2HEL αλλά και των αστικών λεωφορείων και τρόλεϊ, πέντε χρόνια μετά την εκκαθάριση και την ιδιωτικοποίηση της έχει να επιδείξει: Ζημιογόνες χρήσεις και μοναδικά έσοδα από την πώληση scrap.
Σχεδόν ανύπαρκτες επενδύσεις, απειροελάχιστο προσωπικό (μόλις 12 μισθωτοί εργαζόμενοι το 2023) αλλά με έντονη σεναριολογία για νέους «λευκούς ιππότες» και μία ηχηρή – αν και αναμενόμενη- απεμπόληση του δικαιώματος του ελληνικού δημοσίου να συμμετέχει μετοχικά σε μία πάλαι ποτέ ισχυρή αλλά με ευοίωνες προοπτικές ανάπτυξης αμυντική βιομηχανία.
Το ταμείο παραμένει «μείον» κι ενώ στην Ευρώπη βρέχει… προγράμματα δισεκατομμυρίων για τη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας, όπως το ReArm Europe που μπορεί να ξεκλειδώσει με δάνεια 150 δισ. ευρώ πρόσθετες αμυντικές δαπάνες 800 δισ. ευρώ.
Οι αρμόδιοι υπουργοί του 2019, 2020 και 2021 Χρήστος Σταϊκούρας και Κωστής Χατζηδάκης φρόντιζαν με κάθε τρόπο να επισημαίνουν πώς ΕΛΒΟ, ΛΑΡΚΟ, ΕΑΒ και Ναυπηγεία Σκαραμαγκά κόστιζαν 2,5 δισ. ευρώ στους φορολογούμενους
Το πωλητήριο
Η ΕΛΒΟ, η ΛΑΡΚΟ, η ΕΑΒ και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά ήταν από τις ζημιογόνες κρατικές βιομηχανίες, τις οποίες σχεδόν αμέσως από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ, η σημερινή κυβέρνηση φρόντισε να τρέξει γρήγορα τις διαδικασίες εκκαθάρισης και πώλησης τους.
Βέβαια για την ΕΛΒΟ και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν αποπειραθεί να ιδιωτικοποιηθούν, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Οι αρμόδιοι υπουργοί του 2019, 2020 και 2021 Χρήστος Σταϊκούρας και Κωστής Χατζηδάκης φρόντιζαν με κάθε τρόπο να επισημαίνουν πώς ΕΛΒΟ, ΛΑΡΚΟ, ΕΑΒ και Ναυπηγεία Σκαραμαγκά κόστιζαν 2,5 δισ. ευρώ στους φορολογούμενους. Ο «Σκαραμαγκάς», η ΕΛΒΟ και η ΕΑΒ βρήκαν νέους ιδιοκτήτες. Η ΛΑΡΚΟ έβαλε οριστικό λουκέτο.
Όσον αφορά την ΕΛΒΟ με διαδικασίες εκκαθάρισης που έτρεχαν από το 2014, το 2020 η τότε κυβέρνηση κατάφερε μετά από διαγωνισμό και πούλησε το 79% στη νέα εταιρεία ΕΛΒΟ 2020 έναντι 3 εκατ. ευρώ στο κοινοπρακτικό σχήμα δύο ισραηλινών εταιρειών SK Group και Plasan Sasa και την εταιρεία Αριστείδη – Ανάργυρου Γλύνη. Οι Ισραηλινοί κατείχαν από 47,6% και η ελληνική εταιρεία το 4,8%.
Οι ιδιοκτήτες είχαν συνοδεύσει την απόκτηση της ΕΛΒΟ με ανακοινώσεις περί επενδύσεων και ανάπτυξης της βιομηχανίας.
Η συμφωνία πώλησης υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2021, ενώ αμέσως μετά ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της ΕΛΒΟ, όπου οι εκπρόσωποι της Plasan τον ενημέρωναν για το business plan της βιομηχανίας. Ο ίδιος δήλωνε περήφανος για την πώληση και εξέφραζε την πίστη του στην ενίσχυση του εργοστασίου…
Έσοδα από scrap και ζημιές για την ΕΛΒΟ
Η ΕΛΒΟ από τότε που πωλήθηκε μέχρι τώρα έχει να επιδείξει ως μοναδικά έσοδα αυτά από την πώληση scrap (άχρηστου υλικού).
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις που έχει δημοσιεύσει η ελληνική βιομηχανία το 2021 είχε έσοδα 493.437 ευρώ, ενώ τα καθαρά αποτελέσματα προ φόρων ήταν ζημιογόνα και ανήλθαν σε Ευρώ 957.379,08 έναντι ζημιών Ευρώ 7.533,34 την προηγούμενη χρήση.
Το 2022 είχε έσοδα πάλι μόνο από την πώληση scrap ύψους 511.167 ευρώ και η χρήση έκλεισε με ζημιές 1,9 εκατ. ευρώ.
Το 2023 που είναι και ο τελευταίος δημοσιοποιημένος ισολογισμός η ΕΛΒΟ εμφάνισε πάλι ως μοναδικά έσοδα εκείνα από την πώληση scrap τα οποία ανήλθαν σε μόλις 181.077 ευρώ, ενώ οι ζημιές ήταν πάνω από τα 1,5 εκατ. ευρώ.
Σεναριολογία για φανερούς και σκιώδεις επενδυτές στην ΕΛΒΟ
Η ΕΛΒΟ παραμένει στην αφάνεια ως προς την επιχειρηματική της δραστηριότητα, αλλά στην επιφάνεια κατά καιρούς κυκλοφορούσε πληθώρα δημοσιευμάτων και πληροφοριών περί νέων εμφανών και σκιωδών επενδυτών.
Όπως για παράδειγμα ο επιχειρηματίας Αθανάσιος Κουϊμζής της Alpha Systems & Technology. Σενάρια, που δεν έχουν επιβεβαιωθεί, φέρνουν την εταιρεία να είχε συνεργαστεί και με την Attica Bank και να επιδίωκε την απόκτηση της από το κοινοπρακτικό σχήμα που την ήλεγχε.
Η SK Group είναι μία εταιρεία holding με οκτώ (συμπεριλαμβανομένης και της ΕΛΒΟ) εταιρείες στο Ισραήλ αμυντικής βιομηχανίας και παράγουν όπλα, ηλεκτρο-οπτικά και άλλα οπτικά συστήματα αλλά και με ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις στον τομέα των πολεμικών σκαφών
Την ίδια στιγμή πριν από περίπου τρία χρόνια το ελληνικό δημόσιο απεμπόλησε το δικαίωμα επαναγοράς μετοχών στην ΕΛΒΟ, με βάση τη συμφωνία πώλησης, ενώ το 2025 έληξε και το δικαίωμα του ελληνικού δημοσίου να έχει λόγο στην ελληνική βιομηχανία.
Ποιος είναι ο Samy Katsav ο μοναδικός ιδιοκτήτης της ΕΛΒΟ
Χθες 19 Αυγούστου έγινε γνωστό ότι η SK Group που ιδρύθηκε από τον επιχειρηματία στο χώρο της αμυντικής βιομηχανίας Samy Katsav είναι πλέον ο μοναδικός ιδιοκτήτης της ΕΛΒΟ.
Η SK Group είναι μία εταιρεία holding με οκτώ (συμπεριλαμβανομένης και της ΕΛΒΟ) εταιρείες στο Ισραήλ αμυντικής βιομηχανίας και παράγουν όπλα, ηλεκτρο-οπτικά και άλλα οπτικά συστήματα αλλά και με ναυπηγοεπισκευαστικές επιχειρήσεις στον τομέα των πολεμικών σκαφών. Μεταξύ των εταιρειών αυτών είναι η Israel Shipyards Ltd , η Israel Shipyards Port, η CAMERO, η Israel Weapon Industries (IWI), η Meprolight, η UOS.
Στο χαρτοφυλάκιο της περιλαμβάνεται και εταιρεία με εμπορικά συγκροτήματα Oshira.
O 79χρονος Samy Katsav απέκτησε περιουσία από την 50ετη του δραστηριότητα στην αμυντική βιομηχανία. Κατάγεται από ιρακινή οικογένεια και γεννήθηκε και έζησε μέχρι τα 16 του χρόνια στο Ιράν.
Από τις ανακοινώσεις του νέου ιδιοκτήτη αναδεικνύεται ότι η SK Group επιδιώκει να επεκτείνει τις δραστηριότητες της στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας ως όχημα την ΕΛΒΟ
Ξεκίνησε την καριέρα του ως αξιωματικός στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, ενώ στη συνέχεια εργάστηκε για την εταιρεία Soltam — με επέκταση δραστηριοτήτων στις εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού, ιδίως στο Ιράν.
Η ναυαρχίδα των επιχειρήσεων του θεωρούνται τα Ισραηλινά Ναυπηγεία με την ανάληψη μεγάλης αξίας συμβολαίων για την κατασκευή πολεμικών πλοίων. Η ναυπηγοεπισκευαστική βάση είναι μία από τις μεγαλύτερες στην ανατολική Μεσόγειο
Πριν το 2020 ερευνήθηκε από τις αρχές για υπόθεση δωροδοκίας στην πώληση σκαφών στη Νιγηρία. Ωστόσο δεν βρέθηκε τίποτα επιλήψιμο σε βάρος του.
Οι νέες δεσμεύσεις
Η SK Group του Katsav μετά την ανάληψη πλήρους της ιδιοκτησίας της ΕΛΒΟ προχώρησε σε νέες δεσμεύσεις για την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας οχημάτων, η οποία διαθέτει το εργοστάσιο της σε μία έκταση 273 στρεμμάτων στη Σίνδο της Θεσσαλονίκης και ειδικεύεται στη συναρμολόγηση και κατασκευή στρατιωτικών, πολιτικών και ειδικού σκοπού οχημάτων.
Από τις ανακοινώσεις του νέου ιδιοκτήτη αναδεικνύεται ότι η SK Group επιδιώκει να επεκτείνει τις δραστηριότητες της στην Ευρώπη χρησιμοποιώντας ως όχημα την ΕΛΒΟ. «Με την απόκτηση της πλήρους ιδιοκτησίας της ΕΛΒΟ, ο Όμιλος SK θα αξιοποιήσει τη βαθιά του τεχνογνωσία στον αμυντικό τομέα, την αποδεδειγμένη επιτυχία του στην αναδιοργάνωση ιδιωτικοποιημένων εργοστασίων και στην αναζωογόνηση στρατηγικών βιομηχανικών δραστηριοτήτων, καθώς και τη δέσμευσή του για μεταφορά τεχνολογίας, ώστε να αναδείξει την ΕΛΒΟ σε κορυφαίο κέντρο παραγωγής και εξαγωγών. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την πρώτη επιχειρησιακή βάση του Ομίλου SK στην Ευρώπη και εδραιώνει τη θέση του ως κορυφαίας δύναμης στον παγκόσμιο τομέα στρατιωτικών και εμπορικών οχημάτων. Παράλληλα, ενισχύει τη δέσμευσή του για επενδύσεις σε προηγμένες χερσαίες αμυντικές δυνατότητες, τοπική παραγωγή και στρατηγική συνεργασία με την Ελλάδα».
Μένει να φανεί αν ο νέος ιδιοκτήτης περίμενε την εξαγορά των μετοχών των εταίρων του ώστε απρόσκοπτα να ξεδιπλώσει το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της ΕΛΒΟ και των άλλων ισραηλινών αμυντικών βιομηχανιών που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο του.
Στην αγορά πάντως κυκλοφορούν νέα σενάρια περί πώλησης της ΕΛΒΟ σε άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Σενάρια τα οποία προσώρας δεν επιβεβαιώνονται επισήμως.
