Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, ετοιμάζεται για το ετήσιο συμπόσιο των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χολ, σε μια περίοδο έντονης πολιτικής πίεσης από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και αυξανόμενων εσωτερικών διαφωνιών στη Fed.
Μέσα σε αυτό το τεταμένο περιβάλλον, ο Πάουελ αναμένεται να παρουσιάσει ένα αναθεωρημένο πλαίσιο στρατηγικής για τη Fed, το οποίο θα καθορίσει την πορεία της νομισματικής πολιτικής σε μια περίοδο σημαντικής οικονομικής αβεβαιότητας.
Πιέσεις
Η φετινή σύνοδος στο Γουαϊόμινγκ διεξάγεται υπό τη σκιά της συνεχιζόμενης κριτικής του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Πάουελ, τον οποίο ο ίδιος διόρισε το 2017. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επανειλημμένα ζητήσει επιθετικές μειώσεις επιτοκίων, χαρακτηρίζοντας τον επικεφαλής της Fed «αργό» και «ανόητο» για την άρνησή του να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή. Η κριτική του Τραμπ βασίζεται στην άποψή του ότι ο πληθωρισμός έχει τεθεί υπό έλεγχο και ότι η οικονομία χρειάζεται χαμηλότερα επιτόκια, ενώ ο Πάουελ και αρκετοί αξιωματούχοι της Fed παραμένουν επιφυλακτικοί.
Η πίεση δεν περιορίζεται μόνο στη δημόσια κριτική. Πρόσφατα, ο Τραμπ ζήτησε την παραίτηση μέλους του ΔΣ της Fed, της Λίζα Κουκ, επικαλούμενος καταγγελίες για παρατυπίες σε στεγαστικά δάνεια πριν από τον διορισμό της, μια κίνηση που η ίδια χαρακτήρισε ως προσπάθεια εκφοβισμού. Παράλληλα, ο πρόεδρος διόρισε τον Στίβεν Μίραν, πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων, για να καλύψει μια κενή θέση στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας. Ο Μίραν, ο οποίος έχει κατηγορήσει αξιωματούχους της Fed ότι πάσχουν από «σύνδρομο διαταραχής λόγω δασμών», αναμένεται να ενισχύσει την πτέρυγα που υποστηρίζει τις μειώσεις επιτοκίων.
Η εσωτερική αντιπολίτευση
Πέρα από τις πιέσεις του στρατοπέδου του προέδρου, ο Τζερόμ Πάουελ αντιμετωπίζει και αυξανόμενη εσωτερική αμφισβήτηση. Οι Κρίστοφερ Γουόλερ και Μισέλ Μπόουμαν, αμφότεροι διορισμένοι από τον Τραμπ, διαφώνησαν με την απόφαση διατήρησης των επιτοκίων τον Ιούλιο, υποστηρίζοντας τη μείωσή τους. Ο Γουόλερ έχει προειδοποιήσει ότι ορισμένοι δείκτες της αγοράς εργασίας «αναβοσβήνουν κόκκινο», ενώ η Μπάουμαν έχει επικρίνει τον Πάουελ για ασυνέπεια στις αποφάσεις της Fed.
Εάν η Γερουσία εγκρίνει τον διορισμό του Μίραν εγκαίρως για τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, ο Πάουελ ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με τρεις διαφωνούντες εντός του επταμελούς συμβουλίου, κάτι που θα αποτελούσε το μεγαλύτερο σχίσμα στην κεντρική τράπεζα από το 1988. Όπως ανέφερε στους Financial Times ο Στίβεν Μπλιτζ, επικεφαλής οικονομολόγος για τις ΗΠΑ στην TS Lombard, ο Μίραν «θα είναι ο προβοκάτορας που θα εκπροσωπεί τον Τραμπ στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC)».
Το νέο δόγμα της Fed
Στην ομιλία του στο Τζάκσον Χολ, ο Πάουελ αναμένεται να παρουσιάσει μια αναθεώρηση του πλαισίου πολιτικής της Fed, προσαρμόζοντάς το στα δεδομένα της νέας εποχής. Το προηγούμενο πλαίσιο, που υιοθετήθηκε το 2020, έδινε έμφαση στην επίτευξη «ευρείας και χωρίς αποκλεισμούς» απασχόλησης, επιτρέποντας στην οικονομία να λειτουργεί με ισχυρή αγορά εργασίας χωρίς προληπτικές αυξήσεις επιτοκίων για την αποτροπή του πληθωρισμού.
Ωστόσο, η απότομη άνοδος του πληθωρισμού μετά την πανδημία κατέστησε αυτή την προσέγγιση λιγότερο επίκαιρη. Το νέο δόγμα, σύμφωνα με το Reuters, αναμένεται να επαναφέρει τη σταθερότητα των τιμών ως βασική προϋπόθεση για την υγεία της αγοράς εργασίας.
Ο ίδιος ο Πάουελ έχει ήδη αρχίσει να χρησιμοποιεί τη φράση: «Χωρίς σταθερότητα τιμών, δεν μπορούμε να επιτύχουμε παρατεταμένες περιόδους ισχυρών συνθηκών στην αγορά εργασίας που ωφελούν όλους τους Αμερικανούς». Αυτή η αλλαγή σηματοδοτεί μια στροφή προς μια πιο παραδοσιακή προσέγγιση, με τον έλεγχο του πληθωρισμού να αποτελεί την κύρια προτεραιότητα.
Το οικονομικό δίλημμα
Η πρόκληση για τη Fed είναι σημαντική, καθώς η αμερικανική οικονομία των 30 τρισεκατομμυρίων δολαρίων παρουσιάσει μια διττή εικόνα. Από τη μία πλευρά, ο πληθωρισμός, αν και έχει υποχωρήσει από τα υψηλά του 2022, παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% και τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν μια ελαφρά ανοδική τάση, ενώ οι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ και η αβεβαιότητα γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη περιπλέκουν περαιτέρω τις προβλέψεις.
Από την άλλη, η αγορά εργασίας εμφανίζει σημάδια επιβράδυνσης. Η αύξηση των μισθοδοσιών έχει μειωθεί αισθητά τους τελευταίους μήνες, με την πρόεδρο της Fed του Σαν Φρανσίσκο, Μέρι Ντέιλι, να σημειώνει ότι «η τάση των αλλαγών κινείται προς τη λάθος πλευρά». Αυτό το δίλημμα τοποθετεί τη Fed σε δύσκολη θέση: μια πρόωρη μείωση επιτοκίων θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό, ενώ η διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα ενέχει τον κίνδυνο ύφεσης.
Ο άνθρωπος στο επίκεντρο της θύελλας
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο Τζερόμ Πάουελ εμφανίζεται ως ένας ηγέτης που επικεντρώνεται στη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας του θεσμού. Η Wall Street Journal, επικαλούμενη συνεργάτες του, σημειώνει ότι η βασική του προτεραιότητα είναι «τι μπορώ να κάνω για να διαφυλάξω τον θεσμό». Παρά την πίεση, ο 72χρονος Πάουελ διατηρεί ένα απαιτητικό πρόγραμμα γυμναστικής για να διαχειρίζεται το άγχος, ενώ αντλεί στήριξη από την ιδιωτική υποστήριξη που λαμβάνει από βουλευτές και των δύο κομμάτων.
Η αποφασιστικότητά του δοκιμάστηκε πρόσφατα κατά τη διάρκεια μιας απρόσμενης επίσκεψης του Τραμπ στο υπό ανακαίνιση κτήριο της Fed, όπου ο πρόεδρος, μπροστά στις κάμερες, κατηγόρησε τον Πάουελ για υπερβάσεις κόστους. Ο Πάουελ, με ψυχραιμία, διόρθωσε τα στοιχεία του προέδρου, επισημαίνοντας ότι ο Τραμπ είχε συμπεριλάβει λανθασμένα στον υπολογισμό του ένα τρίτο κτήριο.
Η στάση του δείχνει έναν άνθρωπο αποφασισμένο να μην υποκύψει, με μοναδικό του στόχο, όπως ανέφερε σε ακρόαση στο Κογκρέσο, να παραδώσει στον διάδοχό του μια οικονομία με σταθερότητα και τον πληθωρισμό υπό έλεγχο.
