Εξοπλισμοί: Η κούρσα για τους υπερηχητικούς πυραύλους

Σε μια περίοδο που το διεθνές δίκαιο δοκιμάζεται οι μεγάλες δυνάμεις αντλούν δύναμη από την ανάπτυξη στρατιωτικής υπεροχής και οι περιφερειακές προσπαθούν να τις ακολουθήσουν με το μεγάλο «παζάρι» για νέα όπλα να έχει πάρει «φωτιά».

Οι πύραυλοι που «ταξιδεύουν» με τουλάχιστον 5 Mach είναι ικανοί να αλλάξουν τις ισορροπίες ισχύος

Η παρουσίαση των κινεζικών DF-17 σε στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, την 1η Οκτωβρίου 2019, σηματοδότησε ένα νέο κεφάλαιο στον ανταγωνισμό για την ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων. Χάρη στην ταχύτητα και την ευελιξία τους – ταξιδεύουν με περισσότερο από πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου – αποτελούν ένα τρομερό όπλο.

Κίνα, Ρωσία και ακολουθούν οι ΗΠΑ

Στην εκτενή ανάλυση του BBC διαβάζουμε πως τα νέα αυτά συστήματα θεωρούνται ικανά να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται οι πολεμικές συγκρούσεις. Η Κίνα προηγείται σήμερα στον τομέα, με τη Ρωσία να ακολουθεί, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε φάση επιτάχυνσης, για να καλύψουν το κενό.

Η Ρωσία, εκμεταλλευόμενη τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει χρησιμοποιήσει τις συγκρούσεις ως «ζωντανό πεδίο δοκιμών». Νέοι πύραυλοι όπως ο Oreshnik, με δυνατότητα να φτάνουν ταχύτητες 10 Mach, δοκιμάστηκαν σε ουκρανικούς στόχους. Αν και αρκετές από τις ρωσικές διακηρύξεις αμφισβητούνται από δυτικούς αναλυτές, η παρουσία συστημάτων όπως οι Avangard και Kinzhal προκαλεί ανησυχία.

«Αποφάσισαν να επενδύσουν πολλά χρήματα σε αυτά τα προγράμματα πριν από αρκετά χρόνια» αναφέρει στο βρετανικό μέσο ενημέρωσης ο William Freer, συνεργάτης εθνικής ασφάλειας στο think tank «Council on Geostrategy».

• Το Ισραήλ διαθέτει έναν υπερηχητικό πύραυλο, το Arrow 3, που έχει σχεδιαστεί για αναχαιτίσεις.
• Το Ιράν ισχυρίζεται ότι διαθέτει υπερηχητικά όπλα και ανέφερε μάλιστα πως εκτόξευσε έναν στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του σύντομου αλλά βίαιου πολέμου τον Ιούνιο.
• Η Βόρεια Κορέα εργάζεται πάνω στο δικό της project από το 2021 και ισχυρίζεται ότι διαθέτει ένα βιώσιμο, λειτουργικό όπλο.
• Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο επενδύουν τώρα στην τεχνολογία των υπερηχητικών πυραύλων, όπως και άλλα έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ιαπωνίας.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν για πρώτη φορά τον υπερηχητικό πύραυλο Dark Eagle, με το Πεντάγωνο να το παρουσιάζει ως όπλο που συμβολίζει την αποφασιστικότητα της χώρας. Από την πλευρά της, η Μεγάλη Βρετανία συνεργάζεται στενά με την Ουάσινγκτον, για να δημιουργήσει τις δικές της τεχνολογικές βάσεις.

Υπερηχητικό σημαίνει…

Για να χαρακτηριστεί ένας πύραυλος ως πραγματικά «υπερηχητικός» από στρατιωτική άποψη, πρέπει να γρήγορος και ευέλικτος κατά την πτήση. Με άλλα λόγια, ο στρατός που τον εκτόξευσε πρέπει να μπορεί να αλλάξει πορεία με ξαφνικούς και απρόβλεπτους τρόπους, ακόμη και όταν κατευθύνεται προς τον στόχο του με εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες. Αυτό μπορεί να κάνει την αναχαίτιση εξαιρετικά δύσκολη.

Ταξιδεύει με ταχύτητες 5 Mach ή μεγαλύτερες (δηλαδή πέντε φορές την ταχύτητα του ήχου ή 3.858 μίλια/ώρα) Το γρηγορότερο μέχρι σήμερα είναι το ρωσικό Avangard, για το οποίο υποστηρίζεται ότι μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα 27 Mach αν και πιο συχνά αναφέρεται το νούμερο 12 Mach το οποίο ισοδυναμεί με δύο μίλια το δευτερόλεπτο.

«Πετώντας κάτω από τον ορίζοντα του ραντάρ, μπορούν να αποφύγουν την έγκαιρη ανίχνευση και να εμφανιστούν στους αισθητήρες μόνο στην τελική φάση της πτήσης τους, περιορίζοντας τις ευκαιρίες αναχαίτισης», λέει η Patrycja Bazylczyk, συνεργάτις ερευνήτρια στο Πρόγραμμα Αμύνης κατά των Πυραύλων του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον.

Οι νέες τεχνολογίες

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες υπερηχητικών πυραύλων: οι ώθησης-ολίσθησης (όπως αυτοί οι DF-17 στην Κίνα) που εκτοξεύονται σε μεγάλο ύψος πριν κατευθυνθούν τεράστια ταχύτητα στον στόχο και οι υπερηχητικοί πύραυλοι Cruise, οι οποίοι πετούν χαμηλά για να μην εντοπίζονται από τα ραντάρ.

Σε αντίθεση με τους βαλλιστικούς πυραύλους μπορούν να κινούνται με ακανόνιστο τρόπο και με ελιγμούς κατά την τελική πτήση προς το στόχο τους. Πρόκειται για «όπλα διπλής χρήσης», που σημαίνει ότι η κεφαλή τους μπορεί να είναι είτε πυρηνική είτε συμβατική.