Αν μπορούσε κανείς να ξεχωρίσει δύο πράγματα από την ομιλία του επικεφαλής της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, στο Jackson Hole αυτά θα ήταν η αναγνώριση του λάθους στην πολιτική που ακολούθησαν το 2021 και η στροφή προς τα στοιχεία για την απασχόληση.
Πάντως, ο Πάουελ, έδωσε στις αγορές αυτό που περίμεναν, υιοθετώντας ωστόσο έναν τόνο πιο ήπιο από ό,τι προσδοκούσαν: στην τελευταία του ομιλία ως πρόεδρος της Fed στο οικονομικό συμπόσιο στο Τζάκσον Χόουλ του Ουαϊόμινγκ, ο Πάουελ υπαινίχθηκε μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν δεσμεύτηκε, επιτυγχάνοντας μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ των αυξανόμενων κινδύνων στην αγορά εργασίας και των παρατεταμένων πληθωριστικών πιέσεων.
«Ο Πάουελ ήταν πιο ήπιος από ό,τι ανέμενε η αγορά, αλλά αντιδρά στην αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους που υπάρχουν. Αυτό μας προετοιμάζει για μια μείωση τον Σεπτέμβριο. Αυτό είναι θετικό», δήλωσε ο Τζέι Χάτφιλντ, διευθύνων σύμβουλος της Infrastructure Capital Management.
Η στροφή προς την απασχόληση
Ωστόσο, η ομιλία του Πάουελ στο Οικονομικό Συμπόσιο του Τζάκσον Χολ υπέδειξε ότι ενώ οι δασμοί έχουν δημιουργήσει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία του πληθωρισμού, τώρα η αγορά εργασίας των ΗΠΑ είναι αυτή που χρήζει στενότερης παρακολούθησης από την κεντρική τράπεζα.
«Ενώ η αγορά εργασίας φαίνεται να βρίσκεται σε ισορροπία, πρόκειται για ένα περίεργο είδος ισορροπίας που προκύπτει από μια αξιοσημείωτη επιβράδυνση τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση εργαζομένων», δήλωσε ο Πάουελ.
«Αυτή η ασυνήθιστη κατάσταση υποδηλώνει ότι οι κίνδυνοι ύφεσης για την απασχόληση αυξάνονται», πρόσθεσε. «Και αν αυτοί οι κίνδυνοι υλοποιηθούν, μπορούν να το κάνουν γρήγορα με τη μορφή απότομων αυξημένων απολύσεων και αυξανόμενης ανεργίας».
Η έκθεση για την απασχόληση του Ιουλίου, όπως φαίνεται, συνεχίζει να προκαλεί μια επανεξέταση της μελλοντικής πορείας της οικονομίας των ΗΠΑ.
Και ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η αγορά εργασίας αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο αναλύσεων, διαφωνιών και αντεγκλήσεων τόσο για τους αξιωματούχους της Fed όσο και για τους επενδυτές.
Τα στοιχεία για τις θέσεις εργασίας του Ιουλίου, που δημοσιεύθηκαν την 1η Αυγούστου, έδειξαν ότι η οικονομία των ΗΠΑ πρόσθεσε 73.000 θέσεις εργασίας τον περασμένο μήνα, ενώ περίπου 258.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν στις αναθεωρήσεις των στοιχείων του Μαΐου και του Ιουνίου. Μετά από αυτή τη δημοσίευση, ο Πρόεδρος Τραμπ απέλυσε την επικεφαλής της BLS . Τους τελευταίους τρεις μήνες, οι αυξήσεις στις θέσεις εργασίας ήταν κατά μέσο όρο μόλις 35.000.
Ωστόσο, είπε ο Πάουελ, αυτά τα δεδομένα «δεν φαίνεται να δείχνουν ότι η επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης έχει ανοίξει ένα μεγάλο περιθώριο χαλάρωσης στην αγορά εργασίας — ένα αποτέλεσμα που θέλουμε να αποφύγουμε». Σημείωσε επίσης ότι το ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό και έχει παραμείνει σταθερό τον τελευταίο χρόνο.
Και ήταν το ποσοστό ανεργίας που πριν από ένα χρόνο έδωσε στον Πάουελ και την Fed ιδιαίτερη αιτία ανησυχίας.
Οι μνήμες του 2024
Ο Πάουελ δήλωσε την Παρασκευή ότι όταν μίλησε στο Τζάκσον Χόουλ τον Αύγουστο του 2024, η αμερικανική οικονομία βρισκόταν «σε σημείο καμπής».
Ο πληθωρισμός μειωνόταν, αλλά η ανεργία αυξανόταν με ρυθμό που συνήθως συνδέεται με τις υφέσεις. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Fed μείωσε τα επιτόκια συνολικά κατά 100 μονάδες βάσης .
Αυτή η κίνηση, είπε ο Πάουελ, «[έθεσε] τις βάσεις για να παραμείνει η αγορά εργασίας σε ισορροπία κοντά στη μέγιστη απασχόληση τον τελευταίο χρόνο». Τον Ιούλιο, το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 4,2%, το ίδιο με το προηγούμενο έτος.
Οι «άλλοι δείκτες»
Ο Πάουελ επισήμανε επίσης δείκτες όπως οι παραιτήσεις , οι απολύσεις και η αναλογία κενών θέσεων εργασίας προς την ανεργία, ως δείκτες που καταδεικνύουν τη σταθερότητα της αγοράς εργασίας κατά το τελευταίο έτος. Μια σταθερότητα που, και πάλι, ο Πάουελ θεωρεί «περίεργη» δεδομένου του στροβιλισμού άλλων αλλαγών πολιτικής που επηρεάζουν τις οικονομικές προοπτικές.
«Παρά τους διπλούς κινδύνους για την εντολή τους — ενδεχομένως υψηλότερος πληθωρισμός και υψηλότερη ανεργία — ο Πάουελ υπέδειξε [την Παρασκευή] ότι ήρθε η ώρα να επικεντρωθούν περισσότερο στην απασχόληση παρά στον πληθωρισμό», δήλωσε ο Κρις Ζακαρέλι, CIO στη Northlight Asset Management.
«Νέες προκλήσεις»
«Φέτος, η οικονομία αντιμετώπισε νέες προκλήσεις», δήλωσε ο Πάουελ, σημειώνοντας μια σειρά από αλλαγές στους δασμούς, τη μετανάστευση, τους φόρους και τις κανονιστικές πολιτικές.
«Υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με το πού θα καταλήξουν τελικά όλες αυτές οι πολιτικές και ποιες θα είναι οι διαρκείς επιπτώσεις τους στην οικονομία», πρόσθεσε ο Πάουελ. Και κατά την άποψη του Πάουελ, το σύνολο αυτών των αβεβαιοτήτων ανοίγει το ενδεχόμενο για διαρθρωτικές, και όχι κυκλικές, αλλαγές στην οικονομία των ΗΠΑ.
Η νομισματική πολιτική
Το τελευταίο είναι αυτό για το οποίο η νομισματική πολιτική είναι καλύτερα εξοπλισμένη να καταπολεμήσει — χαμηλότερα επιτόκια όταν η οικονομία επιβραδύνεται, αυξημένα επιτόκια όταν η οικονομία αναπτύσσεται ταχύτερα. Σχετικά με το πρώτο, ο Πάουελ είπε ότι η νομισματική πολιτική «μπορεί να κάνει ελάχιστα για να αλλάξει τις διαρθρωτικές αλλαγές».
Ο Πάουελ ουσιαστικά ορκίστηκε την Παρασκευή ότι η Fed δεν θα επαναλάβει το λάθος της του 2021, όταν διατήρησε τα επιτόκια χαμηλά καθώς ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε, λέγοντας ότι η κεντρική τράπεζα «δεν θα επιτρέψει σε μια εφάπαξ αύξηση του επιπέδου των τιμών να γίνει ένα συνεχιζόμενο πρόβλημα πληθωρισμού».
Σαφής δράση
Με άλλα λόγια, ο τρόπος με τον οποίο η Fed μπορεί, πρέπει ή θα αντιδράσει στους δασμούς είναι σαφής. Το εύρος των πιθανών αποτελεσμάτων για την αγορά εργασίας – και, με τη σειρά του, τις πιθανές αντιδράσεις της Fed – είναι λιγότερο σημαντικό.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η Fed πιθανότατα θα μειώσει τα επιτόκια τον επόμενο μήνα.
Όπως έγραψε την Παρασκευή ο Ryan Sweet, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην Oxford Economics: «Όταν οι πρόεδροι της Fed ανοίγουν την πόρτα για μείωση των επιτοκίων, είναι αρκετά δύσκολο να την κλείσουν».
Το πόσο καιρό η Fed θα παραμείνει σε αυτή την πορεία θα εξαρτηθεί από το πώς θα αλλάξει η αγορά εργασίας τους επόμενους μήνες. Ακόμα κι αν οι πιέσεις που σχετίζονται με τους δασμούς είναι πιο ορατές στα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την εργασία, η Fed και οι επενδυτές παρακολουθούν στενά.
«Σε αντίθεση με άλλους αξιωματούχους της Fed», πρόσθεσε ο Sweet, «ο Πάουελ δίνει μεγαλύτερο βάρος στην πλευρά της απασχόλησης λόγω της εφάπαξ αύξησης του επιπέδου των τιμών από τους δασμούς και τις σταθερές μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό».
Για τον Πάουελ και την Fed, λοιπόν, φαίνεται ότι οι αβεβαιότητες που γνωρίζουν θα διαμορφώσουν την πολιτική λιγότερο από αυτές που δεν γνωρίζουν.
