Αντιμέτωπες με μεγάλο έλλειμα εργατικού δυναμικού, το οποίο θεωρείται αναγκαίο προκειμένου να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη και να διατηρήσουν σταθερές τις τιμές τις επόμενες δεκαετίες, αναμένεται να βρεθούν οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, εκτός και εάν προσελκύσουν περισσότερους ξένους εργαζομένους. Η προειδοποίηση αυτή προέρχεται από κορυφαίους κεντρικούς τραπεζίτες, και διατυπώθηκε στο Jackson Hole.
Μιλώντας στην ετήσια συνάντηση κορυφαίων υπευθύνων χάραξης πολιτικής στο Ουαϊόμινγκ, οι επικεφαλής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Αγγλίας προσπάθησαν να επισημάνουν την πρόκληση που θέτει η γήρανση του πληθυσμού για την οικονομική ανάπτυξη.
Ο Καζούο Ουέντα, διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, δήλωσε στο ετήσιο συμπόσιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Κάνσας Σίτι ότι η ταχέως γερασμένη κοινωνία της χώρας του έχει καταστήσει την έλλειψη εργατικού δυναμικού ένα από τα «πιο πιεστικά» οικονομικά ζητήματα της χώρας.
Ενώ οι ξένοι εργαζόμενοι αντιπροσώπευαν μόλις το 3% του εργατικού δυναμικού στην Ιαπωνία, είπε ο Ουέντα, ήταν υπεύθυνοι για το ήμισυ της πρόσφατης αύξησης του εργατικού δυναμικού. «Περαιτέρω αυξήσεις σίγουρα θα απαιτήσουν μια ευρύτερη συζήτηση», υπογράμμισε.
Στις πλούσιες οικονομίες, τα ποσοστά γεννήσεων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερο. Αυτό έχει αυξήσει τους λεγόμενους δείκτες εξάρτησης, που σημαίνει ότι ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού δεν είναι πλέον σε ηλικία εργασίας.
Η εικόνα στην Ευρώπη
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι η εισροή ξένων εργαζομένων θα διαδραματίσει «κρίσιμο ρόλο» στην αντιμετώπιση του αρνητικού αντίκτυπου των δημογραφικών τάσεων στην οικονομική ανάπτυξη.
Η Λαγκάρντ σημείωσε ότι χωρίς την εισροή ξένων εργαζομένων, η ζώνη του ευρώ θα έχει έως το 2040 3,4 εκατομμύρια λιγότερους ανθρώπους σε ηλικία εργασίας.
Η αγορά εργασίας της Ευρωζώνης πέρασε την πανδημία σε «απροσδόκητα καλή κατάσταση», εν μέρει λόγω των περισσότερων ηλικιωμένων εργαζομένων, αλλά «ακόμα πιο σημαντικά» λόγω της αύξησης του αριθμού των ξένων εργαζομένων, ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Παρόλο που αντιπροσώπευαν μόνο περίπου το 9% του συνολικού εργατικού δυναμικού το 2022, οι ξένοι εργαζόμενοι αντιπροσώπευαν το ήμισυ της αύξησής του τα τελευταία τρία χρόνια», δήλωσε η Λαγκάρντ. «Χωρίς αυτή τη συμβολή, οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα μπορούσαν να είναι πιο αυστηρές και η παραγωγή χαμηλότερη».
Η μεγάλη πρόκληση για τη Βρετανία
Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, δήλωσε ότι η «οξεία» πρόκληση που θέτουν τα δημογραφικά στοιχεία και η μείωση της παραγωγικότητας στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχει τονιστεί αρκετά.
Η προσέλκυση εργαζομένων για την κάλυψη των ελλείψεων σε εργατικό δυναμικό θα είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ανάπτυξης σε καλό δρόμο τις επόμενες δεκαετίες, πιστεύουν οι οικονομολόγοι — παρά τις αυξανόμενες πιέσεις του λαϊκισμού και την όξυνση του δημόσιου αισθήματος σχετικά με τη μετανάστευση.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες προβλέπουν ότι η γήρανση του πληθυσμού όχι μόνο θα μειώσει την παραγωγή, αλλά κινδυνεύει επίσης να αυξήσει τον πληθωρισμό, καθώς οι εργαζόμενοι θα είναι σε θέση να απαιτήσουν υψηλότερους μισθούς σε ένα περιβάλλον όπου οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού είναι εκτεταμένες.
Μέχρι το 2040, το 40% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου θα είναι μεγαλύτερο από την τυπική ομάδα εργασίας ηλικίας 16 έως 64 ετών, πρόσθεσε ο Μπέιλι.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης πληγεί από πτώση στα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, λόγω της αύξησης του αριθμού των ατόμων που ορίζονται ως «μακροχρόνια άρρωστοι» και της σημαντικής μείωσης των νέων που εργάζονται — δύο παράγοντες που ο Μπέιλι υποστήριξε ότι μπορεί να είναι αλληλένδετοι.
Η ψυχική υγεία ήταν η πιο συνηθισμένη αιτία, είπε, χαρακτηρίζοντάς την ως «μια πολύ ανησυχητική εξέλιξη».
Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει «εστιάσει πολύ περισσότερο στη [μέτρηση] της αδράνειας» παρά στην ανεργία, δήλωσε ο Μπέιλι — αν και αναγνώρισε ότι η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και οι λόγοι για την μείωσή της στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πιο δύσκολο να μετρηθούν από τα βασικά στοιχεία για την ανεργία.
Ενώ περισσότερες μεγαλύτερες γυναίκες συνέχισαν να εργάζονται, δεν ίσχυε το ίδιο για τους άνδρες, πρόσθεσε.
