Τι μετράμε ακριβώς;

Η πρωτοβουλία Beyond GDP της Ε.Ε. για τον δείκτη του ΑΕΠ

Τι μετράμε ακριβώς;

Φανταστείτε έναν πιλότο μπροστά στο κόκπιτ ενός αεροσκάφους εν μέσω σφοδρής, πρωτοφανούς καταιγίδας. Η σωτηρία του, τόσο η δική του όσο και των επιβατών, εξαρτάται αποκλειστικά από τα όργανα πλοήγησης, τα οποία όμως χρονολογούνται από το 1940 και είναι αμφίβολο αν αποτυπώνουν πλέον επακριβώς την πραγματικότητα.

Επιπλέον, ο πιλότος επιλέγει να εστιάσει εμμονικά την προσοχή του μόνο σε ένα όργανο, αγνοώντας τα μηνύματα που στέλνουν τα υπόλοιπα. Βασιζόμενος σε ελλιπή δεδομένα, ο πιλότος θα οδηγηθεί κατά πάσα πιθανότητα σε εσφαλμένη απόφαση.

To Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

Οπως έχει πει και ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ, αυτό που μετράμε έχει σημασία, γιατί καθοδηγεί αυτό που κάνουμε. Στην περίπτωση της οικονομίας, η βασική πυξίδα για το πού οδεύει μια χώρα παραμένει επί δεκαετίες το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, «η συνολική αξία των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου».
Με το πέρασμα των χρόνων εξελίχθηκε σε φετίχ της οικονομικής πολιτικής προκαλώντας μεγάλες παρανοήσεις, παρά τη σαφή προειδοποίηση που είχε απευθύνει ήδη από τη δεκαετία του 1930 ο ίδιος ο εμπνευστής του. Ο ρωσοαμερικανός οικονομολόγος Σάιμον Κούζνετς είχε σπεύσει να ξεκαθαρίσει ότι το ΑΕΠ δεν αποτυπώνει την ευημερία ενός έθνους. «Μετράει τα πάντα, εκτός από εκείνα που κάνουν τη ζωή άξια να τη ζει κανείς», όπως θα συμπλήρωνε μετά από τρεις δεκαετίες ο Ρόμπερτ Κένεντι.

Αποτυπώνει ο δείκτης του ΑΕΠ την πρόοδο;

Εκτοτε ο κόσμος και η οικονομία άλλαξαν ριζικά, ωστόσο το ΑΕΠ εξακολουθεί να εκλαμβάνεται ακόμη ως ο υπέρτατος δείκτης προόδου.
Το γεγονός ότι μια οικονομία εμφανίζει πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης δεν αποτελεί πάντοτε ασφαλή ένδειξη μακροπρόθεσμης προόδου. Το ζήσαμε με την ελληνική οικονομία, η οποία λίγα χρόνια προτού χρεοκοπήσει σημείωνε μεγάλη ανάπτυξη.

Η ανάγκη για συμπληρωματικούς δείκτες

Σήμερα – περισσότερο από ποτέ – ανακύπτει η ανάγκη για πλαισίωση του ΑΕΠ από συμπληρωματικούς και πιο συμπεριληπτικούς δείκτες, που θα δίνουν μια συνολικότερη και πιο ενδεικτική εικόνα για το πού βαδίζει μια χώρα, που θα βάζουν στην εξίσωση τις ανισότητες, τον τρόπο κατανομής του παραγόμενου πλούτου, την ποιότητα των επενδύσεων, τη βιωσιμότητα και το αποτύπωμα των περιβαλλοντικών καταστροφών. Στην εποχή της κλιματικής κρίσης δεν γίνεται να μην αποτυπώνονται οι μελλοντικές οικονομικές επιπτώσεις από την καταστροφή χιλιάδων καλλιεργήσιμων στρεμμάτων και δασών, η μόλυνση της ατμόσφαιρας, η ρύπανση των θαλασσών. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί αποσπασματικά τα τελευταία χρόνια.

Η πρωτοβουλία της Ε.Ε.

Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η Ευρωπαϊκή Ενωση με την πρωτοβουλία Beyond GDP, που πειραματίζεται με νέους τρόπους μέτρησης που ενσωματώνουν την κοινωνική συνοχή, την υγεία, την εκπαίδευση και το περιβάλλον. Πρέπει ωστόσο να προωθηθούν πιο επιτακτικά και συστηματικά. Μια νέα προσέγγιση στη μέτρηση της ευημερίας ενδεχομένως να άλλαζε τις πολιτικές προτεραιότητες, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στον άνθρωπο, απ’ ό,τι στους αριθμούς.

OT Originals
Περισσότερα από Opinion

ot.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθυντής Σύνταξης: Χρήστος Κολώνας

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΟΝΕ DIGITAL SERVICES MONOΠΡΟΣΩΠΗ ΑΕ

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 801010853, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: ot@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Μέλος

ened
ΜΗΤ

Aριθμός Πιστοποίησης
Μ.Η.Τ.232433

Απόρρητο