Περίπου οι μισοί ενήλικες στη Γερμανία είναι υπέρβαροι, με τα ποσοστά παχυσαρκίας να αναμένεται να αυξηθούν, γεγονός που επιβαρύνει σημαντικά το σύστημα υγείας της χώρας. Το ζήτημα της ρύθμισης των ανθυγιεινών τροφίμων έχει προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις στην πολιτική σκηνή, φέρνοντας στο προσκήνιο τη διαχρονική σύγκρουση μεταξύ της ελευθερίας της αγοράς και της κρατικής παρέμβασης, όπως σημειώνει το Bloomberg.
Η παχυσαρκία και οι ασθένειες που συνδέονται με αυτήν «όχι μόνο προκαλούν μεγάλο ανθρώπινο πόνο, αλλά συνεπάγονται και εξαιρετικά υψηλό κόστος», δήλωσε η Μπάρμπαρα Μπίτσερ, διευθύνουσα σύμβουλος της Γερμανικής Εταιρείας Διαβήτη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ετήσιο οικονομικό κόστος των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με το βάρος κυμαίνεται μεταξύ 27 και 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, ασκώντας περαιτέρω πίεση σε ένα ήδη οικονομικά πιεσμένο σύστημα υγείας.
Η πολιτική αντιπαράθεση για την ανθυγιεινή διατροφή
Παρά την υπόσχεση του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς για «θεμελιώδη μεταρρύθμιση» των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, το σχέδιο του κυβερνητικού συνασπισμού δεν περιλαμβάνει μέτρα που να αφορούν την ανθυγιεινή διατροφή. Αντίθετα, καλεί τους καταναλωτές να «λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις». Στον αντίποδα, κόμματα όπως οι Πράσινοι και το Die Linke προτείνουν μέτρα όπως η επιβολή φόρου ζάχαρης στα αναψυκτικά, μια πρόταση που απορρίπτεται από το συντηρητικό CDU/CSU, το οποίο εκτιμά ότι η αγορά μπορεί να αυτορρυθμιστεί.
Η Γερμανία παραδοσιακά ακολουθεί μια προσέγγιση ελάχιστων παρεμβάσεων σε βιομηχανίες που συνδέονται με κινδύνους για την υγεία. Η Κριστίνα Στουμπ, μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής τροφίμων και γεωργίας του CDU, υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται εξωτερική παρέμβαση, καθώς οι καταναλωτές θα ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να μειώσουν τη ζάχαρη και τα λιπαρά. «Πιστεύω ότι ο ανταγωνισμός ρυθμίζει πολλά από αυτά», σημείωσε.
Αυτή την άποψη συμμερίζονται και ομάδες λόμπι της βιομηχανίας, οι οποίες υποστηρίζουν ότι οι πολίτες πρέπει να επιλέγουν ελεύθερα τι τρώνε. Ωστόσο, πολιτικοί της αριστεράς, όπως η Ίνα Λάτεντορφ του Die Linke, θεωρούν ότι αυτή η στάση μεταθέτει την ευθύνη στους καταναλωτές, παραβλέποντας την ανάγκη για κρατική παρέμβαση.
Η στάση των εταιρειών και διεθνείς πρακτικές
Έρευνες δείχνουν ότι εταιρείες κολοσσοί όπως η Unilever και η Nestle έχουν ελάχιστα κίνητρα να αλλάξουν τις πρακτικές τους χωρίς κυβερνητική πίεση. Ενδεικτικά, το 41% των πωλήσεων τροφίμων και ποτών της Nestle το 2024 προήλθε από προϊόντα που θεωρούνται ανθυγιεινά. Παρότι οι εταιρείες δηλώνουν ότι εργάζονται πάνω σε πιο υγιεινές επιλογές, οι επικριτές χαρακτηρίζουν την πρόοδο αργή και ανεπαρκή.
Διεθνώς, η νομοθετική ρύθμιση έχει αποδειχθεί αποτελεσματική. Στη Χιλή, η υποχρεωτική σήμανση και οι περιορισμοί στη διαφήμιση μείωσαν τις πωλήσεις ανθυγιεινών τροφίμων, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο ο φόρος στα αναψυκτικά οδήγησε σε μείωση της ζάχαρης κατά 29%. Αντίθετα, μια εθελοντική εκστρατεία στη Γερμανία πέτυχε μείωση μόλις 2%. Η Μπάρμπαρα Μπίτσερ καταλήγει ότι η λήψη μέτρων «δεν κοστίζει πολύ, αλλά απαιτεί πολιτικό θάρρος, το οποίο λείπει αυτή τη στιγμή».
