Πληθωρισμός: Γιατί ο ελληνικός «πετά» πάνω από την ευρωζώνη

Η Ελλάδα συμπλήρωσε ένα χρόνο από τότε που ο πληθωρισμός (εναρμονισμένος όπως τον «μετρά» η Eurostat) είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Τον Ιούλιο του 2024, ο ελληνικός πληθωρισμός βρισκόταν στο 2,5% όσος ήταν και ο μέσος όρος των χωρών της ζώνης του ευρώ, ενώ από τον περυσινό Αύγουστο…πέρασε μπροστά με 3,2% έναντι 2,2% της ευρωζώνης και έκτοτε παραμένει συνεχώς υψηλότερος.

Τα στοιχεία που δόθηκαν χθες από τη Eurostat αποτυπώνουν τη συνέχιση του φαινομένου της σημαντικής απόστασης μεταξύ της Ελλάδας και της ευρωζώνης, αν και μικρότερης σε σχέση με τον Ιούλιο, οπότε και η σχέση έφτασε σχεδόν το…double score.

Η Ελλάδα εμφάνισε τον Αύγουστο τον έβδομο υψηλότερο ετήσιο εναρμονισμένο πληθωρισμό ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία μετά από τις: Εσθονία (6,2%), Κροατία (4,6%), Σλοβακία (4,4%), Λετονία (4,1%), Αυστρία (4,1%) και Λιθουανία (3,6%).

«Πίεση» στα νοικοκυριά

Ο πληθωρισμός του εναρμονισμένου γενικού δείκτη περιλαμβάνει πληθώρα καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνει το «μέσο» νοικοκυριό. Όμως κάποιες τιμές βαραίνουν περισσότερο στον υπολογισμό του γενικού δείκτη επειδή αφορούν αγαθά και υπηρεσίες που απορροφούν υψηλό ποσοστό της συνολικής δαπάνης.

Είναι γεγονός ότι ο πληθωρισμός, παρά την αποκλιμάκωσή του σε σχέση με τα διψήφια ποσοστά του 2022, συνεχίζει να συρρικνώνει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών στην Ελλάδα και μάλιστα αισθητά περισσότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Συνεπώς, προκύπτει ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα δεν είναι…εισαγόμενος, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση εδώ και πάρα πολύ μεγάλο διάστημα.

Καλύτερη εικόνα στα τρόφιμα – Πρόβλημα οι υπηρεσίες

Από εκεί και πέρα, σημαντική αποκλιμάκωση κατέγραψε ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα με την άνοδο του «δείκτη τροφίμων, αλκοόλ και καπνού» να περιορίζεται στο 2,4% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2024, από 3,3% που ήταν στην αντίστοιχη σύγκριση του Ιουλίου. Σε επίπεδο ευρωζώνης ο σχετικός δείκτης κατέγραψε ετήσια άνοδο 3,2% και…πέρασε από τον αντίστοιχο ελληνικό δείκτη.

Μεγάλο ζήτημα για την Ελλάδα αποτελούν οι υπηρεσίες, κάτι το οποίο σχετίζεται και με την τουριστική περίοδο, η οποία τα…πηγαίνει καλά σε γενικές γραμμές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Eurostat, oι τιμές στις υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 4,9% σε ετήσια βάση στην Ελλάδα από αύξηση 5,2% που είχαν καταγράψει τον Ιούλιο. Στην Ευρωζώνη οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες είναι πολύ πιο ήπιες στο 3,1%, κάτι που δείχνει και τη διαφορά που υπάρχει σε επίπεδο του γενικού δείκτη σε ό,τι αφορά τον εναρμονισμένο γενικό δείκτη.

Ζητούμενο αποτελεί η ενέργεια με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ρίχνει προσφάτως άσφαιρα σε σχέση με τις τιμές. Οι τιμές της ενέργειας κατέγραψαν μείωση 1,9% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2024, από αύξηση 0,7% που είχε σημειωθεί σε ετήσια βάση τον Ιούλιο. Στην Ευρωζώνη σημειώθηκε αντίστοιχη πτώση.

Παράλληλα, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά κατέγραψαν αύξηση 1% στην Ελλάδα, έναντι αύξησης 0,8% στην ευρωζώνη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η γενική εικόνα στην Ελλάδα είναι χειρότερη από την ευρωζώνη, κάτι που αποτυπώνεται στον δομικό δείκτη. Όπως δείχνουν τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν χθες, ο δομικός εναρμονισμένος πληθωρισμός  χωρίς τρόφιμα, ενέργεια, καπνό και αλκοόλ) της χώρας μας διαμορφώθηκε στο 3,9% τον Αύγουστο από 4,3% που ήταν τον Ιούλιο. Ωστόσο, στην ευρωζώνη τον ίδιο μήνα διαμορφώθηκε στο 3,2%.

Τι θα συμβεί το 2026;

Ένα από τα βασικά ζητήματα είναι το μέχρι πότε θα συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο και οι προβλέψεις δεν είναι τόσο ενθαρρυντικές.

Σύμφωνα με ειδική έκθεση της Εθνικής Τράπεζας, η οποία δημοσιεύτηκε χθες, για το 2026 αναμένεται υποχώρηση του πληθωρισμού βάσει Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 2,2% και του εναρμονισμένου στο 2,5% με συρρίκνωση κατά περισσότερο από 50% της πληθωριστικής διαφοράς από την Ευρωζώνη, σε σύγκριση με το τρέχον επίπεδό της, σε αντιστοιχία με το εκτιμώμενο επίπεδο του συγκριτικού παραγωγικού κενού που θα τείνει να σταθεροποιηθεί. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η Ελλάδα θα ίπταται άνω του πληθωρισμού της ευρωζώνης και το 2026

Σύμφωνα με την ΕΤΕ, η σταθεροποίηση θα επιτευχθεί καθώς οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου προβλέπεται να επιταχυνθούν σημαντικά (στο +9% ετησίως το 2026 από εκτιμώμενο 4% το 2025, σε σταθερές τιμές), και σε συνδυασμό με τη σταθερά ανοδική τροχιά της απασχόλησης, προβλέπεται να ενισχύσουν την παραγωγή και το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας τα επόμενα χρόνια, διευκολύνοντας την ανταπόκριση του σκέλους της προσφοράς, μέσω και της ανάκαμψης της παραγωγικότητας αλλά και της σταθεροποίησης των περιθωρίων κέρδους σε χαμηλότερα επίπεδα.

Ο πληθωρισμός στη χώρα μας προβλέπεται ότι θα επιβραδυνθεί σε ρυθμό συμβατό με το σταθεροποιημένο, από το 2026, παραγωγικό κενό, ενώ οι περισσότερες από τις προαναφερόμενες έκτακτες πληθωριστικές επιδράσεις που παρατηρήθηκαν κατά το 2025 θα εξασθενήσουν.

Παράλληλα, ο πληθωρισμός στα αγαθά εκτός ενέργειας αναμένεται να παραμείνει χαμηλός, με τις επιδράσεις από τους δασμούς, όπως διαφαίνονται μετά τη συμφωνία ΕΕ και ΗΠΑ, να είναι ηπιότερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί τον Απρίλιο και να μη λειτουργούν πληθωριστικά για τους εταίρους των ΗΠΑ.