Γαλλία: Η κατάσταση θυμίζει Μάη του ’68

Η γαλλική πολιτική είναι τόσο παραλυμένη που η παραίτηση του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν — μια ιδέα που κάποτε συζητιόταν μόνο στα παρασκήνια της εξουσίας — τώρα συζητείται ανοιχτά, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.

Ωστόσο, ενώ η αποχώρηση του Μακρόν θα προκαλούσε σεισμό στην ευρωπαϊκή διπλωματική σκηνή, υπάρχουν όλο και περισσότερες αμφιβολίες ότι θα έλυνε το αδιέξοδο που έχει φέρει σε στασιμότητα την Πέμπτη Δημοκρατία.

Τα προβλήματα της Γαλλίας φαίνεται να είναι βαθύτερα.

Ο Μακρόν, η αλλαγή πρωθυπουργού και η σταθερότητα 70 ετών

Ο Μακρόν ήδη αναζητά τον πέμπτο πρωθυπουργό του σε λιγότερο από δύο χρόνια, με την προσδοκία ότι ο Φρανσουά Μπαϊρού θα απομακρυνθεί από τη θέση του τη Δευτέρα λόγω των αντιδημοφιλών μέτρων που έλαβε για τη μείωση του τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας. Αλλά θα μπορέσει ο νέος υποψήφιος πρωθυπουργός του Μακρόν να επιβάλει τα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ που χρειάζεται η χώρα για να αποφύγει μια κρίση χρέους; Και θα δημιουργήσει μια νέα έκτακτη εκλογή μια λειτουργική πλειοψηφία; Κανένα από τα δύο αποτελέσματα δεν φαίνεται πιθανό. Ακόμα και αν ο Μακρόν παραιτηθεί, ο διάδοχός του θα αντιμετωπίσει σχεδόν σίγουρα τα ίδια εμπόδια.

Για σχεδόν 70 χρόνια, οι θεσμοί της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας παρέμειναν σταθεροί, ανεξάρτητα από το πόσο συχνά ο λαός βγήκε στους δρόμους ή πόσο καιρό διαδήλωνε. Οι κυβερνήσεις εναλλάσσονταν, ενώ οι πρόεδροι, ως επί το πλείστον, παρέμεναν στη θέση τους μέχρι το τέλος της θητείας τους, αν και συνήθως με λιγότερη δημοτικότητα από ό,τι όταν ανέλαβαν.

Το σύστημα άντεξε.

Το αδιέξοδο

Σήμερα, όμως, η νομοθετική εξουσία βρίσκεται σε αδιέξοδο, οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό έχουν σταματήσει και οι φωνές για κοινωνική αναταραχή γίνονται όλο και πιο δυνατές. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι νευρικές και ο ίδιος ο Μπαϊρού προειδοποιεί ότι το Παρίσι αντιμετωπίζει ένα σενάριο τύπου Ελλάδας, αν δεν περιορίσει τις δαπάνες.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης, Ζορντάν Μπαρντέλα, και ο ηγέτης της αριστεράς, Ζαν-Λυκ Μελανσόν, των οποίων τα κόμματα κατέχουν μαζί το ένα τρίτο των εδρών στην Εθνοσυνέλευση, ζητούν ανοιχτά την παραίτηση του προέδρου.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν

Η ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την αποχώρησή του δεν είναι πλέον παράλογη και τώρα περιλαμβάνει αξιόπιστους πολιτικούς σχολιαστές και ορισμένες προσωπικότητες από το κεντροδεξιό χώρο.

«Ακούμε αυτό ακόμη και από φωνές που είναι κοντά στο στρατόπεδο του Μακρόν», δήλωσε ο Ματιέ Γκαλάρ, δημοσκόπος της Ipsos France, προσθπετοντας: «Η δυσφορία είναι πραγματική».

Κρατώντας γερά

Ο Μακρόν εξακολουθεί να θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να πετάξει «λευκή» πετσέτα, κυρίως επειδή η πρόωρη αποχώρησή του — οι προεδρικές εκλογές δεν είναι προγραμματισμένες μέχρι το 2027 — δεν θα συμβάλει σε τίποτα στην επίλυση του χάους. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι νέες βουλευτικές εκλογές τις επόμενες εβδομάδες θα οδηγήσουν πιθανότατα σε ένα άλλο κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία, με μερικές περισσότερες έδρες για το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν.

Η Μαρίν Λεπέν έχει ήδη αρχίσει να εκμεταλλεύεται την αβεβαιότητα που επικρατεί.

«Οι πολιτικοί πιστεύουν λανθασμένα στον μύθο ότι οι Γάλλοι επιλέγουν έναν ηγέτη και στη συνέχεια του παρέχουν μια λειτουργική κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να δράσει», δήλωσε ο Γάλλος συνταγματολόγος Μπενζαμέν Μορέλ.

Αυτή η ιδέα, σύμφωνα με τον Μορέλ, ήταν ένα ακόμη θύμα της νίκης του Μακρόν το 2017 ως φιλελεύθερου ανατρεπτικού παράγοντα που κατέστρεψε την παράδοση του δικομματισμού στη Γαλλία. Οι πολιτικές ρωγμές που προέκυψαν από αυτά τα ερείπια,, επέστρεψαν για να τον στοιχειώσουν.

«Δεν έχω δει τόση αβεβαιότητα από τότε που ήμουν φοιτητής το 1968», δήλωσε ο Eric Chaney, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ασφαλιστικής εταιρείας AXA, αναφερόμενος στις διαμαρτυρίες του Μαΐου 1968 που παρέλυσαν τη Γαλλία και οδήγησαν σε βαθιές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές.

«Ξαφνικά, δεν ξέρεις τι συμβαίνει στην οικονομία σου, στην κυβέρνησή σου», δήλωσε ο Chaney.

Νέος ηγέτης, ίδια προβλήματα

Γνωστός για την ισχυρογνωμοσύνη του, ο Μακρόν έχει συχνά απορρίψει το ενδεχόμενο πρόωρης αποχώρησης.

Ο 47χρονος κεντρώος πολιτικός υπήρξε μια κυρίαρχη και ολοένα και πιο πολωτική δύναμη στη γαλλική πολιτική τα τελευταία οκτώ χρόνια, ενώ οι υποσχέσεις του να μετατρέψει τη χώρα σε «χώρα των νεοφυών επιχειρήσεων» δεν έχουν εκπληρωθεί πλήρως.

Ο πρόεδρος γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Γάλλοι πολιτικοί είναι διατεθειμένοι να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να επιλύσουν το πρόβλημα του προϋπολογισμού για το καλό της χώρας. Πράγματι, το κλίμα στη Γαλλία είναι εντελώς μη συναινετικό, δήλωσε ο Gaspard Gantzer, πρώην σύμβουλος του σοσιαλιστή Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ.

«Θα συνεχίσουμε να αυξάνουμε το έλλειμμα, δεν θα συμβεί τίποτα και η κατάσταση θα χειροτερέψει», είπε.

Ωστόσο, τα γαλλικά κόμματα της αντιπολίτευσης θα έκαναν λάθος να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν πρωθυπουργούς, να προκηρύξουν νέες εκλογές ή ακόμη και πρόωρες προεδρικές εκλογές χωρίς να καταπιούν το πικρό φάρμακο που οι διαδοχικές κυβερνήσεις του Μακρόν προσπάθησαν να χορηγήσουν, είπε ο Chaney.

«Αν οι άνθρωποι αρχίσουν να πιστεύουν ότι δεν είναι τόσο άσχημα, ότι μπορούμε να ζήσουμε με τα ελλείμματα, τότε οδεύουμε προς μια πλήρη κρίση», είπε. «Η Γερμανία θα αρχίσει να πιστεύει ότι η Γαλλία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και η ΕΚΤ δεν θα είναι σε θέση να βοηθήσει τη γαλλική κυβέρνηση να διαχειριστεί το χρέος της».

Η Γερμανία, λέει ο Chaney, θα μπορούσε να θέσει όρους για οποιαδήποτε βοήθεια παρέχει η ΕΚΤ στη Γαλλία.

Όσον αφορά την απομάκρυνση του Μακρόν, η Γαλλία είναι μια χώρα με πλούσια ιστορία επαναστατικών ανατροπών και κατανοεί τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τα μειονεκτήματα της απομάκρυνσης του ηγέτη.

Είναι εύκολο να ζητάς την κεφαλή του, αλλά πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για το χάος που θα ακολουθήσει.