Ταμείο Ανάκαμψης: Ο αγώνας δρόμου μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026

Σε αγώνα δρόμου προκειμένου να μη χαθούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να επιδοθεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Ο χρόνος κυλά αντίστροφα και το τελευταίο αίτημα της Ελλάδας για λήψη χρημάτων από το Ταμείο θα μπορεί να γίνει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε σήμερα ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων της ΔΕΘ.

Άλλωστε, όπως αναγνώρισε ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός ο στόχος απορρόφησης για το 2025 είναι υψηλός και αγγίζει τα 4,9 δισ. ευρώ ενώ για το 2026 φτάνει τα 7,2 δισ. ευρώ.

Μέσα σε λιγότερο από 12 μήνες, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει ολοκληρώσει 194 ορόσημα προκειμένου να μη χαθούν πολύτιμα κονδύλια.

Σημαντικό ρόλο στο συνολικό εγχείρημα αναμένεται να διαδραματίσει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2026, με τον στόχο να προσεγγίζει τα 16,7 δισ. ευρώ

Επιπλέον προβλέπεται τελική εκταμίευση δανείων προς ιδιωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά ύψους περίπου 2,8 δισ. ευρώ το 2025 και 4,4 δισ. ευρώ το 2026. Σημειώνεται για δάνεια που έχουν συμβασιοποιηθεί έως το τέλος του 2026 οι τελικές εκταμιεύσεις λαμβάνουν χώρα και τα επόμενα έτη αναλόγως των σταδίων ολοκλήρωσης των επί μέρους επιχειρηματικών σχεδίων των δανειοληπτών.

Συμπεριλαμβανομένου του σκέλους των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, οι συνολικές εκταμιεύσεις αναμένεται να αυξηθούν από 17,4 δισ. ευρώ το 2025 σε 21,1 δισ. ευρώ το 2026, δηλαδή κατά 3,7 δισ. ευρώ.

Όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα ποσά, το εγχείρημα ενέχει κινδύνους διότι θα πρέπει να υλοποιηθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Το ζητούμενο

Βασικό ζητούμενο για την ελληνική κυβέρνηση παραμένει τα χρήματα των επιχορηγήσεων να μετατραπούν σε δαπάνες έργων κατά το ταχύτερο δυνατόν, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί στην…πράξη.

Όπως προαναφέρθηκε, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το 2026 είναι η επιτυχής ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων στόχων και μεταρρυθμίσεων και η πλήρης απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Στόχος είναι να απορροφηθούν από το σκέλος επιχορηγήσεων του ΤΑΑ, 4,9 δισ. ευρώ το 2025 (έναντι 3,4 δισ. ευρώ το 2024) και το σύνολο του υπολειπόμενου ποσού, δηλαδή 7,2 δισ. ευρώ το 2026.

«Είμαστε η πρώτη χώρα, παραμένουμε η πρώτη χώρα σε εκταμιεύσεις ως προς το ΑΕΠ μας και μέσα στις πρώτες χώρες στις φυσικές εκταμιεύσεις των πόρων» είπε σήμερα ο κ. Παπαθανάσης, προσθέτοντας πως «αναμένουμε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ από το 6ο αίτημα που έχουν λάβει ήδη την προκαταρκτική έγκριση, θα φτάσουμε στα 23,4 δισεκατομμύρια ευρώ».

Έρχεται η νέα αναθεώρηση τον Οκτώβριο

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης δρομολογείται για τον Οκτώβριο, λίγους μόλις μήνες μετά την προηγούμενη, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να απορροφηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι έως τη λήξη του Ταμείου.

Ως εκ τούτου, ενώ μόλις στο τέλος Ιουνίου εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια μεγάλης έκτασης αναθεώρηση, που περιλάμβανε αλλαγές σε 108 ορόσημα, έρχεται μια νέα η οποία ενδέχεται να φέρει ακόμη και καθυστερήσεις. Σε κάθε περίπτωση το χρονικό όριο που έχει θέσει η Ευρωπαίκή Επιτροπή είναι το τέλος Αυγούστου του 2026.

Με τις αναθεωρήσεις αυτές θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα ανάλογα με τις ανάγκες, ενώ θα προχωρήσουν και απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων.

Οι επόμενες δόσεις

Αναφορικά με τις δόσεις, η έκτη ύψους 2,1 δισ. των επιχορηγήσεων που αιτήθηκε η Ελλάδα στις 18 Ιουλίου με το 1,8 δισ. των δανείων να μπαίνει σε διαδικασία εκταμίευσης τον Σεπτέμβριο, αφού «έσπασε» στα δύο.

Το αίτημα για την έβδομη δόση των 3,5 δισ. ευρώ, (1,7 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ δάνεια) αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο του 2026, όπως σημείωσε σήμερα ο κ. Παπαθανάσης.

Το επόμενο από αυτό (το όγδοο) που αναμένεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, αφορά συνολικά 1,87 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 370 εκατ. ευρώ δάνεια.

Το ένατο και τελευταίο αίτημα πληρωμής θα πρέπει να έχει υποβληθεί έως το τέλος Αυγούστου του 2026 και θα εκταμιεύσει συνολικά 5,4 δισ. ευρώ, από τα οποία 3 δισ. ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις και 2,4 δισ. ευρώ δάνεια.

Τι θα γίνει με το ΠΔΕ

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί αυξάνεται το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) από το 2025 και σε μόνιμη βάση κατά 500 εκατ. ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθούν και επιταχυνθούν τα μεγάλα δημόσια έργα. Συνεπώς το Εθνικό ΠΔΕ διαμορφώνεται σε 3,25 δισ. ευρώ για το 2025 και 3,3 δισ. ευρώ για το 2026, από 2,75 δισ. και 2,8 δισ. ευρώ αντίστοιχα που είχαν προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο τον Οκτώβριο του 2024.

Αναφορικά με τα λοιπά συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα (ΕΣΠΑ κτλ.) οι δαπάνες αναμένεται να ανέλθουν σε 6,2 δισ. ευρώ το 2026 έναντι 6,45 δισ. ευρώ το 2025, καθώς προγράμματα ύψους περίπου 250 εκατ. ευρώ που δεν ήταν επιλέξιμα στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος μεταφέρθηκαν πλέον στον τακτικό προϋπολογισμό, διατηρώντας τη συνολική δαπάνη αμετάβλητη.