Το περιβάλλον φθηνότερου χρήματος και ανεμπόδιστης πρόσβασης στις αγορές εκμεταλλεύονται οι ελληνικές τράπεζες για να στηρίξουν την οργανική τους κερδοφορία.
Τα νέα από το μέτωπο της νομισματικής πολιτικής είναι καλά, μιας και πλέον στο βασικό σενάριο οι παρεμβατικοί δείκτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), δεν θα μειωθούν άλλο.
Ο πλέον κρίσιμος από αυτούς, το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, μετά από 8 διαδοχικές περικοπές, έχει διαμορφωθεί από τον περασμένο Ιούνιο στο 2% και παρέμεινε σταθερό στα δύο τελευταία διοικητικά συμβούλια των κεντρικών τραπεζιτών.
Παρά τις τοποθετήσεις της επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι οι επόμενες αποφάσεις, όπως και οι προηγούμενες, θα εξαρτηθούν από τα εισερχόμενα οικονομικά στοιχεία, άλλοι αξιωματούχοι δηλώνουν ευθέως πως δεν είναι απαραίτητη η περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Αυτή είναι και η πρόβλεψη που διατυπώνει πλέον η πλειονότητα των οικονομολόγων.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη οδηγεί σε σταθεροποίηση των εσόδων από τόκους, προερχόμενους από το υφιστάμενο στοκ χορηγήσεων ήδη από εφέτος.
Οι ευκαιρίες
Την ίδια στιγμή, η υποχώρηση των δεικτών της ΕΚΤ προσφέρει στις τράπεζες την ευκαιρία να περιορίσουν και τα έξοδα που πληρώνουν για τόκους.
Ο λόγος γίνεται τόσο για την καταθετική βάση, κυρίως τους λογαριασμούς προθεσμίας, όσο και για τους ομολογιακούς τίτλους που εξέδωσαν την προηγούμενη διετία και φέρουν υψηλά κουπόνια.
Συγκεκριμένα:
1. Λογαριασμοί προθεσμίας
Αυτήν την περίοδο λήγουν προθεσμιακές καταθέσεις που συνάφθηκαν πέρυσι, όταν οι αποδόσεις ήταν σχεδόν διπλάσιες από τις τρέχουσες.
Όσοι επιλέγουν λοιπόν να ανανεώσουν το προϊόν τους, αυτό γίνεται με πολύ πιο χαμηλά επιτόκια.
Πλέον, η πλειονότητα των λογαριασμών προθεσμίας διατίθεται με αποδόσεις 0,50% – 0,80% έναντι 1,5% προ 12μήνου.
Όσο λοιπόν θα ανανεώνονται τα παλαιά προϊόντα, τόσο θα υποχωρούν τα έντοκα έξοδα για τις τράπεζες. Ταυτόχρονα, αρκετοί είναι εκείνοι που δεν τοποθετούν εκ νέου τα χρήματά τους σε προθεσμιακές καταθέσεις, με αποτέλεσμα το μερίδιό τους να περιορίζεται.
Ενδεικτική είναι η πορεία του μέσου επιτοκίου στο σύνολο των υφιστάμενων υπολοίπων, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Από τη ζώνη του 1,85%, ως προς τα φυσικά πρόσωπα, τον Ιούλιο του 2024, μετά από 12 μήνες είχε υποχωρήσει στο 1,32%. Από την άλλη, στις επιχειρήσεις, από το υψηλό του 3%, βρέθηκε στο 1,70%.
Φυσικά, υπάρχουν και άλλα περιθώρια περαιτέρω αποκλιμάκωσης του σχετικού κόστους, απλά αυτή θα επέλθει σταδιακά, όσο θα λήγουν οι παλαιές προθεσμιακές καταθέσεις.
2. Εκδόσεις MREL
Οι συστημικές τράπεζες, στο πλαίσιο της υποχρέωσής τους έναντι του επόπτη για ενίσχυση των δεικτών MREL, προχώρησαν σε μαζικές εκδόσεις ομολόγων τα τελευταία 2 περίπου χρόνια.
Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε όταν τα επιτόκια του ευρώ, άρα και το κόστος χρηματοδότησης από τις αγορές, κινούνταν έντονα ανοδικά.
Αναπόφευκτα λοιπόν οι περισσότερες εκδόσεις έγιναν με αλμυρά επιτόκια.
Πλέον, η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά. Οι ελληνικές τράπεζες μπορούν με άνεση να σηκώσουν όσα κεφάλαια χρειάζονται με προνομιακούς όρους.
Η ευχέρεια αυτή είναι αποτέλεσμα της υποχώρησης των διατραπεζικών δεικτών euribor, αλλά και της συνεχούς αναβάθμισης της πιστοληπτικής τους ικανότητας από τους διεθνείς οίκους, στη βάση του περιορισμού των κινδύνων και της ενίσχυσης της κερδοφορίας τους.
Οι τραπεζικές διοικήσεις εκμεταλλεύονται την τρέχουσα συγκυρία για να αντλήσουν κεφάλαια, τα οποία εν μέρει ή συνολικά κατευθύνονται στην αποπληρωμή παλαιότερων και πιο ακριβών εκδόσεων.
Μέσα στο καλοκαίρι, επιτυχημένη έξοδο στις αγορές πραγματοποίησαν και οι τέσσερις μεγάλοι του κλάδου.
Οι εκδόσεις αυτές αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι το τέλος του έτους, με στόχο μεταξύ άλλων να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης του χαρτοφυλακίου ομολόγων MREL.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αναμενόμενη έξοδος της Eurobank στις αγορές για την άντληση των κεφαλαίων που απαιτούνται για την αποπληρωμή ομολόγου Τier II ύψους 950 εκατ. ευρώ, με υψηλό με βάση τα σημερινά δεδομένα κουπόνι, κοντά στο 6,5%.
