Δήμοι στο ΣτΕ: Ετοιμάζεται σκληρή σύγκρουση για τον έλεγχο των αδειών δόμησης

Σκληρή μάχη για τον έλεγχο των αδειών δόμησης και κατ΄ επέκταση την εικόνα των πόλεων αναμένεται να δώσουν κυβέρνηση και δήμοι. Οι δήμαρχοι σηκώνουν το «γάντι» και αποφασίζουν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη κατά του κυβερνητικού σχεδίου μεταφοράς των πολεοδομιών από την τοπική αυτοδιοίκηση στο Κτηματολόγιο, το οποίο ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.

Η απόφαση της ΚΕΔΕ

Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) πήρε χθες ομόφωνη απόφαση _ έπειτα από πρόταση του αντιπροέδρου της κ. Γρηγόρη Κωνσταντέλου – να προετοιμάσει τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να προχωρήσει σε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά διοικητικών πράξεων για την υλοποίηση της επικείμενης νομοθέτησης και τη μεταφορά της αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Δόμησης στο Κτηματολόγιο.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η απόφαση της ΚΕΔΕ «είναι καταρχήν ζήτημα συνταγματικής τάξης αφού οι αρμοδιότητες που ασκούν οι πολεοδομίες αφορούν, σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος, αποκλειστικά τοπικές υποθέσεις». Για τους δήμους, όπως τονίζουν, οι δήμαρχοι, αποτελεί κόκκινη γραμμή κάθε προσπάθεια να μεταφερθούν εκτός δήμων κρίσιμες και συνταγματικά κατοχυρωμένες αρμοδιότητες που αφορούν την ποιότητα ζωής των πολιτών και τη φυσιογνωμία των πόλεων μας όπως είναι ο καθορισμός των όρων δόμησης και η χρήση της γης.

Ειδική αναφορά στο άρθρο 102 του Συντάγματος έκανε χθες και ο συνταγματολόγος, ομότιμος καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας σε παρουσίαση ειδικής έκδοσης της ΚΕΔΕ για τις μεγάλες διοικητικές αλλαγές που διαμόρφωσαν την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Διαπραγματευτικό χαρτί

Η ομόφωνη απόφαση της ΚΕΔΕ θα αποτελέσει και διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια του προέδρου της κ. Λάζαρου Κυρίζογλου ο οποίος θα συναντηθεί την ερχόμενη Τρίτη με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρου προκειμένου να τον ενημερώσει για τις θέσεις των δήμων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η υπαγωγή των πολεοδομιών υπό την ομπρέλα του Κτηματολογίου, αναμένεται να συνδυαστεί με την επιστροφή του φορέα από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), δηλαδή στο καθ΄ ύλην αρμόδιο υπουργείο για τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό καθώς και για την πολεοδομική μεταρρύθμιση που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Σε κάθε περίπτωση, κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι πριν την υλοποίηση θα προηγηθεί διάλογος με υπηρεσιακούς παράγοντες, το Κτηματολόγιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε η μετάβαση να είναι ομαλή και χωρίς δυσλειτουργίες.

Η επιχειρηματολογία των δήμων

Σύμφωνα με τους δημοτικούς άρχοντες, τα φαινόμενα διαφθοράς στις πολεοδομίες που επικαλείται η κυβέρνηση για να πάρει την αρμοδιότητα από τους δήμους οφείλονται σε άλλες πολύχρονες παθογένειες του κράτους οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται απλά με τη μεταφορά των Υπηρεσιών Δόμησης στο Κτηματολόγιο. «Δεν ευθύνονται οι Δήμοι αλλά το κεντρικό κράτος για παθογένειες όπως είναι η έλλειψη χωροταξικών σχεδίων, η ανυπαρξία ενός ξεκάθαρου πλαισίου που θα επιτρέπει στους πολίτες και επενδυτές να γνωρίζουν πού μπορούν να χτίσουν τί και με ποιους όρους, η πολυνομία και η έλλειψη ξεκάθαρων αρμοδιοτήτων μεταξύ των βαθμίδων του κράτους, η υποστελέχωση των πολεοδομιών. Δεν ευθύνονται ούτε για την ψήφιση αντισυνταγματικών νόμων, όπως ο ΝΟΚ, που κατέπεσε στο ΣΤΕ και έχει δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή στην αγορά γης», αναφέρουν οι δήμαρχοι.

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντέλλο «η ΚΕΔΕ συστηματικά ζητά την πρόσληψη επιστημονικού προσωπικού ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται οι πολεοδομίες στο δύσκολο έργο τους. Ωστόσο, μόλις λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της μεταφοράς τους στο Κτηματολόγιο, δημοσιεύθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου νέα ΚΥΑ για 286 προσλήψεις σε 182 πολεοδομίες για 24 μήνες», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι αν οι δήμοι χάσουν τις πολεοδομίες θα χάσουν κι ένα σημαντικό «εργαλείο» προστασίας των πόλεων.

Το σχέδιο της ΚΕΔΕ για ανατροπή της κυβερνητικής απόφασης περιλαμβάνει ακόμη και μια σειρά δράσεων με στόχο την ενημέρωση της κοινής γνώμης σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχει στην καθημερινότητα των πολιτών και τη φυσιογνωμία των πόλεων η μεταφορά των πολεοδομιών.

Πώς σχεδιάζεται η μετάβαση

Πάντως, είναι ευρέως αποδεκτό, ότι οι πολεοδομίες χρήζουν αναδιάρθρωσης για πλήθος λειτουργικών, οργανωτικών και επιχειρησιακών λόγων: από τις αποκλίσεις στην ταχύτητα εξυπηρέτησης έως και την εφαρμογή της νομοθεσίας η οποία ερμηνεύεται διαφορετικά από τους υπαλλήλους από περιοχή σε περιοχή.

Όσο για τη μετάβαση στη νέα δομή, πηγές του ΥΠΕΝ αναφέρουν ότι θα γίνει με σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων, αποφυγή επικαλύψεων και διασφάλιση της συνέχισης λειτουργίας όλων των υπηρεσιών. Προβλέπεται η δημιουργία στο Κτηματολόγιο νέων αυτοτελών μονάδων (στελεχωμένες με προσωπικό από τις υφιστάμενες ΥΔΟΜ) οι οποίες θα αναλάβουν τις αρμοδιότητες που θα αναλάβουν την έκδοση οικοδομικών αδειών και τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός, ωστόσο, θα παραμείνει σε τοπικό επίπεδο, υπό την ευθύνη των δήμων.

Η μετακίνηση των υπαλλήλων στο Κτηματολόγιο θα γίνει σταδιακά, σε εθελοντική βάση και με κίνητρα για όσους επιλέξουν να ενταχθούν στην νέα δομή.