Ταμείο Ανάκαμψης: Στην Αθήνα κλιμάκιο της Κομισιόν – Ποιες ανατροπές φέρνει

Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπάρξουν εξελίξεις σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης, καθότι στα τέλη του μήνα φτάνει στην Αθήνα αποστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Δεδομένου ότι το Ταμείο Ανάκαμψης ολοκληρώνει τον κύκλο του κατά τον Σεπτέμβριο του 2026 και η κυβέρνηση έχει «ανοιχτά» 194 ορόσημα, η συζήτηση αφορά εκείνα που θα χρειαστεί να επανεξεταστούν ή και να αντικατασταθούν εφόσον κριθεί ότι δεν θα ολοκληρωθούν στο χρόνο που απομένει.

Υπενθυμίζεται ότι το έκτο αίτημα για το σκέλος των δανείων που θα γινόταν το καλοκαίρι αναβλήθηκε για τον τρέχοντα μήνα, ωστόσο φαίνεται ότι και τώρα θα υπάρξει κάποια νέα καθυστέρηση.

Το αίτημα για την έβδομη δόση των 3,5 δισ. ευρώ, (1,7 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ δάνεια) αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο του 2026.

Το  όγδοο που αναμένεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, αφορά συνολικά 1,87 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 370 εκατ. ευρώ δάνεια.

Το ένατο και τελευταίο αίτημα πληρωμής θα πρέπει να έχει υποβληθεί έως το τέλος Αυγούστου του 2026 και θα εκταμιεύσει συνολικά 5,4 δισ. ευρώ, από τα οποία 3 δισ. ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις και 2,4 δισ. ευρώ δάνεια.

Σήμα “SOS” από Πελαγίδη

Πάντως, κάποια στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει μείνει πίσω. Μιλώντας κατά την περασμένη Δευτέρα σε εκδήλωση του ΕΒΕΑ, ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρος Πελαγίδης επικαλέστηκε στοιχεία βάσει των οποίων μέχρι στιγμής στους τελικούς δικαιούχους έχουν φθάσει μόνο 10 δισ. (5,7 δισ. από επιχορηγήσεις και 4,3 δισ. από δάνεια) από τα 36 δισ. ευρώ. Όπως είπε, θα πρέπει «να τρέξουμε να προλάβουμε προκειμένου να κλειδώσουμε τα υπόλοιπα χρήματα που μας αναλογούν, μέσα στους επόμενους 12 μήνες, διότι η χώρα μας τα έχει εξαιρετική ανάγκη».

Ο υποδιοικητής της τράπεζας επισήμανε ότι η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από επενδύσεις, καθώς από τα 6 δισ. ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεων που εισέρρευσαν στην χώρα μας, το 40% περίπου κατευθύνεται στο real estate. Συνολικώς οι επενδύσεις αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% του ΑΕΠ, όταν λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες ξεπερνούσαν το 20%.

Βασικό ζητούμενο για την ελληνική κυβέρνηση παραμένει τα χρήματα των επιχορηγήσεων να μετατραπούν σε δαπάνες έργων κατά το ταχύτερο δυνατόν, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί στην…πράξη.

Τι θα…βγάλει η αναθεώρηση

Το βασικό ζήτημα είναι το τι θα προκύψει από την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης η οποία δρομολογείται για τον Οκτώβριο, όπως προαναφέρθηκε. Επί της ουσίας, πρόκειται για μία αλλαγή λίγους μόλις μήνες μετά την προηγούμενη, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να απορροφηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι έως τη λήξη του Ταμείου.

Ως εκ τούτου, ενώ μόλις στο τέλος Ιουνίου εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια μεγάλης έκτασης αναθεώρηση, που περιλάμβανε αλλαγές σε 108 ορόσημα, έρχεται μια νέα η οποία ενδέχεται να φέρει ακόμη και ανατροπές. Σε κάθε περίπτωση το χρονικό όριο που έχει θέσει η Ευρωπαίκή Επιτροπή είναι το Σεπτέμβριος του 2026.

Με τις αναθεωρήσεις αυτές θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα ανάλογα με τις ανάγκες, ενώ θα προχωρήσουν και απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων.

Ο ρόλος του ΠΔΕ και του ΕΣΠΑ

Σημαντικό ρόλο στο συνολικό εγχείρημα αναμένεται να διαδραματίσει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2026, με τον στόχο να προσεγγίζει τα 16,7 δισ. ευρώ

Επιπλέον προβλέπεται τελική εκταμίευση δανείων προς ιδιωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά ύψους περίπου 2,8 δισ. ευρώ το 2025 και 4,4 δισ. ευρώ το 2026. Σημειώνεται για δάνεια που έχουν συμβασιοποιηθεί έως το τέλος του 2026 οι τελικές εκταμιεύσεις λαμβάνουν χώρα και τα επόμενα έτη αναλόγως των σταδίων ολοκλήρωσης των επί μέρους επιχειρηματικών σχεδίων των δανειοληπτών.

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί αυξάνεται το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) από το 2025 και σε μόνιμη βάση κατά 500 εκατ. ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθούν και επιταχυνθούν τα μεγάλα δημόσια έργα. Συνεπώς το Εθνικό ΠΔΕ διαμορφώνεται σε 3,25 δισ. ευρώ για το 2025 και 3,3 δισ. ευρώ για το 2026, από 2,75 δισ. και 2,8 δισ. ευρώ αντίστοιχα που είχαν προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο τον Οκτώβριο του 2024.

Αναφορικά με τα λοιπά συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα (ΕΣΠΑ κτλ.) οι δαπάνες αναμένεται να ανέλθουν σε 6,2 δισ. ευρώ το 2026 έναντι 6,45 δισ. ευρώ το 2025, καθώς προγράμματα ύψους περίπου 250 εκατ. ευρώ που δεν ήταν επιλέξιμα στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος μεταφέρθηκαν πλέον στον τακτικό προϋπολογισμό, διατηρώντας τη συνολική δαπάνη αμετάβλητη.