ΕΛΟΠΥ: Τα αιτήματα για το χωροταξικό και η προοπτική της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας

Στην Ελλάδα, όπου η θάλασσα καλύπτει τα δύο τρίτα του ορίζοντα, η ιχθυοκαλλιέργεια μοιάζει με φυσική συνέχεια της παράδοσης και της οικονομίας.

Κι όμως, ένας από τους πιο εξωστρεφείς και δυναμικούς κλάδους της χώρας παραμένει εγκλωβισμένος σε ένα θολό θεσμικό πλαίσιο.

Το χωροταξικό έχει μετατραπεί στο μεγάλο «δίχτυ» που άλλοτε συγκρατεί και άλλοτε πνίγει τις προοπτικές ανάπτυξης.

Για τους παραγωγούς, δεν είναι απλώς ένας τεχνικός όρος.

Είναι το «κλειδί» που θα κρίνει αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στη Μεσόγειο ή αν θα χάσει το στοίχημα της γαλάζιας ανάπτυξης.

Τα τρία αιτήματα του ΕΛΟΠΥ

Με αφορμή την πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ότι «σύντομα θα ολοκληρωθούν τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια για κρίσιμους τομείς, όπως η βιομηχανία, ο τουρισμός και οι ιχθυοκαλλιέργειες», η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) καταθέτει τρεις ξεκάθαρες προτάσεις, τρία αιτήματα, μέσω του προέδρου της κ. Απόστολου Τουραλιά:

• Παράταση ενός έτους, έως τον Νοέμβριο 2026, για τις προθεσμίες που λήγουν φέτος.
• Κατά τη διάρκεια αυτής της παράτασης, να προχωρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες θεσμοθετήσεις Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ).
• Άμεση ανάθεση σε ερευνητικό ίδρυμα της αναθεώρησης του χωροταξικού, ώστε να δημιουργηθεί σαφές και σταθερό θεσμικό πλαίσιο.

Χωροταξικό και ΠΟΑΥ: Το μεγάλο αγκάθι

Το θέμα των ΠΟΑΥ παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη του κλάδου. Από τις 23 περιοχές ιχθυοκαλλιέργειας μόλις 7 έχουν ολοκληρωθεί, ενώ 3 ακόμη βρίσκονται σε ώριμο στάδιο. Η καθυστέρηση δεν οφείλεται στους παραγωγούς, σύμφωνα με τον κ. Τουραλιά, αλλά σε μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, με εμπλοκή δεκάδων υπηρεσιών.

«Το χωροταξικό είναι το κλειδί. Χωρίς σταθερό πλαίσιο, δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη ούτε νέες επενδύσεις», τονίζει.

Επισιτιστική αυτάρκεια και μονοκαλλιέργεια του τουρισμού

Η ΕΛΟΠΥ θέτει όμως και ένα ευρύτερο ζήτημα: το παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

«Η Ελλάδα βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση. Όλα περιστρέφονται γύρω από τον τουρισμό. Μιλάμε για πρωτογενή παραγωγή αλλά δεν γίνονται οι κινήσεις που χρειάζονται για να ενισχυθεί», λέει ο πρόεδρος της ΕΛΟΠΥ.

Η πανδημία, σύμφωνα με τον κ. Τουραλιά, ανέδειξε την αξία της πρωτογενούς παραγωγής.

«Όταν τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία έκλειναν, η ιχθυοκαλλιέργεια συνέχισε να τροφοδοτεί τόσο την Ελλάδα όσο και αγορές του εξωτερικού. Αν δεν καταλάβαμε τότε πόσο σημαντική είναι η επισιτιστική αυτάρκεια, δεν θα το καταλάβουμε ποτέ».

Τιμές, ζήτηση και διεθνείς αγορές

Η φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται από ιστορικά υψηλές τιμές στα ψάρια μεσογειακής ιχθυοκαλλιέργειας. Με παραγωγή που εκτιμάται σε 115.000-120.000 τόνους, η Ελλάδα παραμένει πρώτη παραγωγός χώρα στην ΕΕ.

Οι τιμές για τσιπούρα και λαβράκι κυμαίνονται σε ιστορικά επίπεδα 20ετίας, με άνοδο 1,5 ευρώ σε σχέση με πέρυσι.

Η μείωση της τουρκικής παραγωγής, λόγω προβλημάτων στον κλάδο, οδήγησε σε καλύτερη ισορροπία προσφοράς και ζήτησης, ενώ η Ελλάδα κατέκτησε φέτος μερίδιο στην αγορά του Ισραήλ, χώρα που μέχρι πρότινος ήταν η κύρια αγορά της Τουρκίας, καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση 300%.

Το στοίχημα της γαλάζιας ανάπτυξης

Ο κ. Τουραλιάς καταλήγει ότι η ιχθυοκαλλιέργεια πρέπει να αντιμετωπιστεί ως στρατηγική επιλογή για τη χώρα, στο πλαίσιο της «γαλάζιας ανάπτυξης».

«Δεν μπορεί να υπάρχει υγιής τριτογενής τομέας χωρίς ισχυρή πρωτογενή παραγωγή. Το χωροταξικό είναι αναπτυξιακό εργαλείο που θα μας δώσει τη δυνατότητα να επεκταθούμε και να ενισχύσουμε τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή αγορά».