Ταμείο Ανάκαμψης: Στην κόψη του…ξυριαφιού – Ποια κονδύλια κινδυνεύουν

Από αύριο Δευτέρα αναμένεται να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με της ελληνικής πλευράς με την Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο κίνδυνος να χαθούν κονδύλια είναι ορατός καθότι η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της περίπου 11 μήνες προκειμένου να απορροφήσει όλα τα κονδύλια. Κι αυτό μοιάζει ακατόρθωτο, παρά το ότι αναμένεται να γίνουν ανακατατάξεις στα έργα.

Δεδομένου ότι το Ταμείο Ανάκαμψης ολοκληρώνει τον κύκλο του κατά τον Σεπτέμβριο του 2026 και η κυβέρνηση έχει «ανοιχτά» 194 ορόσημα, η συζήτηση αφορά εκείνα που θα χρειαστεί να επανεξεταστούν ή και να αντικατασταθούν εφόσον κριθεί ότι δεν θα ολοκληρωθούν στο χρόνο που απομένει.

Προβληματισμός

Παράλληλα, έχουν έρθει στη δημόσια σφαίρα μια σειρά από  στοιχεία που δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει μείνει πίσω. Όπως τα όσα ανέφερε ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρος Πελαγίδης, σημειώνοντας ότι στους τελικούς δικαιούχους έχουν φθάσει μόνο 10 δισ. (5,7 δισ. από επιχορηγήσεις και 4,3 δισ. από δάνεια) από τα 36 δισ. ευρώ. Όπως είπε, θα πρέπει «να τρέξουμε να προλάβουμε προκειμένου να κλειδώσουμε τα υπόλοιπα χρήματα που μας αναλογούν».

Βασικό ζητούμενο για την ελληνική κυβέρνηση παραμένει τα χρήματα των επιχορηγήσεων να μετατραπούν σε δαπάνες έργων κατά το ταχύτερο δυνατόν. Την  ίδια στιγμή, φαντάζει ιδιαιτέρως δύσκολο να απορροφηθεί το σύνολο των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με ορισμένους τραπεζικούς κύκλους να προβλέπουν ότι στη λήξη της ισχύος του Ταμείου, κάποια χρήματα θα έχουν μείνει αδιάθετα.

Αν και η εξάντληση των δανειακών πόρων του RRF δεν είναι υποχρεωτική, ωστόσο μια τέτοια εξέλιξη θα στερήσει πόρους από την ελληνική οικονομία, κάτι το οποίο δεν αποκλείεται να έχει αρνητικές συνέπειες και για το ΑΕΠ.

Τουλάχιστον σε σύγκριση με τα όσα λένε οι σημερινές προβλέψεις των αναλυτών.

Σημαντικές οι αλλαγές που έρχονται

Σε κάθε περίπτωση, κρίσιμο είναι το τι θα προκύψει από την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης η οποία θα ξεκινήσει από αύριο μεταξύ του οικονομικού επιτελείου της ελληνικής κυβέρνησης και των στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Επί της ουσίας, πρόκειται για μία αλλαγή λίγους μόλις μήνες μετά την προηγούμενη, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να απορροφηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι έως τη λήξη του Ταμείου.

Ως εκ τούτου, ενώ μόλις στο τέλος Ιουνίου εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια μεγάλης έκτασης αναθεώρηση, που περιλάμβανε αλλαγές σε 108 ορόσημα, έρχεται μια νέα η οποία ενδέχεται να φέρει ακόμη και ανατροπές. Σε κάθε περίπτωση το χρονικό όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το Σεπτέμβριος του 2026.

Με τις αναθεωρήσεις αυτές θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα ανάλογα με τις ανάγκες, ενώ θα προχωρήσουν και απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων.

Πρώτα από όλα θα πρέπει να επανεξεταστούν όλα τα ορόσημα που απομένουν και να συντμηθούν οι διαδικασίες ειδικά σε αυτά τα οποία υλοποιούνται με τη συνεργασία περισσότερων του ενός Υπουργείων.

Επίσης, θα πρέπει μεταβληθούν κάποια ενδιάμεσα στάδια του προγράμματος, αφού οι καθυστερήσεις και οι νομικές διεκδικήσεις μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα.

Παράλληλα, θα συζητηθούν απεντάξεις έργων που δεν έχουν ελπίδα να ολοκληρωθούν στα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα.

Πότε θα…έρθουν τα επόμενα κονδύλια

Από εκεί και πέρα, υπενθυμίζεται ότι το έκτο αίτημα για το σκέλος των δανείων που θα γινόταν το καλοκαίρι αναβλήθηκε για τον τρέχοντα μήνα, ωστόσο φαίνεται ότι και τώρα θα υπάρξει κάποια νέα καθυστέρηση.

Το αίτημα για την έβδομη δόση των 3,5 δισ. ευρώ, (1,7 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ δάνεια) αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο του 2026.

Το  όγδοο που αναμένεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, αφορά συνολικά 1,87 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 370 εκατ. ευρώ δάνεια.

Το ένατο και τελευταίο αίτημα πληρωμής θα πρέπει να έχει υποβληθεί έως το τέλος Αυγούστου του 2026 και θα εκταμιεύσει συνολικά 5,4 δισ. ευρώ, από τα οποία 3 δισ. ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις και 2,4 δισ. ευρώ δάνεια.