Σε ένα διεθνές περιβάλλον μειούμενης χρήσης των μετρητών, με την Ευρώπη να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από μη ευρωπαϊκές λύσεις πληρωμών, παράλληλα με τη ραγδαία ανάπτυξη των κρυπτοστοιχείων και της τεχνολογίας πληρωμών, ειδικά μετά την υιοθέτηση του νόμου «GENIUS Act» στις ΗΠΑ, που τροφοδοτεί την ταχεία εξάπλωση των σταθερών κρυπτονομισμάτων (stablecoins) συνδεμένων με το δολάριο, ύψιστης σημασίας για την υπεράσπιση της νομισματικής κυριαρχίας της ΕΚΤ και την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, σε ένα μεταβαλλόμενο μάλιστα γεωπολιτικό περιβάλλον, θεωρείται η ταχύτερη υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ.
Οι συναλλαγές
Το ευρωσύστημα είναι έτοιμο να επιταχύνει τη διαδικασία για την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ, μόλις εγκριθεί και υιοθετηθεί η σχετική νομοθεσία, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στα μέσα της εβδομάδας στο Crypto-Research Conference.
«Υποθέτοντας ότι η νομοθεσία θα έχει τεθεί σε ισχύ έως το πρώτο εξάμηνο του 2026, θα απαιτηθούν άλλα 2,5-3 χρόνια προετοιμασίας ώστε να αρχίσουν οι πραγματικές συναλλαγές το 2028, αλλά πιθανότατα το 2029 ή ακόμη και το 2030», αποφάνθηκε πάντως σε ειδική της μελέτη η ελβετική τράπεζα UBS.
Η κοινή χρήση ενός ενιαίου νομίσματος έχει μια ισχυρή γεωπολιτική διάσταση, ανέφερε ο Πιέρο Σιπολόνε, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, σε συνέδριο για το ψηφιακό ευρώ στο Ταλίν πριν από λίγες ημέρες, σημειώνοντας πως οι πληρωμές γίνονται πλέον ολοένα και πιο ψηφιακές. Επεσήμανε χαρακτηριστικά πως μεταξύ 2019 και 2024 το μερίδιο των μετρητών που χρησιμοποιήθηκαν σε φυσικά σημεία πώλησης στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε από 72% σε 52% σε όγκο και από 47% σε 39% σε αξία. Δεδομένου μάλιστα πως ο ρόλος των ηλεκτρονικών πληρωμών έχει αυξηθεί, ο ρόλος των μετρητών στις καθημερινές συναλλαγές μειώνεται με ακόμη ταχύτερο ρυθμό, καθώς μεταξύ 2019 και 2024 το μερίδιό τους στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε από 68% σε 40% σε όγκο και από 40% σε 24% σε αξία.
Πολιτική δήλωση
Καθώς μάλιστα τα δύο τρίτα των συναλλαγών με κάρτα στη ζώνη του ευρώ διεκπεραιώνονται από διεθνή συστήματα, το ψηφιακό ευρώ θα διασφάλιζε την αυτονομία της Ευρώπης, καθώς θα παρείχε μια ελκυστική εναλλακτική λύση στις μη ευρωπαϊκές λύσεις πληρωμών. «Το ψηφιακό ευρώ δεν είναι απλώς ένα μέσο πληρωμής· είναι επίσης μια πολιτική δήλωση σχετικά με την κυριαρχία της Ευρώπης» δήλωσε προσφάτως και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Τη στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες εισαγωγής και κυκλοφορίας του ψηφιακού ευρώ, το οποίο, εκτός από τεχνικό είναι «και πολιτικό εγχείρημα ιδιαίτερης σημασίας», εξέφρασε στο πρόσφατο Eurogroup και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης.
Οι αξιωματούχοι στη Φρανκφούρτη απαιτούν πρόοδο στο project, καθώς φοβούνται ότι τα stablecoins (σταθερά κρυπτονομίσματα η αξία των οποίων είναι συνδεδεμένη με ένα άλλο περιουσιακό στοιχείο, όπως ένα νόμισμα fiat ή χρυσός) που στηρίζονται στο δολάριο και έχουν πλέον την υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσαν να καθιερωθούν στην Ευρώπη.
Πρόκληση
Σύμφωνα με την BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών), το 99% όλων των σταθερών κρυπτονομισμάτων είναι σήμερα σε δολάρια ΗΠΑ (κυρίως Tether και Circle), γεγονός που υπογραμμίζει την πρόκληση για την ΕΚΤ.
Σύμφωνα εξάλλου με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την υπογραφή του νόμου «GENIUS Act», στόχος της ψηφιακής πολιτικής του αμερικανού προέδρου αποτελεί η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στον τομέα των κρυπτονομισμάτων, η προσέλκυση νέων καινοτόμων επενδύσεων, η προστασία των καταναλωτών, η ενίσχυση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποταμιευτικού νομίσματος και η διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας. Παράλληλα, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ προβληματίζονται από την υπερβολική εξάρτηση της ευρωζώνης από αμερικανικές εταιρείες όπως η Visa και η PayPal για τις πληρωμές στο λιανεμπόριο.
Τα stablecoins ανέρχονται σήμερα σε μια αγορά 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ εκτιμάται ότι πέρυσι διακινήθηκαν μέσω stablecoins 27 τρισεκατομμύρια δολάρια – περισσότερα από ό,τι μέσω της VISA και της Mastercard μαζί, ανέφερε σχετικά ο Γιάννης Στουρνάρας.
Με βάση στοιχεία των Federal Reserve Bank, Bank of England, European Central Bank, PBOC και προβλέψεων του Citi Institute, η αγορά των stablecoins από 200 δισ. δολ. στις αρχές του 2025 θα κυμανθεί στα 282 δισ. δολ. το 2025, ενώ αναμένεται να εκτιναχθεί με βάση το βασικό σενάριο στα 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια ως το 2030, ενώ ο κύκλος εργασιών των τραπεζικών tokens θα μπορούσε να ξεπεράσει τα stablecoins το ίδιο διάστημα.
Για το Citi Institute, ενώ οι ετήσιες προβλέψεις για τον κύκλο εργασιών των stablecoins (βασικό σενάριο για 100 τρισεκατομμύρια δολάρια) και των τραπεζικών tokens (άνω των 100 τρισεκατομμυρίων δολαρίων) μπορεί να φαίνονται μεγάλες στον απλό άνθρωπο, αυτές ωστόσο εξακολουθούν να είναι μικρές σε σχέση με τις χρηματικές ροές σήμερα, καθώς μόνο οι κορυφαίες τράπεζες διακινούν 5-10 τρισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα.
Τα κρυπτονομίσματα
Για την UBS, εάν τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins) βασίζονταν κυρίως σε ευρώ, οι πάροχοι σταθερών κρυπτονομισμάτων (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών) θα παρέμεναν εξαρτημένοι από τους λογαριασμούς αποθεματικών για να διασφαλιστεί η άμεση μετατρεψιμότητα και η ΕΚΤ θα διατηρούσε τη βασική οδό για την άσκηση της νομισματικής της πολιτικής, επηρεάζοντας την τιμή (επιτόκιο) των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών. Εάν τα σταθερά κρυπτονομίσματα βασίζονταν κυρίως σε δολάρια ΗΠΑ (ή σε άλλα ξένα νομίσματα), οι πάροχοι σταθερών κρυπτονομισμάτων θα εξαρτώνται πολύ λιγότερο από τα αποθεματικά της ΕΚΤ και τα εγχώρια συστήματα πληρωμών θα μπορούσαν να βασιστούν άμεσα ή έμμεσα στο δολάριο αντί για το ευρώ, με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να κινδυνεύσει να χάσει τον έλεγχο και η ευρωζώνη να βρεθεί ενδεχομένως αντιμέτωπη με μια «κρυφή δολαριοποίηση» με διακύβευμα την αμφισβήτηση της ίδιας της νομισματικής κυριαρχίας της ΕΚΤ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
