Κρουαζιέρα: Πώς διαψεύστηκε ο μύθος μιας νέας ζωής στη… θάλασσα

Ως η πρώτη «προσιτή οικιστική κρουαζιέρα» στον κόσμο διαφημιζόταν η Victoria Cruises Line (VCL) στο διαδίκτυο, ενθαρρύνοντας τους ταξιδιώτες να «ξεφορτωθούν τον τρόπο ζωής τους στη θάλασσα». Η εταιρεία διαφήμιζε ένα συνεχές τριετές παγκόσμιο ταξίδι που επισκέπτεται 115 χώρες, όπου οι επιβάτες θα μπορούσαν να ζήσουν μόνιμα στη θάλασσα για περίπου 3.840 δολάρια ΗΠΑ το μήνα.

Μεταξύ αυτών που προσελκύστηκαν ήταν ο Ντένις και η Ταρίνα Γουόν από το Περθ της Αυστραλίας. Σχεδιάζοντας τη συνταξιοδότησή τους, είδαν τις διαφημίσεις της VCL στο Facebook και, αφού έψαξαν τον ιστότοπο της εταιρείας και μίλησαν με έναν εκπρόσωπο, ένιωσαν σίγουροι ότι η επιχείρηση ήταν νόμιμη. Στα μέσα του 2022, πλήρωσαν προκαταβολή 10.000 δολαρίων ΗΠΑ για αυτό που πίστευαν ότι θα ήταν η περιπέτεια μιας ζωής.

Τρία χρόνια αργότερα, το πλοίο ακόμη να σαλπάρει. Δεκάδες πελάτες ανακάλυψαν ότι η VCL δεν κατέχει στην πραγματικότητα -ούτε καν μισθώνει- το πλοίο που διαφήμιζε. Πολλοί πελάτες εξακολουθούν να περιμένουν επιστροφές χρημάτων, ενώ κάποιοι έχουν χάσει σπίτια ή έχουν αναδιοργανώσει τη ζωή τους για ένα ταξίδι που δεν έγινε ποτέ.

Ο συνήγορος των καταναλωτών Άνταμ Γκλέζερ, ο οποίος βοηθά τους πληγέντες επιβάτες, περιέγραψε στο BBC την κατάσταση ως εφιαλτική. Πολλοί πελάτες έχουν επικοινωνήσει απευθείας με την VCL, έχουν υποβάλει καταγγελίες για την προστασία των καταναλωτών ή έχουν κινηθεί αγωγές. Ένα άτομο μάλιστα προσέφυγε στο FBI.

Το υποτιθέμενο κρουαζερόπλοιο Victoria Majestic

Εμμένει στις υποσχέσεις της η εταιρεία

Στις απαντήσεις της στο BBC, η VCL επέμεινε ότι εξακολουθεί να σχεδιάζει να αποπλεύσει μόλις εγγραφούν αρκετοί επιβάτες. Η εταιρεία δήλωσε ότι οι πελάτες ενημερώθηκαν για το απαιτούμενο ποσοστό πληρότητας 80% πριν να ναυλωθεί ένα πλοίο και ότι ποτέ δεν ενθάρρυνε τους ανθρώπους να πουλήσουν τα σπίτια τους. Αρνήθηκε ότι εξαπάτησε κάποιον και ισχυρίστηκε ότι οι επιστροφές χρημάτων παρακρατήθηκαν μόνο για διοικητικούς λόγους, όπως ελλιπή έγγραφα ή ελλείποντα τραπεζικά στοιχεία.

Ωστόσο, οι υποψήφιοι πελάτες έχουν απογοητευτεί. Αφού η VCL ανέβαλε επανειλημμένα την αναχώρησή της — αρχικά τον Μάιο του 2023 και αργότερα αναβλήθηκε δύο φορές ακόμη — πολλοί κατέληξαν ότι η επιχείρηση δεν θα υλοποιηθεί ποτέ. Παρά ταύτα, η εταιρεία συνεχίζει να διαφημίζεται επιθετικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο ιστότοπός της εξακολουθεί να παρουσιάζει ένα πολυτελές πλοίο — το πρώην πλοίο της Holland America Veendam, που μετονομάστηκε σε Majestic. Αλλά όταν επικοινώνησαν μαζί της πελάτες, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες του Veendam αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με την VCL.

Η εταιρεία παραδέχεται ότι δεν έχει μισθώσει κανένα πλοίο, εξηγώντας ότι η υπογραφή μιας ναύλωσης πολύ νωρίς θα κόστιζε «περίπου 18 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ». Αναγνώρισε επίσης ότι 132 πελάτες είχαν ακυρώσει, ενώ 38 είχαν ζητήσει επιστροφές χρημάτων — όλες απορρίφθηκαν ως «αδικαιολόγητες». Η πιο πρόσφατη ανακοινωθείσα ημερομηνία απόπλου της VCL, 26 Ιουλίου 2025, πέρασε επίσης χωρίς να αναχωρήσει η κρουαζιέρα. Παρ’ όλα αυτά, ο ιστότοπός της επιμένει ότι «το κοινό μας όνειρο είναι πολύ ζωντανό».

Ο Αυστραλός δημοσιογράφος Γκράχαμ Γουίτακερ εκτιμά ότι η εταιρεία έχει συγκεντρώσει εκατομμύρια δολάρια. Αυτός και άλλα θύματα λένε ότι όταν πίεσαν για απαντήσεις ή μίλησαν σε μέσα ενημέρωσης, η VCL τους απείλησε με αγωγές. Η VCL υπερασπίστηκε αυτή τη στάση, λέγοντας ότι έχει το δικαίωμα να προστατεύσει τη φήμη της.

Ποια είναι η VCL

Έγγραφα που έλαβε το BBC αποκαλύπτουν ένα πολύπλοκο δίκτυο εικονικών εταιρειών που συνδέονται με την VCL. Η κύρια εταιρεία καταχωρήθηκε αρχικά στην Ουγγαρία το 2017 ως εταιρεία φορολογικών συμβουλών, αργότερα μετονομάστηκε σε εταιρεία κρουαζιέρας το 2022. Συνδέεται με μια διεύθυνση στη Βουδαπέστη που μοιράζονται άλλες επιχειρήσεις καταχωρημένες με τα ονόματα της ιδρύτριας Βικτώρια Τάκατς-Όλραμ, της 79χρονης μητέρας της (αναφέρεται ως Διευθύνουσα Σύμβουλος) και του γιου της Μαρσέλ Χέρολντ, αντιπροέδρου της VCL. Η VCL διατηρεί επίσης ιταλική εγγραφή στη Φλωρεντία – ως χονδρέμπορος τροφίμων, ποτών και καπνού – και έχει χρέος πάνω από 250.000 δολάρια σε μη καταβληθέντες φόρους.

Ορισμένοι πελάτες έχουν ζητήσει νομικά μέσα. Ένα ζευγάρι Ούγγρων κέρδισε μια δικαστική υπόθεση που ανέτρεψε τις συμβατικές αλλαγές της VCL, αλλά η εφαρμογή της απέτυχε όταν η εταιρεία μετέφερε την έδρα της στην Ιταλία. Η VCL παραδέχτηκε ότι αναθεώρησε τις συμβάσεις αναδρομικά, ισχυριζόμενη ότι τέτοιες τροποποιήσεις είναι «φυσιολογικές στον ναυτιλιακό κλάδο». Στην πολιτεία της Γιούτα των ΗΠΑ, οι ρυθμιστικές αρχές διερεύνησαν μετά από καταγγελία που έδειξε ότι η VCL δεν είχε κάνει ποτέ κράτηση στο λιμάνι που διαφήμιζε ως σημείο αναχώρησης. Διαπίστωσαν επίσης ότι πολλά υποτιθέμενα μέλη πληρώματος που εμφανίζονταν στον ιστότοπο της εταιρείας δεν είχαν ούτε προσληφθεί ούτε είχε προσφερθεί εργασία.

Παρά τον αυξανόμενο έλεγχο, η VCL διατηρεί ενεργή παρουσία στο Facebook και το Instagram, χρησιμοποιώντας ακόμη και φωτογραφίες «επιβατών» και «πληρώματος» για να προσελκύσει νέους πελάτες. Οι άνθρωποι που επηρεάζονται λένε ότι έχουν επανειλημμένα αναφέρει αυτές τις διαφημίσεις, αλλά η Meta (μητρική των Facebook και Instagram) αρνήθηκε να τις αφαιρέσει, λέγοντας ότι δεν παραβιάζουν τις πολιτικές της εταιρείας.

Οι υποστηρικτές των καταναλωτών έχουν επικρίνει τόσο την VCL όσο και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης επειδή επιτρέπουν τη συνέχιση δυνητικά παραπλανητικής διαφήμισης. Η Meta δήλωσε στο BBC ότι απαγορεύει το παραπλανητικό περιεχόμενο και δεν βρήκε σαφή στοιχεία παραβίασης πολιτικής. Η VCL, από την πλευρά της, αρνείται ότι διεξήγαγε απάτη, επιμένοντας ότι πάντα απαντούσε σε email και παραμένει «όχι μια εταιρεία-φάντασμα».