Στον κομβικό ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα στις προσπάθειες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης να απεξαρτηθεί πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο, αναφέρθηκε ο εκτελεστικός διευθυντής της Bulgartransgaz, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η περιοχή θα μπορούσε να καταργήσει σταδιακά το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2028 εάν διαφοροποιήσει το δίκτυο φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου από την χώρα μας Ελλάδα στην Ουκρανία.
Ο σημαντικός ρόλος του Κάθετου Διαδρόμου βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Σταύρος Παπασταύρου, με τον Αμερικανό ομόλογό του Κρις Ράιτ
«Η είσοδος σημαντικών ποσοτήτων αμερικανικού LNG μέσω του Κάθετου Διαδρόμου , συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού τερματικού σταθμού [LNG] στην Αλεξανδρούπολη, θα επιτρέψει στην περιοχή να προετοιμαστεί τα επόμενα δύο χρόνια για τη λήξη των μακροπρόθεσμων συμβάσεων αγοράς και πώλησης ρωσικού φυσικού αερίου που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», τόνισε χαρακτηριστικά ο Βλαντιμίρ Μαλίνοφ. Υπογράμμισε επίσης, ότι το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να αποτελεί βασική πηγή ενέργειας για την Ευρώπη ακόμη και μετά το 2050, τονίζοντας ότι αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού.
Όπως αναφέρει το Montel News το οποίο παραθέτει και τις δηλώσεις του κ. Μαλίνοφ, η ΕΕ σκοπεύει να απαγορεύσει πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο βάσει μακροπρόθεσμων συμβάσεων έως τις αρχές του 2028, ενώ οι αγορές spot από τον κρατικό προμηθευτή Gazprom θα μπορούσαν να απαγορευτούν ήδη από το επόμενο έτος.
Οι επαφές Παπασταύρου
Υπενθυμίζεται ότι ο σημαντικός ρόλος του Κάθετου Διαδρόμου βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Σταύρος Παπασταύρου, με τον Αμερικανό ομόλογό του Κρις Ράιτ. Ο κ. Παπασταύρου συμμετείχε στις εργασίες του Atlantic Council με βασικό θέμα την ενεργειακή ασφάλεια στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν στο περιθώριο του Συμβουλίου, συζήτησαν στρατηγικά ζητήματα που άπτονται της ενίσχυσης της ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, καθώς και τη λειτουργία του Κάθετου Διαδρόμου (Vertical Corridor) και την αποσύνδεση από το ρωσικό αέριο ως στρατηγική προτεραιότητα. Πρόκειται για θεματικές ενότητες που οι δύο υπουργοί συμφώνησαν να συμπεριληφθούν στην ημερήσια διάταξη της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC) που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα 6-7 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή του Υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ.
Ο κ. Παπασταύρου επεσήμανε στον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ ότι μέσω της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης (FSRU), τα σημεία εισόδου LNG της χώρας μας που συνδέονται με τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας και τον Κάθετο Διάδρομο, ενισχύεται η ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. «Έτσι, συμβάλουμε ουσιαστικά στη μεταμόρφωση και στην ανάπτυξη της περιοχής. Οι υποδομές οδηγούν το αμερικανικό LNG όχι μόνο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά μέχρι την Μολδαβία και την Ουκρανία, προσφέροντας σταθερότητα και προοπτική σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Η πρόσβαση «εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα»
«Τα καλά νέα είναι ότι οι αριθμοί λειτουργούν. Η δυναμικότητα LNG των ΗΠΑ μπορεί να διπλασιαστεί έως το 2030, από περίπου 150 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως σήμερα σε πάνω από 300 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα», δήλωσε στο Montel ο Dmytro Sakharuk, Διευθύνων Σύμβουλος της ουκρανικής D.Trading.
«Ωστόσο, η πρόσβαση εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα. Μέχρι η Ευρώπη να καθορίσει τις διαδρομές και τα τιμολόγια για τη μεταφορά LNG εκεί που χρειάζεται – στην κεντρική, ανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και στην Ουκρανία και τη Μολδαβία – η εξάρτηση από τη Ρωσία θα παραμείνει».
Η αυξανόμενη δυναμικότητα LNG της Ελλάδας είναι «ένα φωτεινό σημείο», δήλωσε ο Sakharuk, αλλά επεσήμανε επίσης την Διαβαλκανική διαδρομή , η οποία, όπως είπε, παρέμεινε υποαξιοποιημένη λόγω υψηλών δασμών και πολιτικών τριβών.
Όπως υπογραμμίζει το Montel, ο σχεδιαζόμενος Κάθετος Διάδρομος πρόκειται να αξιοποιήσει τον Διαβαλκανικό αγωγό, καθώς και νέες δυνατότητες που θα κατασκευαστούν από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, έως τις αρχές του 2027.
«Ενίσχυση της ασφάλειας»
Ο ουγγρικός προμηθευτής φυσικού αερίου MVM CEEnergy υπέγραψε συμφωνία τον Σεπτέμβριο για την αγορά 4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων LNG από τη γαλλική εταιρεία κοινής ωφέλειας Engie από το 2028 έως το 2038.
«Αυτή η ρύθμιση έχει ως στόχο να μας επιτρέψει να ενισχύσουμε με βιώσιμο τρόπο την ασφάλεια εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην κεντρική Ευρώπη σε μακροπρόθεσμη βάση», δήλωσε η MVM CEEnergy στο Montel. «Εκτός από τον τερματικό σταθμό Krk της Κροατίας, άλλοι τερματικοί σταθμοί LNG στη νότια και δυτικοευρωπαϊκή περιοχή μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως πιθανές επιλογές παράδοσης».
Η Βουλγαρία στοχεύει να ξεκινήσει τη λειτουργία του τμήματος του διαδρόμου μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2026 , δήλωσε τον Ιούλιο ο υπουργός Ενέργειας Ζέτσο Στάνκοφ.
Εν τω μεταξύ, ο τερματικός σταθμός LNG της Αλεξανδρούπολης, δυναμικότητας 5,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, αύξησε την περασμένη εβδομάδα τις λειτουργίες του από 25% σε 75% της χωρητικότητάς του.
Ζητώντας παράταση
Σημειώνεται ότι την περασμένη εβδομάδα οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς της περιοχής υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τις Ρυθμιστικές Αρχές των χωρών τους, ζητώντας την άμεση έγκριση για την παράταση του προϊόντος “Route 1” (μέσω του οποίου μπορεί να τροφοδοτείται με φυσικό αέριο η Ουκρανία).
Στη συνάντηση μετείχαν οι επικεφαλής των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (TSOs) της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Transgaz), της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz) και της Ουκρανίας (Gas TSO of Ukraine), στο πλαίσιο του Athens Riviera Summit 2025, παρουσία και του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου.
