Στουρνάρας: Η έγκαιρη απονομή δικαιοσύνης, προϋπόθεση για αύξηση επενδύσεων

Η έγκαιρη και προβλέψιμη απονομή της  δικαιοσύνης ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση των επενδύσεων και βιώσιμη ανάπτυξη, τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας κατά την ομιλία του στην επιστημονική ημερίδα του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης με θέμα «Δικαιοσύνη -Οικονομία- Ανάπτυξη».

Ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη

Ο κεντρικός τραπεζίτης ανέφερε πως ένα αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα μπορεί να συμβάλει σε ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη μέσω τριών βασικών διαύλων:

α) Μέσω της αύξησης των επενδύσεων, καθώς η ικανότητα εκτέλεσης των συμβάσεων (contract enforcement), που είναι χαρακτηριστικό στοιχείο του, περιορίζει την επιχειρηματική και πολιτική αβεβαιότητα και ταυτόχρονα αυξάνει τις αναμενόμενες αποδόσεις.

β) Μέσω της βελτίωσης της παραγωγικότητας, καθώς διευκολύνει την είσοδο και έξοδο επιχειρήσεων από την αγορά, ενισχύοντας έτσι το δυναμισμό των επιχειρήσεων και υποβοηθώντας την αύξηση του μεγέθους τους και την καινοτομία.

γ) Μέσω της ευκολότερης πρόσβασης σε χρηματοδότηση, καθώς η ταχύτερη διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ενισχύει την προσφορά πιστώσεων και βελτιώνει τους όρους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις τράπεζες.

Σε χαμηλή θέση η Ελλάδα

«Ωστόσο», σημείωσε πως «παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί τελευταία, η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τη χαμηλότερη αποτελεσματικότητα δικαστικού συστήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

»Ειδικότερα, οι δείκτες “Κράτος Δικαίου” (Rule of Law) της Παγκόσμιας Τράπεζας και του World Justice Project, που παρακολουθούνται στενά από διεθνείς οργανισμούς και οίκους αξιολόγησης, κατατάσσουν την Ελλάδα σε χαμηλή θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες οικονομίες.

»Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στο ότι οι διαδικασίες επίλυσης διαφορών είναι πολύ πιο χρονοβόρες σε σχέση  με το μέσο χρόνο που απαιτείται για την επίλυση διαφορών στην ΕΕ».

Οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία

«Η εμπειρία της τελευταίας δεκαπενταετίας κατέδειξε ότι η χαμηλή αποδοτικότητα του δικαστικού συστήματος και η αδυναμία ταχείας εκδίκασης υποθέσεων αφερεγγυότητας έχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος όσο και στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας», συμπλήρωσε.

Και εξήγησε: «Οι καθυστερήσεις στις δικαστικές διαδικασίες συνεπάγονται παράταση εκκρεμοτήτων, καθώς σημαντικός αριθμός υποθέσεων παραμένουν για χρόνια ανοιχτές και δεσμεύουν κεφάλαια που δεν μπορούν να επανενταχθούν στην οικονομία. Την ίδια στιγμή, όσο καθυστερεί η εκκαθάριση επιχειρήσεων που πτώχευσαν αλλά και η  ρευστοποίηση εξασφαλίσεων και γενικά οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, η αξία ακινήτων ή άλλων εξασφαλίσεων φθίνει, μειώνοντας την πιθανότητα ανάκτησης για τις τράπεζες.

»Επιχειρήσεις και νοικοκυριά που θα μπορούσαν να επανέλθουν σε βιώσιμη ρύθμιση χάνουν αυτή τη δυνατότητα, καθώς τα χρέη τους διογκώνονται και η χρηματοοικονομική τους θέση επιδεινώνεται, ενώ οι τράπεζες βλέπουν τους ισολογισμούς τους να επιβαρύνονται και την ικανότητά τους να χορηγήσουν νέα δάνεια να περιορίζεται. Έτσι, η αποκλιμάκωση του ιδιωτικού χρέους καθυστερεί, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται η κατανάλωση, η επενδυτική δαπάνη και, τελικά, η ανάπτυξη».

Τι δείχνει η διεθνής εμπειρία

Εκτίμησε, δε, ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών, αντιμετωπίζει σε κάποιο βαθμό τα παραπάνω προβλήματα και θα βοηθήσει στην επιτάχυνση των διαδικασιών, σημειώνοντας ότι η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι χώρες με ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές δικαστικές διαδικασίες αφερεγγυότητας επιτυγχάνουν υψηλότερα ποσοστά ανάκτησης χρέους και συντομότερη επιστροφή επιχειρήσεων στη δραστηριότητα.

Τέλος, ο Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε πως η Τράπεζα της Ελλάδος από την πλευρά της, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της, διασφαλίζει την προστασία των συναλλασσόμενων και συμβάλλει ενεργά και θεσμικά στη διαφάνεια και την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την οικονομική ανάπτυξη.