Την δεκαετία του ’80 ακτιβιστές πραγματοποιούσαν διαδηλώσεις για να κλείσουν τα πυρηνικά εργοστάσια για την προστασία του περιβάλλοντος. Σαράντα και πλέον χρόνια αργότερα, ακτιβιστές πραγματοποιούν διαδηλώσεις για να σώσουν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες με σκοπό -και πάλι- να προστατεύσουν το περιβάλλον.
Το παράδοξο του θέματος, είναι κάτι παραπάνω από εμφανές στο παραπάνω. Τι συνέβη και άλλαξαν τόσο ριζικά τα μυαλά πολλών περιβαλλοντολόγων όσον αφορά στην πυρηνική ενέργεια.
Αφορμή για να επανέλθει στο επίκεντρο της δημοσιότητας η πυρηνική ενέργεια και το κατά πόσο μπορεί να ωφελήσει το περιβάλλον στάθηκε ένας πυρηνικός αντιδραστήρας στο Βέλγιο.
Περιβαλλοντολόγοι αγωνίζονται για τη διάσωση των πυρηνικών εργοστασίων
Η βελγική κυβέρνηση θέλει επίσης να διατηρήσει τον αντιδραστήρα σε λειτουργία – αφού κατάργησε φέτος έναν νόμο 22 ετών που απαιτούσε σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας.
Η περιβαλλοντική ομάδα WePlanet βοήθησε στην οργάνωση της επιχείρησης για να σωθεί ο πυρηνικός αντιδραστήρας στο Βέλγιο. Πηγή φωτό: Wall Street Journal
«Οι επιχειρηματικές αποφάσεις έχουν ληφθεί και καθοριστεί, αλλά πρέπει να αντιστρέψουμε την πορεία μας», δήλωσε στην Wall Street Journal, ο Ρομπ Ντε Σούτερ, ένας ακτιβιστής μιας φιλοπυρηνικής περιβαλλοντικής ομάδας που ονομάζεται WePlanet και η οποία βοήθησε στην οργάνωση της επιχείρησης.
Η ανατρεπτική συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια στο Βέλγιο αντικατοπτρίζει το πόσο ριζικά έχουν αλλάξει οι αντιλήψεις για την πυρηνική ενέργεια σε ολόκληρη τη Δύση και όχι μόνο μέσα σε λίγα μόνο χρόνια.
Γιατί άλλαξε η νοοτροπία
Ενώ κάποτε οι κυβερνήσεις και το κοινό έβλεπαν κινδύνους για την ασφάλεια, ορισμένοι τώρα βλέπουν μια πηγή ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα που είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσει τις οικονομίες να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα.
Ειδικοί μιλούν για τα αξιοσημείωτα θετικά περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πυρηνικής ενέργειας.
Τα τελευταία σαράντα χρόνια, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν γίνει όλο και πιο σαφείς και η ανάλυση του ενεργειακού συστήματος έχει καταστήσει τα οφέλη της πυρηνικής ενέργειας στο δίκτυο ολοένα και πιο προφανή.
Επιπλέον, οι νέες προηγμένες τεχνολογίες πυρηνικής ενέργειας που διατίθενται σε μικρότερα μεγέθη και λειτουργούν σε υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως πηγές ενέργειας μηδενικών εκπομπών άνθρακα για τον δύσκολο στην απαλλαγή από τον άνθρακα μεταποιητικό τομέα και για την παραγωγή καυσίμων μηδενικών εκπομπών άνθρακα όπως το υδρογόνο.
Αυτά τα τεράστια οφέλη έχουν ωθήσει μια νέα γενιά περιβαλλοντολόγων να αγκαλιάσουν την πυρηνική ενέργεια, και πολλά μέλη των παλαιότερων γενεών να το ξανασκεφτούν.
Τι λένε οι ειδικοί
Όπως συμβαίνει με κάθε άτομο με ισχυρές και μακροχρόνιες απόψεις, έτσι και πολλοί περιβαλλοντολόγοι που μεγάλωσαν αντιπυρηνικά δυσκολεύονται να αλλάξουν γνώμη. Αλλά πολλοί επανεξετάζουν τώρα τις αρχικές ανησυχίες σχετικά με την πυρηνική ενέργεια – κυρίως τα απόβλητα, την ασφάλεια και το κόστος -υπό το φως νέων πληροφοριών και αναλύσεων.
«Πλέον πολλοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, ενώ αυτοί οι κίνδυνοι είναι πραγματικοί, αντισταθμίζονται από τα οφέλη της πυρηνικής ενέργειας, και τώρα ξέρουμε πώς να τους διαχειριστούμε», λέει η αμερικανίδα Τζούντι Γκρίνγουολντ ειδική σε θέματα ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής.
Για κάποιους περιβαλλοντολόγους οι πυρηνικοί σταθμοί θεωρούνται πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία που είναι διαθέσιμα 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.
«Πριν από σαράντα χρόνια, δεν αναγνωρίζαμε την αξία της καθαρής ενέργειας που παράγεται από την πυρηνική ενέργεια. Καθώς αρχίσαμε να φέρνουμε στο προσκήνιο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πολλοί αντιπαρέθεταν λανθασμένα την πυρηνική ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως «παλιές» και «νέες» μορφές ενέργειας, ενώ στην πραγματικότητα θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε και τις δύο ως «καθαρές» μορφές ενέργειας» συμπληρώνει.
«Τώρα, οι πυρηνικοί σταθμοί θεωρούνται πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία που είναι διαθέσιμα 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα» λέει.
Τέλος η ίδια τονίζει ότι: «όσοι θέλουν να διατηρήσουν σε λειτουργία τους υπάρχοντες πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, για να μην αντικατασταθούν από την παραγωγή ορυκτών καυσίμων και, όσοι θέλουν να κατασκευάσουν μια νέα γενιά πυρηνικών σταθμών ενέργειας ως μέρος ενός ευρύτερου ενεργειακού χαρτοφυλακίου μηδενικών εκπομπών άνθρακα, έχουν δίκιο και θα ήταν καλό να τους ακούσουμε καθώς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον καθαρής ενέργειας».
Τι γίνεται στην Ευρώπη
Αμέσως μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα άλλαξαν όλα. Στις 15 Μαρτίου, η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ , ανακοίνωσε το κλείσιμο των επτά παλαιότερων από τους δεκαεπτά εν λειτουργία αντιδραστήρες της χώρας.
«Το απολύτως απίθανο έγινε πραγματικότητα», δήλωσε η Μέρκελ, η οποία προηγουμένως ήταν ένθερμα υπέρμαχος της πυρηνικής ενέργειας. «Αυτό αλλάζει την κατάσταση». Λίγες εβδομάδες αργότερα, η κυβέρνησή της αποφάσισε να παροπλίσει όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Γερμανίας.
Σύντομα, η Ελβετία, το Βέλγιο και η Ιαπωνία ανακοίνωσαν σχέδια σταδιακής κατάργησης.
Στην Ιταλία, η οποία είναι επιρρεπής σε σεισμούς και είχε ήδη κλείσει τους αντιδραστήρες της, οι ψηφοφόροι απέρριψαν συντριπτικά μια κυβερνητική πρόταση να επιτραπεί η κατασκευή νέων.
«Είμαι πραγματικά χαρούμενος», δήλωσε ένας cηφοφόρος ap;o th R;vmh στο Reuters. «Δεν θέλουμε πυρηνικούς σταθμούς».
Ξανά στη μόδα…
Αλλά, με την πάροδο του χρόνου, η σημασία του ατυχήματος έχει ξεθωριάσει. Όταν, το 2023, η Γερμανία τήρησε την υπόσχεση της Μέρκελ και έκλεισε τον τελευταίο από τους αντιδραστήρες της, ο διάδοχός της ως επικεφαλής της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, Φρίντριχ Μερτς, θρήνησε το γεγονός, αποκαλώντας το «μαύρη μέρα».
«Αυτό εγείρει το ερώτημα ποιος εδώ οδηγεί προς τη λάθος κατεύθυνση», δήλωσε ο Μερτς. Μέχρι τώρα, η Ελβετία, το Βέλγιο και η Ιαπωνία έχουν υποχωρήσει από τους στόχους τους για σταδιακή κατάργηση.
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, έχουν υπογράψει μια δέσμευση για τριπλασιασμό της παγκόσμιας πυρηνικής ισχύος έως το 2050.
Η Google έχει συνεργαστεί με μια πυρηνική νεοσύστατη εταιρεία που ονομάζεται Kairos Power. Η Amazon επενδύει σε μια άλλη πυρηνική νεοσύστατη εταιρεία, την X-energy. Η Microsoft θέλει να ανοίξει ξανά έναν κλειστό αντιδραστήρα στο Three Mile Island, στην κεντρική Πενσυλβάνια.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά τη Φουκουσίμα, η σχάση, προς το καλύτερο ή το χειρότερο, είναι ξανά στη μόδα.
