Εξωδικαστικός: Γιατί πετυχαίνουν υψηλό κούρεμα οι δανειολήπτες

Σημαντική αύξηση καταγράφεται τόσο στις αιτήσεις, όσο και στις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων που επιτυγχάνονται μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, κατά τη διάρκεια του 2025.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που σχετίζεται με τις πρόσφατες βελτιώσεις στο πλαίσιο λειτουργίας του εργαλείου αναδιάρθρωσης χρεών, αλλά και την πιο στοχευμένη αξιοποίησή του από τους οφειλέτες.

Επιπλέον, σημειώνει πηγή από τον κλάδο των servicers, «έχει καταστεί σαφές ότι δεν υπάρχουν λύσεις για να αποφύγει κάποιος την τακτοποίηση των υποχρεώσεών του. Η καθυστέρηση μόνο πρόσθετα βάρη μπορεί να δημιουργήσει».

Από τον εξωδικαστικό μηχανισμό προέρχονται πλέον 1 στις 4 ρυθμίσεις που συμφωνούν οι servicers με δανειολήπτες

Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει, «η αξιοποίηση του εξωδικαστικού μηχανισμού, που παράγει χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, στη βάση ενός γνωστού σε όλους τους εμπλεκόμενους αλγόριθμου, λύσεις αναδιάρθρωσης χρεών, ενισχύεται διαρκώς».

Είναι χαρακτηριστικό πως από αυτόν προέρχονται πλέον 1 στις 4 ρυθμίσεις που συμφωνούν οι servicers με δανειολήπτες.

Ο αλγόριθμος

Ο μαθηματικός τύπος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή μίας πρότασης ρύθμισης, λαμβάνει υπόψιν κυρίως τα εξής:

Τα εισοδήματα του δανειολήπτη, από τα οποία υπολογίζεται τι ποσό μπορεί να διαθέσει για την αποπληρωμή του χρέους του σε τακτική βάση
Την τρέχουσα αξία της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη
Σε κάθε περίπτωση, η παρούσα αξία των μηνιαίων δόσεων μίας ρύθμισης δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη από το ποσό που μπορεί να ανακτήσει ο πιστωτής, εάν προχωρήσει στη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη.

Όπως λένε πηγές από τον κλάδο των διαχειριστών, λαμβάνοντας υπόψιν αυτήν την παράμετρο, η πλειονότητα όσο προσφεύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, προσβλέπουν σε κούρεμα των χρεών τους.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα καταφέρνουν. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των ρυθμίσεων μέχρι στιγμής, συνολικού ύψους 14 δισ. ευρώ, το μέσο ποσοστό διαγραφής ανά είδος οφειλής διαμορφώνεται σε:

-14,5% στο δημόσιο

-14% στα στεγαστικά δάνεια

-30,7% στα επιχειρηματικά δάνεια

-34,6% στα καταναλωτικά δάνεια

Ως προς τις αναδιαρθρώσεις τραπεζικών χρεών, η πλειονότητα, περίπου 1 στους 3 οφειλέτες, έχει πετύχει μέχρι στιγμής κούρεμα άνω του 50%.

Από την άλλη, το 16% συμφώνησε σε διαγραφή 30% – 50% και το 20% περίπου σε κούρεμα έως και 30%.

Στον αντίποδα, δεν κατάφερε να πετύχει ρύθμιση με απαλλαγή το 31,51% των οφειλετών έως τώρα, καθώς η αξία της ακίνητης περιουσίας ήταν μεγαλύτερη των οφειλών.

Η παράμετρος διάρκεια

Ταυτόχρονα, στις ρυθμίσεις μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού, η διάρκεια είναι αρκετά μεγάλη.

Ο λόγος είναι πως ο αλγόριθμος του εργαλείου δημιουργεί ρυθμίσεις με όσο το δυνατόν πιο χαμηλές δόσεις, τις οποίες ο οφειλέτης μπορεί να εξυπηρετήσει με βάση το διαθέσιμο εισόδημά του.

Αρκεί φυσικά κατά τη λήξη της περιόδου αποπληρωμής ο δανειολήπτης να είναι το πολύ 75 ετών.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η μέση διάρκεια αποπληρωμής στις ρυθμίσεις που έχουν γίνει έως τώρα φτάνει τα:

-16 έτη για οφειλές στο δημόσιο

-26 έτη στα στεγαστικά δάνεια

-19 έτη στα επιχειρηματικά δάνεια

-14 έτη στα καταναλωτικά δάνεια

Στις ρυθμίσεις οφειλών προς τραπεζικούς φορείς, σε ένα ποσοστό της τάξης του 85% η περίοδος εξόφλησης ξεπερνά τα 15 έτη, ενώ στο 31% των αναδιαρθρώσεων κινείται μεταξύ 30 και 35 ετών.

Η πορεία των μεγεθών

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ένωση Εταιριών Διαχείρισης από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), οι ρυθμίσεις/αναδιαρθρώσεις κατά το α΄ εξάμηνο του 2025 έφτασαν τα 3,2 δισ ευρώ.

Ανήλθαν δε στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, παρά την ωρίμανση των χαρτοφυλακίων που διαχειρίζονται.

Σημειώνεται επίσης η σημασία του εξωδικαστικού μηχανισμού για την επίλυση του ζητήματος του ιδιωτικού χρέους.

Όπως επισημαίνεται σχετικά, η αυξημένη συμμετοχή του στο σύνολο των ρυθμίσεων, μετά και την διεύρυνση των κριτηρίων ένταξης, υπογραμμίζει την ανάγκη αφενός να διατηρηθεί η τάση επιτάχυνσης των αναδιαρθρώσεων και αφετέρου να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους.

Ειδικά για τους ευάλωτους οφειλέτες, από την έναρξη λειτουργίας του Μηχανισμού, έχουν ρυθμιστεί περισσότερα από 3.700 δάνεια, και επιπλέον 170 υποθέσεις δανειοληπτών ΑΜΕΑ, με συνολικό ύψος δανείων και για τις δύο κατηγορίες σχεδόν 1 δισ ευρώ.