Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Βραβείο Οικονομικών Επιστημών της Σουηδικής Τράπεζας 2025 στη μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ στους Joel Mokyr, Philippe Aghion και Peter Howitt «για την εξήγηση της οικονομικής ανάπτυξης που καθοδηγείται από την καινοτομία», το ένα μισό στον Mokyr «για τον εντοπισμό των προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της τεχνολογικής προόδου» και το άλλο μισό από κοινού στους Aghion και Howitt «για τη θεωρία της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της δημιουργικής καταστροφής».
«Οι βραβευθέντες μας δίδαξαν ότι η αειφόρος ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο φορέας απονομής του βραβείου. Η οικονομική στασιμότητα, όχι η ανάπτυξη, ήταν ο κανόνας για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Το έργο τους δείχνει ότι πρέπει να γνωρίζουμε και να αντιμετωπίζουμε τις απειλές για τη συνεχή ανάπτυξη».
«Ο Joel Mokyr χρησιμοποίησε ιστορικές παρατηρήσεις για να εντοπίσει τους παράγοντες που είναι απαραίτητοι για μια βιώσιμη ανάπτυξη βασισμένη σε τεχνολογικές καινοτομίες», δήλωσε ο John Hassler, μέλος της Επιτροπής Νόμπελ.
«Ο Philippe Aghion και ο Peter Howitt δημιούργησαν ένα μαθηματικό μοντέλο δημιουργικής καταστροφής, μια ατελείωτη διαδικασία στην οποία νέα και καλύτερα προϊόντα αντικαθιστούν τα παλιά».
Στις δύο πλευρές του Ατλαντικού
Οι τρεις οικονομολόγοι προέρχονται από Πανεπιστήμια που εδρεύουν στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ο Mokyr είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Northwestern, στο Evanston στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ ο Aghion είναι καθηγητής στο College de France και στο INSEAD, στο Παρίσι, και στο London School of Economics and Political Science, στη Βρετανία. Ο Howitt είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Brown, στο Providence στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Είμαι ακόμα άφωνος», δήλωσε ο Aghion στη συνέντευξη Τύπου όταν ενημερώθηκε τηλεφωνικά για το βραβείο του. Ο Mokyr θα λάβει το ήμισυ του βραβείου των 11 εκατομμυρίων κορωνών, ενώ ο Aghion και ο Howitt θα μοιραστούν το υπόλοιπο.
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Joel Mokyr, Philippe Aghion and Peter Howitt “for having explained innovation-driven economic growth” with one half to Mokyr… pic.twitter.com/ZRKq0Nz4g7— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 13, 2025
Η Ευρώπη υστερεί στην τεχνολογία
Ο Aghion, γεννημένος στο Παρίσι, είναι ο μόνος από τους τρεις που εδρεύει στην Ευρώπη. Προηγουμένως, είχε πιέσει τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να αυξήσει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στη Γαλλία από τα 62 στα 64 έτη. Πρόκειται για μια κεντρική μεταρρύθμιση που το Σοσιαλιστικό Κόμμα προσπαθεί αυτή τη στιγμή να αναιρέσει σε αντάλλαγμα την ψήφιση του προϋπολογισμού. Ερωτηθείς από δημοσιογράφο σχετικά με την απειλή που θέτουν οι αμερικανικοί δασμοί στην ανάπτυξη, ήταν επικριτικός.
«Δεν καλωσορίζω το κύμα προστατευτισμού στις ΗΠΑ», είπε. «Αυτό δεν είναι καλό για εμάς, για την ανάπτυξη και την καινοτομία. Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρέπει πλέον να αφήνουμε τις ΗΠΑ και την Κίνα να γίνονται τεχνολογικοί ηγέτες και να χάνουν από αυτό».
Τόνισε επίσης πώς η οικονομία της Ευρώπης έχει μειωθεί σε σχέση με τις ΗΠΑ.
«Ο σημαντικός λόγος είναι ότι δεν καταφέραμε να εφαρμόσουμε πρωτοποριακές καινοτομίες υψηλής τεχνολογίας», είπε.
Το πρώτο Νομπελ Οικονομίας
Το βραβείο καθιερώθηκε από την κεντρική τράπεζα της Σουηδίας. Συμπληρώνει τα ετήσια βραβεία για επιτεύγματα στη φυσική, τη χημεία, την ιατρική, τη λογοτεχνία και την ειρήνη, τα οποία θεσπίστηκαν στη διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ του Σουηδού εφευρέτη του δυναμίτη που πέθανε το 1896.
Το πρώτο βραβείο οικονομικών απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1969, όταν κέρδισαν ο Νορβηγός Ράγκναρ Φρις και ο Ολλανδός Γιαν Τίνμπεργκεν για την εργασία τους στη δυναμική οικονομική μοντελοποίηση. Ο αδελφός του Τίνμπεργκεν, Νικόλαας, κέρδισε επίσης ένα βραβείο, κερδίζοντας το βραβείο Ιατρικής το 1973.
Ενώ λίγοι οικονομολόγοι είναι γνωστά ονόματα, σχετικά γνωστοί νικητές περιλαμβάνουν τον πρώην πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Μπεν Μπερνάνκι, και τους Πολ Κρούγκμαν και Μίλτον Φρίντμαν.
Νόμπελ Οικονομίας 2024
Πέρυσι το Νόμπελ Οικονομίας μοιράστηκαν οι Ντάρον Ατζέμογλου (ΗΠΑ/Τουρκία), Σάιμον Τζόνσον (Βρετανία/ΗΠΑ) και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον Βρετανία/ΗΠΑ).
«Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Βραβείο Οικονομικών Επιστημών της Sveriges Riksbank στη μνήμη του Άλφρεντ Νομπέλ το 2024 στους Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον για μελέτες σχετικά με το πώς οι θεσμοί διαμορφώνονται και επηρεάζουν την ευημερία» ανέφερε η ανακοίνωση.
Σε ξεχωριστή ανάρτηση αναφέρεται πως οι βραβευθέντες με το Νόμπελ Οικονομίας μας βοήθησαν να κατανοήσουμε τις διαφορές στην ευημερία μεταξύ των εθνών. «Κοινωνίες με φτωχό κράτος δικαίου και θεσμούς που εκμεταλλεύονται τον πληθυσμό δεν δημιουργούν ανάπτυξη ή αλλαγή προς το καλύτερο. Η έρευνα των βραβευθέντων μας βοηθά να καταλάβουμε το γιατί».
Ο Γιάκομπ Σβένσον, πρόεδρος της επιτροπής του βραβείου οικονομικών δήλωσε πως «η μείωση των τεράστιων εισοδηματικών διαφορών μεταξύ των χωρών είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας, χάρη στην πρωτοποριακή έρευνα των Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον, έχουμε μια πολύ βαθύτερη κατανόηση των βαθύτερων αιτιών για τις οποίες οι χώρες αποτυγχάνουν ή πετυχαίνουν».
«Η παγκόσμια ανισότητα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις διαφορές στο μέσο εισόδημα μεταξύ των χωρών. Γιατί όμως ορισμένες χώρες είναι φτωχές ενώ άλλες ευημερούν; Και γιατί τα χάσματα μεταξύ φτωχών και πλούσιων χωρών είναι τόσο επίμονα; Αυτά δεν είναι νέα ερωτήματα, αλλά είναι από τα πιο επείγοντα στις κοινωνικές επιστήμες και η αντιμετώπισή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη.Οι φετινοί βραβευθέντες έχουν πρωτοπορήσει σε νέες προσεγγίσεις, τόσο εμπειρικές όσο και θεωρητικές, οι οποίες έχουν προωθήσει σημαντικά την κατανόηση της παγκόσμιας ανισότητας», πρόσθεσε.
