Με την αβεβαιότητα στις βαλίτσες τους επιστρέφουν οι επικεφαλής οικονομικών που συμμετείχαν στις ετήσιες συναντήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, εννιά μήνες μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Όταν οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες συγκεντρώθηκαν στην Ουάσινγκτον τον Απρίλιο για την πρώτη από τις δύο ετήσιες συναντήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η ανησυχία για τους δασμούς που μόλις είχε ανακοινώσει ο Αμερικανός πρόεδρος την «Ημέρα Απελευθέρωσης» ήταν έκδηλη. Έξι μήνες μετά τις συναντήσεις του Οκτωβρίου που μόλις ολοκληρώθηκαν, η έκπληξη έδωσε την σκυτάλη στην κόπωση και την επιφυλακτικότητα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters.
Η αβεβαιότητα στην ατζέντα των συζητήσεων
«Ήταν απολύτως εξαντλητικό ως υπεύθυνος χάραξης πολιτικής από την Ημέρα της Απελευθέρωσης, να προσπαθώ να βγάλω νόημα και στη συνέχεια να χαράξω πολιτική και να επικοινωνήσω στο κοινό σχετικά με αυτό», δήλωσε η αναπληρώτρια διοικητής της Τράπεζας της Ταϊλάνδης, Πίτι Ντισιατάτ. «Επομένως, η αβεβαιότητα είναι πολύ δύσκολη».
«Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να είναι πιο ανθεκτική από ό,τι νομίζαμε πριν από αρκετούς μήνες. Αλλά δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό δεδομένων των διαφόρων τύπων αβεβαιότητας» υπογράμμισε αξιωματούχος της ιαπωνικής αντιπροσωπείας που συμμετείχε σε συνομιλίες στην Ουάσινγκτον. «Υπήρξε μεγάλος βαθμός συζήτησης σχετικά με τις αβεβαιότητες».
Τίποτα δεν είναι δεδομένο
Μια εβδομάδα έντονων αντιπαραθέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας επιβεβαίωσε τις ανησυχίες.
Η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου έστρεψε την προσοχή των εκατοντάδων υπευθύνων χάραξης πολιτικής που συμμετείχαν στις συναντήσεις, εν μέσω αυξανόμενης δυναμικής για νέες εμπορικές συμφωνίες εκτός της τροχιάς ΗΠΑ-Κίνας.
Η Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ανέφερε ότι σπάνια είχε δει τόσο εποικοδομητική συμμετοχή στις εξαμηνιαίες συναντήσεις των οικονομικών αξιωματούχων και των κεντρικών τραπεζιτών.
«Ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι η αβεβαιότητα είναι τόσο υψηλή που δεν υπάρχει χώρος για θεατρικά έργα» τόνισε η Γκεοργκίεβα σε τραπεζικό συνέδριο το Σάββατο. «Ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι τώρα πολλές χώρες συνειδητοποιούν ότι αυτό που θεωρούσαν δεδομένο, τη διεθνή δηλαδή συνεργασία που μας βοηθά να τα πάμε καλύτερα, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο».
Οι περιφερειακές διμερείς σχέσεις
Η Γκεοργκίεβα και η επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, ανέφεραν στους συμμετέχοντες ότι ήταν πολλά υποσχόμενο το γεγονός ότι οι εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας, όσο και να ανεβαίνει η ένταση, δεν έχουν εξελιχθεί σε έναν ευρύτερο εμπορικό πόλεμο και σημείωσαν ότι πολλές χώρες στην πραγματικότητα επιδιώκουν να εμβαθύνουν τους διμερείς και περιφερειακούς δεσμούς.
Η υπουργός Οικονομικών της Νέας Ζηλανδίας, Νίκολα Γουίλις, μιλώντας στο Reuters σημείωσε ότι αναμένει ότι αυτή η τάση θα αποκτήσει δυναμική στο πλαίσιο της αυξανόμενης γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας.
Ανέφερε ότι ήταν αξιοσημείωτο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει τώρα να συνδεθεί με τη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση (Trans-Pacific Partnership), μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ 11 χωρών μελών.
«Όλες αυτές οι εμπορικές σχέσεις είναι πολύ ισχυρές και τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τους εταίρους μας είναι ότι επιθυμούν να συνεχίσουν να τις βασίζονται και να τις επεκτείνουν, αντί να ακολουθήσουν την αντίθετη κατεύθυνση», δήλωσε σε συνέντευξή της στο Reuters.
Η διαφάνεια είναι κρίσιμη σε έναν αδιαφανή κόσμο με στενούς δεσμούς μεταξύ τραπεζών, ασφαλειών και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων
Η Ράνια Αλ-Μασάτ, υπουργός Σχεδιασμού, Οικονομικής Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας της Αιγύπτου εκτιμά ότι η αυξημένη περιφερειακή συνεργασία ήταν «συνέπεια» των παγκόσμιων εξελίξεων, αλλά θα παραμείνει σημαντική στο μέλλον.
Το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο
Ωστόσο στις συνεδριάσεις σημαντική θέση είχαν και οι πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία, συμπεριλαμβανομένων των επίμονων και «υπερβολικών» εξωτερικών ισοζυγίων, των σχεδόν ρεκόρ επιπέδων χρέους, των αυξανόμενων ανησυχιών για τον μη τραπεζικό τομέα και των διαταραχών από τις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, υπογράμμισε ότι απαιτείται ειλικρινής συζήτηση, δεδομένης της προηγούμενης αποτυχίας της διεθνούς κοινότητας να εντοπίσει και να σταματήσει τις εξελίξεις στα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου που πυροδότησαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009.
Η διαφάνεια είναι κρίσιμη σε έναν αδιαφανή κόσμο με στενούς δεσμούς μεταξύ τραπεζών, ασφαλειών και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων.
«Είναι καθήκον μας να ανοίξουμε το καπάκι και να δούμε τι συμβαίνει», είπε ο Βρετανός κεντρικός τραπεζίτης. «Προφανώς είχαμε μερικά γεγονότα που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή όπου πρέπει να θέσουμε το ερώτημα, είναι αυτά μεμονωμένα περιστατικά ή μήπως είναι το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο;»
Η Γκεοργκίεβα υπογράμμισε την ανησυχία της για τις «τεντωμένες αποτιμήσεις» μετά την προειδοποίηση του ΔΝΤ ότι οι αγορές είναι πολύ άνετες με τους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών πολέμων, των γεωπολιτικών εντάσεων και των αυξανόμενων κυβερνητικών ελλειμμάτων, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μιας «ακανόνιστης» διόρθωσης της αγοράς.
Η επικεφαλής του ΔΝΤ δήλωσε ότι ολοκλήρωσε την εβδομάδα με μια μακρά λίστα υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των αξιολογήσεων του τρόπου με τον οποίο το ΔΝΤ διεξάγει την εποπτεία των οικονομιών των χωρών και αξιολογεί τα επίπεδα χρέους τους, ενώ η Οκόντζο-Ιουεάλα υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη για μεταρρυθμίσεις του ΠΟΕ.
«Πρέπει να διαφοροποιήσουμε το εμπόριο» είπε χαρακτηριστικά η Οκόντζο-Ιουεάλα του ΠΟΕ, σημειώνοντας ότι το παγκόσμιο εμπόριο έχει σαφώς βοηθήσει πολλές χώρες, ακόμη και αν τα αποτελέσματα ήταν άνισα, αφήνοντας άλλες χώρες πίσω.
«Πρέπει να διορθώσουμε μέρη του που δεν λειτουργούν», είπε. «Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την παγκοσμιοποίηση. Δεν μπορούμε να έχουμε αυτό που είχαμε στο παρελθόν», είπε.
SOS για το κλίμα
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο κίνδυνο, συμφώνησαν αξιωματούχοι, παρά τα πρόσφατα σχόλια του Τραμπ στα Ηνωμένα Έθνη, χαρακτηρίζοντάς την «απάτη».
Το ζήτημα τέθηκε στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της διευθύνουσας επιτροπής του ΔΝΤ την Παρασκευή, όπου ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Νότιας Αφρικής, Λεσέτια Κγκανιάγκο, δήλωσε στους αξιωματούχους ότι ο κλιματικός κίνδυνος ήταν αναμφισβήτητα ένα μακροοικονομικό ζήτημα με τεράστιες επιπτώσεις στις ασφαλίσεις, τα οικονομικά θεμελιώδη μεγέθη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
«Στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, μπορείς να αποχωρήσεις… και μπορείς να βρεις έναν άλλο εμπορικό εταίρο», δήλωσε ο Κγκανιάγκο στη διάσκεψη της G30. «Με το κλίμα, όταν αποχωρείς από τις διαπραγματεύσεις, ολόκληρος ο πλανήτης θερμαίνεται και όλοι θα υποφέρουμε».
