Οι τράπεζες έχουν επαναγοράσει πάνω από 60 δισεκατομμύρια ευρώ σε δικές τους μετοχές από το 2020, γεγονός που αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης του κλάδου. Ωστόσο, οι επαναγορές μετοχών μπορούν επίσης να μειώσουν το κεφάλαιο που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες για πιθανές κρίσεις.
Το θέμα αυτό απασχολεί πρόσφατη μελέτη των Pauline Avril, Maciej Grodzicki, Lukas Jürgensmeier και Alessandro Ricci της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στην οποία τονίζουν ότι οι επαναγορές μετοχών υποδεικνύουν ότι η διοίκηση μιας τράπεζας είναι σίγουρη για την οικονομική της ευρωστία και τις μελλοντικές της προοπτικές.
Επίσης, οι επαναγορές υπόκεινται στην έγκριση των εποπτικών αρχών μιας τράπεζας. Μειώνοντας τα ίδια κεφάλαια, οι επαναγορές μετοχών αυξάνουν μηχανικά την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων, κάτι που οι επενδυτές μπορεί να εκλάβουν ως θετικό σημάδι. Ωστόσο, μειώνοντας τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας, οι επαναγορές μετοχών μπορούν να μειώσουν το περιθώριο ασφαλείας μιας τράπεζας, οδηγώντας ενδεχομένως σε αρνητικές αντιδράσεις της αγοράς. Γι’ αυτό οι επαναγορές μετοχών έχουν σημασία τόσο από εποπτική άποψη όσο και από άποψη χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Γιατί οι τράπεζες αγοράζουν πίσω τις μετοχές τους;
Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΚΤ, οι επαναγορές μετοχών μπορεί να είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τους επενδυτές όταν ο δείκτης τιμής προς λογιστική αξία μιας τράπεζας είναι κάτω από 100%. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά θεωρεί ότι η αξία της τράπεζας είναι μικρότερη από τη συνολική αξία των καθαρών περιουσιακών της στοιχείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι μια τράπεζα βρίσκεται κοντά σε οικονομικές δυσκολίες ή ότι οι επενδυτές αμφιβάλλουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας έχουν αποτιμηθεί με ακρίβεια. Για τους επενδυτές, μια επαναγορά μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία ανακατανομής κεφαλαίου σε άλλες επενδύσεις που προσφέρουν καλύτερη αντιστάθμιση μεταξύ κινδύνου και αναμενόμενων αποδόσεων.
Ωστόσο, όταν ο λόγος τιμής προς λογιστική αξία είναι πάνω από 100%, η υψηλότερη αποτίμηση υποδηλώνει ότι η τράπεζα παράγει αποδόσεις πάνω από το κόστος κεφαλαίου της. Σε αυτήν την περίπτωση, οι μέτοχοι είναι πιθανό να επωφεληθούν εάν η τράπεζα επανεπενδύσει τα κέρδη της στην επιχείρηση αντί να τα καταβάλει.
Επαναγορές μετοχών από τράπεζες της ζώνης του ευρώ: βασικά στοιχεία
Οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι μεταξύ 2020 και 2024, 21 μεγάλες, εισηγμένες στο χρηματιστήριο τράπεζες της ζώνης του ευρώ που περιλαμβάνονται στον Δείκτη Τραπεζών EURO STOXX ανακοίνωσαν 75 προγράμματα επαναγοράς μετοχών. Μέσω αυτών των προγραμμάτων, οι τράπεζες επέστρεψαν κεφάλαιο ύψους 61,6 δισεκατομμυρίων ευρώ στους μετόχους. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, κατά μέσο όρο, κάθε τράπεζα που αγόρασε πίσω τις μετοχές της διένειμε το 8,35% του κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (CET1) από το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Καθώς τα κέρδη αυξάνονταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι τράπεζες αύξαναν σταθερά το συνολικό μέγεθος των προγραμμάτων επαναγοράς μετοχών κάθε χρόνο – μετρούμενο τόσο σε απόλυτους όσο και σε σχετικούς όρους
Πώς αντέδρασαν οι αγορές στην ανακοίνωση επαναγοράς ομολόγων από τις τράπεζες;
Η ανάλυση της ΕΚΤ δείχνει ότι όταν μια τράπεζα ανακοινώνει επαναγορά μετοχών, η τιμή της μετοχής της αυξάνεται κατά 2,5% σε σχέση με τον Δείκτη Τραπεζών EURO STOXX στις πέντε ημέρες διαπραγμάτευσης που ακολουθούν την ανακοίνωση. Αυτό το μέτρο, που ονομάζεται μη φυσιολογική απόδοση, διασφαλίζει ότι δεν αποδίδουμε λανθασμένα τις αλλαγές που επηρεάζουν τις τιμές των μετοχών ολόκληρου του κλάδου στην ανακοίνωση επαναγοράς μετοχών μιας μεμονωμένης τράπεζας. Για λόγους σαφήνειας, ο δείκτης αναφοράς απέδωσε ετήσια απόδοση 8,7% κατά την ίδια περίοδο. Αυτό υπογραμμίζει ότι οι επαναγορές μετοχών αντιπροσώπευαν σημαντικό μέρος των συνολικών αποδόσεων των τραπεζικών μετοχών.
Πώς αντέδρασαν οι αγορές στην εκτέλεση των επαναγορών ομολόγων από τις τράπεζες;
Όταν οι εταιρείες πραγματοποιούν συναλλαγές με τις δικές τους μετοχές, αυτό μπορεί να στρεβλώσει τις τιμές των μετοχών. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, ο κανονισμός της ΕΕ για την κατάχρηση αγοράς παρέχει διασφαλίσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό του αντίκτυπου στην αγορά από τις συναλλαγές επαναγοράς.
Για την αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων, οι τράπεζες συνήθως αναθέτουν την επαναγορά μετοχών σε ανεξάρτητο μεσίτη ή σε ξεχωριστή επιχειρηματική μονάδα.
Γι’ αυτόν τον λόγο η ΕΚΤ εξέτασε επίσης εάν η εκτέλεση επαναγοράς μετοχών έχει αντίκτυπο στην τιμή και τη μεταβλητότητα της μετοχής.
Όπως αναφέρουν, συνολικά δεν διαπίστωσαν διαφορά στις μη φυσιολογικές αποδόσεις μεταξύ ημερών με και χωρίς επαναγορές μετοχών. Επιπλέον, μια οικονομετρική ανάλυση επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ των μη φυσιολογικών αποδόσεων και του μεριδίου των συναλλαγών επαναγοράς μετοχών στη συνολική εμπορική δραστηριότητα. Και τονίζουν ότι σε γενικές γραμμές αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η εκτέλεση επαναγορών μετοχών δεν επηρεάζει συστηματικά τις τιμές των μετοχών.
Η θετική αντίδραση της αγοράς στις επαναγορές μετοχών είναι ισχυρότερη για τις τράπεζες των οποίων οι μετοχές διαπραγματεύονται κάτω από τη λογιστική τους αξία. Αυτό υποστηρίζει την υπόθεση σηματοδότησης, σύμφωνα με την οποία ένα πρόγραμμα επαναγοράς αποτελεί ένδειξη ότι η διοίκηση και οι ρυθμιστικές αρχές έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην οικονομική υγεία της τράπεζας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν επίσης ότι, για το δείγμα τεσσάρων μεγάλων τραπεζών της ζώνης του ευρώ, η δραστηριότητα συναλλαγών επαναγοράς δεν έχει αδικαιολόγητο αντίκτυπο στις τιμές της αγοράς – κάτι που συνάδει με τους στόχους του Κανονισμού για την Κατάχρηση της Αγοράς.
