Όταν, κατά την τελευταία επίσκεψη (συνήθης και τακτική, πολύτιμη και χρησιμότατη σε όλη την υπερ55ετή δημοσιογραφική και συγγραφική μου δραστηριότητα) στον ιστότοπο της ΕΛΣΤΑΤ διάβασα στην αρχική σελίδα τους τίτλους ανακοινώσεων για τις μεταβολές δεικτών ή βασικών οικονομικών μεγεθών σε ετήσια βάση κυρίως τον περασμένο Αύγουστο και Σεπτέμβριο, ειλικρινά τρόμαξα!
Διότι, όταν άρχισα να ανοίγω τα σχετικά αντίστοιχα κείμενα των ανακοινώσεων και να μεταφέρω στον παρατιθέμενο πίνακα τους συγκεκριμένους δείκτες με αντίστοιχες μεταβολές, παρουσιάστηκε μπροστά μου κατ΄εικόνα και ομοίωσιν η σαθρή και στρεβλή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας στη δεκαετία του 2000 ως μία οιονεί «φούσκα», η οποία έσκασε με το παραμικρό τσίμπημά της από τη γνωστή διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008 στις ΗΠΑ και η οποία στην Ελλάδα μεταλλάχθηκε γρήγορα (αλλά δυστυχώς πάντοτε άδοντες) σε κρίση δημόσιου χρέους.
Ρίξτε, παρακαλώ, μια ματιά στον παρατιθέμενο πίνακα και σημειώστε:
Πρώτον, μείωση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής, των εξαγωγών, της οικοδομικής δραστηριότητας (η πάλαι ποτέ λοκομοτίβα της ανάπτυξης και σήμερα επιπρόσθετο πρόβλημα στέγης, αλλά και σημαντικού παράγοντα ενίσχυσης των πληθωριστικών πιέσεων!), του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων (πλην λιανικού εμπορίου και … διατροφής!), που καταδεικνύουν, μαζί με την αύξηση των εισαγωγών, την αύξηση των τιμών υλικών κατασκευής νέων κατοικιών, ότι μοχλός ανάπτυξης εξακολουθεί να είναι η ιδιωτική κυρίως κατανάλωση με την υπερβάλλουσα ζήτηση να ενισχύεται με «μεταρρυθμίσεις» αύξησης του εισοδήματος, χωρίς απορρόφησή της από ανάλογη προσφορά (στην Ευρωζώνη συμβαίνει το αντίθετο και για τον λόγο αυτό διατηρείται μονίμως η διαφορά μεταξύ των δύο πληθωρισμών!), λόγω του μόνιμου «παραγωγικού» και «επενδυτικού κενού». Επίσης, στην ενίσχυση της υπερβάλλουσας αυτής ζήτησης συμβάλλει (και τονίζεται πανηγυρικά!) η αύξηση της απασχόλησης, η οποία σε μια στενή (με πολλά διαρθρωτικές αδυναμίες) αγορά πιέζει προς πάνω το μισθολογικό κόστος.
Δεύτερον, όλοι οι παραπάνω παράγοντες, που οφείλονται στη διαιώνιση των διαρθρωτικών ανισορροπιών και αδυναμιών παντού, επιβεβαιώνουν τις διαπιστώσεις επιστημόνων για τους παράγοντες που ενισχύουν ή διατηρούν τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις και τη διαφορά του ελληνικού και του εναρμονισμένου ή ευρωζωνικού πληθωρισμού. Οι αγροκτηνοτρόφοι απολαμβάνουν μειωμένες τιμές (φυτική και ζωική παραγωγή), αλλά ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου και διατροφής εμφανίζεται αυξημένος και τον ίδιο μήνα στα ράφια οι τιμές των φρούτων και κρεάτων (με κορυφαίο το μοσχάρι) κάνουν θραύση στον «Καλάθι του Νοικοκυριού».
Ποιος θα πληρώσει την αύξηση του μισθολογικού κόστους κατά 10,1%;
Τρίτον, σε όλα αυτά προστίθεται ως κερασάκι στην τούρτα η καταθλιπτική αύξηση του μισθολογικού κόστους και ιδιαίτερα του μοναδιαίου κόστους εργασίας, το οποίο μετρά το κόστος εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος ή υπηρεσίας, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το συνολικό κόστος εργασίας όσο και την παραγωγικότητα. Ενώ όμως αυτός ο σημαντικός δείκτης παρέχει μιαν ολοκληρωμένη εικόνα με την παραγωγικότητα να επηρεάζει το κόστος παραγωγής (σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat το κόστους εργασίας στην Ελλάδα σημείωσε κατά 10,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, έναντι 3,6% στην Ευρωζώνη!), η κυβέρνηση συνεχίζει τους … «αγιασμούς»!
Για όλα αυτά είχε, άλλωστε, προειδοποιήσει από τον Νοέμβριο του 2022, με αφορμή την ανάρτηση στα σούπερ μάρκετ του γνωστού «Καλαθιού της Νοικοκυράς» η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) ότι με αυτό δίνεται η «μάχη των εντυπώσεων, καθώς δεν θα έχει όμως κανένα αποτέλεσμα, διότι ακόμη κι αν δεν γίνουν αυξήσεις σε εκείνα τα προϊόντα που θα τελούν υπό επιτήρηση, θα γίνουν μεγαλύτερες αυξήσεις σε συμπληρωματικά ή υποκατάστατα προϊόντα»
2025: κατ΄εικόνα και ομοίωσιν της «φούσκας» της δεκαετίας του 2000!
Και για να μην παρεξηγηθώ ως … τρομολάγνος, παραθέτω εν συντομία μερικά βασικά χαρακτηριστικά της εικόνας της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 2000 – 2007, που, ως «φούσκα» (όπως προκύπτει παλαιές μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος και διεθνών οργανισμών και τα … 20 βιβλία μου!)), «έσκασαν» το 2007 και το 2008 με το πρώτο ελαφροπάτημα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και οποιασδήποτε κρίσης, καθώς η ελληνική οικονομία ως «μωρά παρθένος» είναι πάντα ευάλωτη. Νωπή είναι ακόμα η εικόνα της συμφοράς που προκάλεσαν το 2020 η υγειονομική και η ενεργειακή κρίση: ύστερα από τρία επαχθή μνημόνια καταρρίφθηκαν το 2020 όλα τα προηγούμενα, μετά 2009, αρνητικά ρεκόρ όλων των εποχών, όπως:
– ΑΕΠ: 167,5 δις. ευρώ ή -9,2% έναντι … 237,5 δις. ευρώ, έναντι -1,8% το «επάρατο» 2009!
-Χρέος: 350 δις. ευρώ ή 209,4% του ΑΕΠ το 2020, έναντι 330,1 δις. ευρώ ή 126,7% του ΑΕΠ το μη «βιώσιμο» του … «επάρατου» … 2009!
Ιδού, λοιπόν, γιατί και πώς «έσκασε» η «φούσκα της περιόδου 2000-2007 που είναι σχεδόν πανομοιότυπη με τη σημερινή, η οποία, χωρίς τα παθήματα να γίνονται μαθήματα, εμφανίζεται ως αποτέλεσμα – επιτυχία «συνετής δημοσιονομικής πολιτικής» με τις γνωστές πολύχρωμες «τολμηρές μεταρρυθμίσεις» να χαρακτηρίζονται ως .. «εθνικές», «νεανικές», «δημογραφικές», κοινωνικές», «τολμηρές», ενώ αφήνουν σχεδόν ανέπαφα όλα τα διαρθρωτικά προβλήματα – αγκυλώσεις , που διαιωνίζουν το σαθρό παραγωγικό και επενδυτικό μοντέλο και ρίχνουν λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού με .. ράντισμα … «2.000 κωδικών», ενώ το πρόβλημα εντοπίζεται στην αγορά εργασίας, στο κόστος εργασίας, στην αδύναμη παραγωγή και στα … υπερέσοδα αναλώμασι των οικογενειακών προϋπολογισμών.
Μία ωραία ατμόσφαιρα: Αύξηση φόρων κατά 8%, αύξηση δαπανών κατά 5,9% και … πλεόνασμα 9,3 δις. ευρώ!!!
Ρίξτε μιαν ακόμα ματιά στο κάτω μέρος του παρατιθέμενου πίνακα. Οι φόροι, όπως προκύπτει από την εκτέλεση του προϋπολογισμού που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 αυξήθηκαν κατά 8% (πολύ πάνω από το ονομαστικό ΑΕΠ της περιόδου), όπως και οι δαπάνες ((5,9%), με το πρωτογενές αποτέλεσμα να εκτινάσσεται στα 9,4 δις. ευρώ, έναντι 8,7 δις. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Δηλαδή, επαναλαμβάνεται η ίδια τακτική της συμμετοχής των φόρων κατά συντριπτικό ποσοστό στη διαμόρφωση του … «δημοσιονομικού χώρου», μολονότι η ιστορική εμπειρία και η επιστημονική έρευνα καταδεικνύει ότι η μείωση των δαπανών έχει μικρότερη συσταλτική επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα από ό,τι η αύξηση των φόρων. Τότε και σήμερα συμβαίνει το αντίθετο, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται το σαθρό παραγωγικό μοντέλο με βασικό μοχλό ανάπτυξης την κατανάλωση!
Δεν θέλω να κάνω την καρδιά περιβόλι, αλλά δεοντολογικά ως δημοσιογράφος και ουχί ως … Φρύνιχος, ο οποίος υπενθυμίζοντας, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, στους Αθηναίους με το έργο του «Μιλήτου άλωσις» τα κατορθώματα των ηγεσιών τους τα «οἰκήια κακὰ» τού έριξε η … Δημοκρατική Αθήνα, όπως και το σημερινό Κράτος Δικαίου και Θεσμών, ένα πρόστιμο … χιλίων δραχμών με την απαγόρευση (Δημοκρατία ήταν έκανε ό,τι ήθελε!) να μη ανεβεί ποτέ αυτό το δράμα (σήμερα υπάρχει η γνωστή συνέχεια με … αγωγές!).
Υπενθυμίζω ότι οι Αθηναίοι με πολύ μεγάλο πόνο τους εκδήλωσαν ν την αγανάκτησή τους για την άλωση της Μιλήτου με πολλούς άλλους τρόπους, αλλά προπάντων μ᾽ αυτόν: όταν ο Φρύνιχος έγραψε τραγωδία «Μιλήτου Άλωσις» και την παρουσίασε στους δραματικούς αγώνες, τα μάτια όλων των θεατών βούρκωσαν απ᾽ τα δάκρυα· και τον καταδίκασαν σε πρόστιμο χιλίων δραχμών, γιατί τους θύμισε δικές τους συμφορές, κι έβγαλαν απόφαση κανένας ποτέ να μην παρουσιάσει αυτή την τραγωδία στο θέατρο. Αυτά διάβαζε ο σύντροφος Μαρ κι έγραψε το γνωστό: «Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη φορά ως φάρσα».
Σήμερα, στην Ελλάδα είμαστε στην «καλή ατμόσφαιρα» της φάρσας»! Διότι, η ίδια ιστορία της περιόδου 2000-2007 επαναλαμβάνεται και σήμερα κατ΄εικόνα και ομοίωσιν. Αλλά, μία αναδρομή με αναλυτικότερα στοιχεία στην επίμαχη αυτή περίοδο απαιτεί πολύ χώρο….
