Φον ντερ Λάιεν: Πώς προσπαθεί να κατευνάσει τους σκεπτικιστές του κλιματικού στόχου της ΕΕ

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεσμεύτηκε να προσαρμόσει βασικούς πράσινους νόμους για να εξασφαλίσει υποστήριξη για έναν νέο στόχο για το κλίμα.

Σε επιστολή προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα , η Φον ντερ Λάιεν περιέγραψε τα σχέδια για την αλλαγή της τιμολόγησης του άνθρακα της ΕΕ και των υφιστάμενων κλιματικών στόχων για τα δάση, μεταξύ άλλων.

Η ασυνήθιστη παρέμβαση της προέδρου της Επιτροπής έρχεται λίγες ημέρες προτού οι ηγέτες συζητήσουν τον νέο γενικό στόχο μείωσης των εκπομπών της ΕΕ για το 2040 στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες ορισμένων κυβερνήσεων σχετικά με την τιμή άνθρακα που επιβάλλει επί του παρόντος η ΕΕ σε βιομηχανίες που ρυπαίνουν έντονα

Οι κυβερνήσεις δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν στον νέο στόχο, με αρκετές χώρες της ΕΕ να εκφράζουν ανησυχία για τον οικονομικό αντίκτυπο των νέων και υφιστάμενων μέτρων της Ένωσης για το κλίμα. Οι ηγέτες θα συζητήσουν τη σύνδεση μεταξύ ανταγωνιστικότητας και κλίματος την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.

Στην επιστολή της, η Φον ντερ Λάιεν υπερασπίζεται τον επερχόμενο στόχο, επιμένει ότι η μελλοντική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης απαιτεί μια οικονομία χωρίς άνθρακα — και υπαινίσσεται ότι αυτό σημαίνει ότι θα αφήσουμε πίσω ορισμένους τομείς.

«Εάν ο στόχος μας είναι μια ισχυρή, ανθεκτική, βιώσιμη και καινοτόμος οικονομία, τότε η δογματική προσκόλληση στα υπάρχοντα επιχειρηματικά μας μοντέλα, όποιες και αν είναι οι προηγούμενες επιτυχίες τους, δεν είναι η λύση», γράφει. «Για να πάρει η οικονομία της ΕΕ τη θέση που της αξίζει στην παγκόσμια οικονομία, πρέπει να είμαστε μεταξύ εκείνων που καθοδηγούν την απάντηση στις προκλήσεις της εποχής μας».

Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν «την επιστημονική πραγματικότητα ότι θέτουμε σε κίνδυνο ολοένα και περισσότερο την ευημερία μας και τα κοινωνικά μας μοντέλα, ενώ οι κοινότητές μας κινδυνεύουν να καταστούν ακατοίκητες», προσθέτει, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η ΕΕ δεν μπορεί να αντέξει τον εφησυχασμό δεδομένης της επιταχυνόμενης κυριαρχίας της Κίνας στις καθαρές τεχνολογίες και τις πρώτες ύλες.

Ωστόσο, η Φον ντερ Λάιεν προσφέρει επίσης αρκετές βασικές παραχωρήσεις στους ηγέτες, αναγνωρίζοντας ότι «κανείς δεν θα πρέπει να μπορεί να υποβάλει τον οικονομικό και κοινωνικό μας ιστό σε τόση ένταση που να καταρρεύσει».

Τροποποιήσεις της Πράσινης Συμφωνίας

Η Επιτροπή έχει προτείνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ένωσης που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη έως και 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 έως το 2040, επιτρέποντας ωστόσο στις χώρες να αναθέσουν σε εξωτερικούς συνεργάτες έως και 3 ποσοστιαίες μονάδες αυτού του στόχου αγοράζοντας πιστώσεις άνθρακα από άλλα κράτη αντί να επιτύχουν αυτές τις μειώσεις με εγχώρια μέτρα.

Στην επιστολή της, η φον ντερ Λάιεν ανοίγει την πόρτα σε μια αύξηση της χρήσης πιστώσεων, γράφοντας: «Μέρος του στόχου — 3% στην πρόταση της Επιτροπής, την οποία οι υπουργοί θα συζητήσουν περαιτέρω — μπορεί να επιτευχθεί με διεθνείς πιστώσεις υψηλής ποιότητας. Ο εγχώριος στόχος μας… μπορεί να είναι χαμηλότερος από 90%, εφόσον αυτό αντισταθμίζεται από παρόμοιες… μειώσεις εκτός ΕΕ».

Ανταποκρίθηκε επίσης σε ένα βασικό αίτημα των κυβερνήσεων να προσαρμόσουν τη νέα τιμή άνθρακα της Ένωσης στις μεταφορές και τη θέρμανση, σχέδια που ήταν αμφιλεγόμενα από την αρχή, καθώς αναμένεται να οδηγήσουν σε υψηλότερους λογαριασμούς καυσίμων για τους περισσότερους καταναλωτές.

Την Τρίτη, αναμένεται ο επικεφαλής της ΕΕ για το κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, να ανακοινώσει συγκεκριμένες τροποποιήσεις στο μέτρο, αντιμετωπίζοντας «ανησυχίες για πολύ υψηλές ή ασταθείς τιμές». Η Επιτροπή εξετάζει ένα «πιο ισχυρό σύστημα σταθεροποίησης τιμών», καθώς και επιλογές για την παροχή πρόσθετης στήριξης στα νοικοκυριά για να αντιμετωπίσουν τους αυξημένους λογαριασμούς.

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες ορισμένων κυβερνήσεων σχετικά με την τιμή άνθρακα που επιβάλλει επί του παρόντος η ΕΕ σε βιομηχανίες που ρυπαίνουν έντονα, όπως ο χάλυβας, και υποσχέθηκε μια «ρεαλιστική και εφικτή» μελλοντική πορεία, χωρίς να παράσχει λεπτομέρειες.

Στη συνέχεια, επισήμανε τις επερχόμενες αλλαγές στους στόχους της ΕΕ για την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που απορροφάται από τα δάση και τα εδάφη, γνωστές ως LULUCF. Αρκετές κυβερνήσεις έχουν χαρακτηρίσει τους τρέχοντες στόχους ως μη ρεαλιστικούς, με ορισμένες να επισημαίνουν την αύξηση των πυρκαγιών και άλλες τις ανάγκες της δασικής τους βιομηχανίας.

«Ήδη μπορούμε να δούμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αρκετοί από εσάς… Εργαζόμαστε πάνω σε ρεαλιστικές λύσεις για την άμβλυνση αυτών των προκλήσεων, στο πλαίσιο του ισχύοντος κανονισμού LULUCF (σ.σ. Land Use, Land-Use Change, and Forestry – Χρήση γης, αλλαγή χρήσης γης και δασοκομία), γράφει η πρόεδρος της Κομισιόν.

Οι αγορές άνθρακα και οι κανόνες LULUCF, μαζί με τους εθνικούς στόχους εκπομπών, αποτελούν τους βασικούς υποστόχους του πλαισίου του μπλοκ για το κλίμα.

Η επιστολή επαναλαμβάνει επίσης τις ήδη ανακοινωθείσες τροποποιήσεις και τα σχέδια, όπως μια επιταχυνόμενη αναθεώρηση της σταδιακής κατάργησης των κινητήρων εσωτερικής καύσης της Ένωσης, και περιέχει ένα εκτενές παράρτημα που περιγράφει όλες τις επερχόμενες ανακοινώσεις.