Η αναβολή για ένα χρόνο των συζητήσεων στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και αποτελεσματικού διεθνούς πλαισίου αποτελεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μια νέα ευκαιρία για τη ναυτιλία να προχωρήσει με ασφάλεια και ρεαλισμό στην πράσινη μετάβαση.
Την εβδομάδα 14-17 Οκτωβρίου, η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα παρακολούθησε ένα θρίλερ διαπραγματεύσεων, εντός και εκτός της συνεδρίασης της Επιτροπής Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC) του IMO, στο Λονδίνο, η οποία θα οριστικοποιούσε το πλαίσιο της μετάβασης της ναυτιλίας στις καθαρές μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050 (Net-Zero Framework).
Οι εκπρόσωποι των χωρών-μελών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ψήφισαν τελικά, την προηγούμενη Παρασκευή, υπέρ της αναβολής της διαδικασίας για έναν χρόνο, με ψήφους 57-49, μετά από ψηφοφορία που ζήτησε η Σαουδική Αραβία. Άλλες 21 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος, απείχαν, ενώ οκτώ δεν συμμετείχαν.
Οι εκπρόσωποι των χωρών-μελών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ψήφισαν τελικά, την προηγούμενη Παρασκευή, υπέρ της αναβολής της διαδικασίας για έναν χρόνο
Στην ψηφοφορία υπέρ της αναβολής και κατά του σχεδίου αντιτάχθηκε ομάδα χωρών με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι υπέρ της αναβολής ψήφισε τελικά και η Κίνα, η οποία αρχικά είχε ταχθεί με την ΕΕ υπέρ του σχεδίου.
«Η ψήφιση της τελικής συμφωνίας αναβλήθηκε για έναν χρόνο, μέσα στον οποίο απαιτείται να γίνουν σημαντικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των μελών του IMO, ενσωματώνοντας τις απόψεις της αγοράς με ρεαλισμό και δικαιοσύνη. Αυτό επιτάσσει η ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια τόσο για τη διεθνή ναυτιλία όσο και για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε ο Υπουργός Ναυτιλίας, Βασίλης Κικίλιας.
Η Ελλάδα, με τη μεγάλη ναυτική παράδοση, την ιδιαίτερη τεχνογνωσία και τον ισχυρότερο στόλο, θα διεκδικήσει έναν σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το υπό διαμόρφωση πλαίσιο, πρόσθεσε. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα θέματα τριβής, σημειώνοντας ότι «οι διαπραγματεύσεις υπήρξαν επίπονες και ανέδειξαν σοβαρές αδυναμίες ως προς τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, την άδικη μεταχείριση του LNG καυσίμου, τις αδικαιολόγητα υψηλές κυρώσεις προς τη ναυτιλία που, εάν υιοθετούνταν, θα προκαλούσαν πιθανώς σοβαρές δυσλειτουργίες στο παγκόσμιο εμπόριο και αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων».
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, κα. Μελίνα Τραυλού, χαρακτήρισε την απόφαση για αναβολή ως μια «νέα ευκαιρία για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και αποτελεσματικού διεθνούς πλαισίου, που θα οδηγήσει τη ναυτιλία με ασφάλεια και ρεαλισμό στην πράσινη μετάβαση». «Η μη επίτευξη συμφωνίας ανέδειξε τον διχασμό που προκάλεσε ο υπό ψήφιση κανονισμός του Net-Zero Framework, στον οποίο οι θέσεις και οι προτάσεις της ναυτιλίας δεν ελήφθησαν επαρκώς υπόψη», πρόσθεσε η Πρόεδρος της ΕΕΕ.
Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι «η ναυτιλία των Ελλήνων παραμένει σταθερά προσηλωμένη στον κοινό στόχο της απανθρακοποίησης και θα πρωτοστατήσει τεκμηριωμένα και ενωτικά στον παγκόσμιο διάλογο», με στόχο την «διαμόρφωση ενός δίκαιου, ρεαλιστικού και εφαρμόσιμου πλαισίου, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι θα αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν στον κοινό δρόμο προς την πράσινη μετάβαση».
Καταλυτική για την εξέλιξη αυτή ήταν η αρνητική από την αρχή στάση των ΗΠΑ στο προτεινόμενο σχέδιο. Μάλιστα, την προηγούμενη Πέμπτη το βράδυ, μια ημέρα πριν την ψηφοφορία, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, με ανάρτησή του στο Truth Social, χαρακτήρισε το μέτρο ως απειλή για τους Αμερικανούς καταναλωτές και κάλεσε τα κράτη-μέλη να «ψηφίσουν ΟΧΙ στο Λονδίνο».
Ο Γενικός Γραμματέας του IMO, Αρσένιο Ντομίνγκες, σε δηλώσεις του μετά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, σημείωσε ότι δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι.
Όπως αναφέρουν παράγοντες που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις στον IMO, η εξέλιξη αυτή μπορεί να θεωρηθεί θετική για τη ναυτιλία, καθώς διατηρείται ο IMO ως ο φορέας που θα κληθεί —έστω και με καθυστέρηση ενός έτους— να λάβει αποφάσεις για τον κλάδο, ενώ παράλληλα δίνεται χρόνος για τη διόρθωση αστοχιών του νέου σχεδίου, τις οποίες είχαν επισημάνει φορείς της ναυτιλίας και μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες.
Το κρίσιμο ζήτημα για τη ναυτιλία είναι να αποφευχθεί ο κατακερματισμός του θεσμικού πλαισίου και να υιοθετηθεί ένα σχέδιο πράσινης μετάβασης δίκαιο, αποτελεσματικό και απλό στην εφαρμογή του.
