Ασήμι: Sold out στην Ινδία, πανικός στο Λονδίνο

Mια από τις χειρότερες κρίσεις της εδώ και σχεδόν μισό αιώνα βίωσε η παγκόσμια αγορά ασημιού , αυτό το φθινόπωρο, η οποία πυροδοτήθηκε από μια άνευ προηγουμένου φρενίτιδα αγορών αργύρου στην Ινδία που γρήγορα εξαπλώθηκε στις διεθνείς αγορές.

Στο επίκεντρο της καταιγίδας βρισκόταν ο Βιπίν Ράινα, επικεφαλής συναλλαγών στην MMTC-Pamp India, το μεγαλύτερο χυτήριο πολύτιμων μετάλλων της χώρας. Λίγο πριν από την περίοδο των ινδουιστικών εορτασμών η εταιρεία του -όπως και πολλές άλλες- ξέμεινε εντελώς από ασήμι.

Η κρίση του αργύρου ήταν το αποτέλεσμα μιας τέλειας καταιγίδας που αποκάλυψε την ευπάθεια μιας αγοράς που στηρίζει τις βιομηχανίες, από την ηλεκτρονική έως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Κατά τη διάρκεια του Diwali, οι Ινδοί παραδοσιακά αγοράζουν χρυσό και ασήμι για να τιμήσουν τη Λάκσμι, τη θεά του πλούτου. Φέτος, συνέβη μια ασυνήθιστη μετατόπιση που τροφοδοτήθηκε από τη διαφημιστική εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις συμβουλές για viral επενδύσεις: εκατομμύρια Ινδοί στράφηκαν στο ασήμι αντί για χρυσό, σημειώνει το CNBC.

Για μήνες, ο Βιπίν Ράινα προετοιμαζόταν για μια μαζική αγορά από Ινδούς πελάτες που φόρτωναν ασήμι για να τιμήσουν την Λάκσμι.

Αλλά δεν ήταν αρκετό. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, η εταιρεία του, το μεγαλύτερο χυτήριο πολύτιμων μετάλλων της Ινδίας, ξέμεινε από ασήμι για πρώτη φορά στην ιστορία της.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι που ασχολούνται με ασήμι και ασημένια νομίσματα, έχουν κυριολεκτικά εξαντληθεί, επειδή το ασήμι δεν υπάρχει», δήλωσε στους ινδικούς Economic Times ο Ράινα, επικεφαλής συναλλαγών στην MMTC-Pamp India Pvt. «Αυτό το είδος τρελής αγοράς -όπου οι άνθρωποι αγοράζουν σε αυτά τα επίπεδα- δεν το έχω ξαναδεί στην 27χρονη καριέρα μου».

Παγκόσμια καραμπόλα

Μέσα σε λίγες μέρες, οι ελλείψεις έγιναν αισθητές παγκοσμίως. Οι αγοραστές της Ινδίας ενώθηκαν με διεθνείς επενδυτές και hedge funds που έριχναν πολύτιμα μέταλλα ως στοίχημα στην ευθραυστότητα του αμερικανικού δολαρίου – ή απλώς για να ακολουθήσουν την ασυγκράτητη άνοδο της αγοράς.

Μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας, η φρενίτιδα είχε επεκταθεί στην αγορά αργύρου του Λονδίνου, όπου καθορίζονται οι παγκόσμιες τιμές και όπου οι μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου αγοράζουν και πωλούν σε τεράστιες ποσότητες. Τώρα, είχε ξεμείνει από διαθέσιμο μέταλλο. Οι traders περιγράφουν μια αγορά σχεδόν διαλυμένη, όπου ακόμη και οι μεγάλες τράπεζες απέφευγαν να αναφέρουν τιμές.

Πώς ξεκίνησαν όλα

Η τάση ξεκίνησε μήνες νωρίτερα, όταν οι influencers των χρηματοοικονομικών προώθησαν το ασήμι ως το επόμενο μεγάλο στοίχημα, επικαλούμενοι την αναλογία τιμής 100 προς 1 προς τον χρυσό.

Με τις τιμές του χρυσού ήδη σε ιστορικά υψηλά, το ασήμι θεωρήθηκε υποτιμημένο. Καθώς πλησίαζε το φεστιβάλ Dhanteras τον Οκτώβριο, η ζήτηση ασημιού στην Ινδία εκτοξεύτηκε, εκτοξεύοντας τα premiums -το ποσό που καταβλήθηκε πάνω από τις παγκόσμιες τιμές- από λίγα σεντς σε πάνω από 5 δολάρια ανά ουγγιά, μια άνευ προηγουμένου αύξηση.

Οι dealers σε όλο το Νέο Δελχί και τη Βομβάη ξέμειναν και ξέσπασαν πόλεμοι προσφορών μεταξύ πλούσιων αγοραστών που απεγνωσμένα προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν προμήθειες.

Επιδεινώνοντας το πρόβλημα, η Κίνα, μια σημαντική πηγή ασημιού για την Ασία, έκλεισε για μια εβδομάδα διακοπών ακριβώς τη στιγμή που οι αγορές της Ινδίας κορυφώθηκαν. Για να καλύψουν το κενό, οι traders στράφηκαν στο Λονδίνο, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη αγορά πολύτιμων μετάλλων στον κόσμο.

Αλλά ακόμη και εκεί, τα θησαυροφυλάκια ήταν σχεδόν άδεια. Από το ασήμι αξίας άνω των 36 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ήταν αποθηκευμένο στο Λονδίνο, το μεγαλύτερο μέρος ήταν κλειδωμένο σε χρηματιστηριακά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETF), που είχαν επενδύσει χρήματα σε ασήμι όλο το χρόνο στο πλαίσιο μιας «συναλλαγής υποτίμησης» – ενός στοιχήματος ενάντια στην αποδυνάμωση του δολαρίου ΗΠΑ.

Από τον Ιανουάριο, τα ETF είχαν απορροφήσει πάνω από 100 εκατομμύρια ουγγιές ασημιού, μειώνοντας περαιτέρω την διαθέσιμη προσφορά.

Η πίεση εντάθηκε όταν η JPMorgan Chase, ο μεγαλύτερος trader χρυσού στον κόσμο, ενημέρωσε τους πελάτες ότι δεν μπορούσε να παραδώσει ασήμι στην Ινδία μέχρι τον Νοέμβριο, ανέφερε το CNBC.

Αυτή η παγκόσμια έλλειψη ανάγκασε τους μεγάλους Ινδούς διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων να σταματήσουν τις νέες εισροές στα αμοιβαία κεφάλαια ασημιού τους λόγω έλλειψης φυσικού μετάλλου για υποστήριξη των επενδύσεων.

Ο πανικός φτάνει στο Λονδίνο

Μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου, ο πανικός είχε φτάσει στο Λονδίνο, όπου το εμπόριο ασημιού ουσιαστικά κατέρρευσε.

Η ρευστότητα εξατμίστηκε και το κόστος δανεισμού ασημιού από τη μια μέρα στην άλλη εκτοξεύτηκε σε ετήσιο ρυθμό 200%.

Τα spreads προσφοράς-ζήτησης έγιναν τόσο μεγάλα που εμφανίστηκαν για λίγο ευκαιρίες arbitrage, σπάνιες σε τόσο ώριμες αγορές.

Σε αντίθεση με προηγούμενες κρίσεις που προκλήθηκαν από κερδοσκοπία, αυτή είχε τις ρίζες της σε πραγματικές ελλείψεις. Η ζήτηση ασημιού ξεπερνούσε την προσφορά για πέντε χρόνια, κυρίως λόγω της άνθησης της ηλιακής ενέργειας. Το ασήμι είναι ένα κρίσιμο συστατικό στα φωτοβολταϊκά στοιχεία και από το 2021, η κατανάλωση που σχετίζεται με την ηλιακή ενέργεια έχει υπερδιπλασιαστεί, δημιουργώντας ένα σωρευτικό έλλειμμα 678 εκατομμυρίων ουγγιών. Ταυτόχρονα, οι φόβοι για νέους δασμούς των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ώθησαν τους εμπόρους να στείλουν περισσότερες από 200 εκατομμύρια ουγγιές στις αποθήκες της Νέας Υόρκης νωρίτερα φέτος, εξαντλώντας περαιτέρω τα αποθέματα του Λονδίνου.

Μέχρι τον Οκτώβριο, μόνο 150 εκατομμύρια ουγγιές ασημιού «ελεύθερης διασποράς» παρέμεναν διαθέσιμες. Η αγορά του Λονδίνου — μόλις και μετά βίας αρκετή για να υποστηρίξει ημερήσιους όγκους συναλλαγών 250 εκατομμυρίων ουγγιών.

Καθώς οι τιμές έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα των 54 δολαρίων ανά ουγγιά, οι έμποροι έσπευσαν να εισαγάγουν ασήμι από τις αποθήκες Comex της Νέας Υόρκης, αλλά οι καθυστερήσεις στα τελωνεία και τα υλικοτεχνικά προβλήματα επιβράδυναν τις παραδόσεις.

Τελικά, οι τιμές κατέρρευσαν περισσότερο από 6% σε μία μόνο ημέρα, λόγω των ενδείξεων βελτίωσης των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας και των προσδοκιών ότι νέες προμήθειες ήταν καθ’ οδόν από τη Βόρεια Αμερική και την Ασία. Αναλυτές τελικά είδαν ανακούφιση — αν και το επεισόδιο άφησε βαθιά σημάδια στο παγκόσμιο εμπόριο αργύρου.

Εκ των υστέρων, η κρίση του αργύρου ήταν το αποτέλεσμα μιας τέλειας καταιγίδας: αιχμές πολιτιστικής ζήτησης στην Ινδία, βιομηχανικές ελλείψεις από την άνθηση της καθαρής ενέργειας, κερδοσκοπική συσσώρευση ETF και παγκόσμια ευθραυστότητα της αλυσίδας εφοδιασμού που ενισχύθηκε από τους φόβους για τους δασμούς.

Αποκάλυψε την ευπάθεια μιας αγοράς που στηρίζει τις βιομηχανίες από την ηλεκτρονική έως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας — και υπογράμμισε πόσο γρήγορα οι τοπικές καταναλωτικές τάσεις μπορούν να προκαλέσουν παγκόσμιο οικονομικό χάος σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο.