Τι θα μπορούσε να «σκάσει» τελικά τη χρηματιστηριακή φούσκα στη Wall Street

Μια αγορά που ζει πάνω από τις δυνάμεις της

Η ορμή της αγοράς δεν στηρίζεται πια στα θεμελιώδη, αλλά στην ψυχολογία και στη ρευστότητα.

Οι αποτιμήσεις έχουν φτάσει σε επίπεδα που θυμίζουν το τέλος της δεκαετίας του ’90, όταν οι δέκα μεγαλύτερες εταιρείες αντιπροσώπευαν σχεδόν το 40 % της συνολικής κεφαλαιοποίησης,

Σήμερα η κατάσταση είναι παρόμοια, με ονόματα όπως NVIDIA, Microsoft και Apple. Αυτή η υπερσυγκέντρωση κεφαλαίου δείχνει μια αγορά που εξαρτάται από ελάχιστους τίτλους και ελάχιστες ιστορίες επιτυχίας.

Η πιθανότητα έκρηξης της “AI φούσκας”

Η άποψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί τον νέο κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης είναι αδιαμφισβήτητη.

Το πρόβλημα είναι ότι η αγορά έχει ήδη προεξοφλήσει υπερβολικά πολλά. Η υπερβολική ροή κεφαλαίων σε έργα υποδομών AI θυμίζει την περίοδο της «dot-com φούσκας».

Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας χρηματοδοτούν αλυσιδωτά τους προμηθευτές τους, όπως συνέβαινε με τη Cisco και τη Lucent πριν από 25 χρόνια.

Η αύξηση του χρέους για τη χρηματοδότηση αυτών των επενδύσεων, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για την πραγματική απόδοση των έργων AI, δημιουργεί εύλογους φόβους για μια νέα μορφή υπερβολής.

Αν τα αναμενόμενα κέρδη καθυστερήσουν ή αποδειχθούν μικρότερα των προσδοκιών, η αποσυμπίεση μπορεί να είναι απότομη και επώδυνη.

Το ρίσκο των πιστωτικών αγορών και της κατανάλωσης

Η αγορά ακινήτων και η πίστωση αποτελούν τις «σιωπηλές βόμβες» της επόμενης περιόδου.

Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τη νομισματική βάση κατά 40 % τα δύο χρόνια μετά την Covid-19, ενώ το Κογκρέσο διοχέτευσε τρισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις και δημόσιες δαπάνες.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 37 τρισ. δολάρια και η αγορά εμπορικών ακινήτων (CRE) με 4,8 τρισ. δολάρια χρέους εμφανίζει αυξανόμενες καθυστερήσεις, ειδικά στα γραφεία και στις πολυκατοικίες, όπου τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων έχουν διπλασιαστεί σε 13 μήνες.

Ταυτόχρονα, η καταναλωτική δαπάνη στηρίζεται πλέον κυρίως στο πλουσιότερο 10 % του πληθυσμού, που καλύπτει το 50 % των συνολικών αγορών.

Αν η αγορά εργασίας αρχίσει να πλήττει και τις υψηλόμισθες θέσεις, τότε η κατανάλωση μπορεί να επιβραδυνθεί απότομα, με συνέπειες για όλη την οικονομία.

Ο κίνδυνος της λανθασμένης κατανομής κεφαλαίων

Η μεγαλύτερη απειλή ίσως δεν είναι η φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης, ούτε η πιστωτική πίεση, αλλά η συσσωρευόμενη λανθασμένη κατανομή κεφαλαίων σε μια οικονομία που κινείται πλέον με βάση πολιτικές αποφάσεις και όχι παραγωγική λογική.

Τα τεράστια κρατικά προγράμματα επενδύσεων, οι επιδοτήσεις, οι συνεχείς παρεμβάσεις μέσω δασμών και η αναζωπύρωση της νομισματικής χαλάρωσης ενθαρρύνουν επιχειρήσεις και επενδυτές να κατευθύνουν πόρους σε έργα που μπορεί να μη φέρουν πραγματική απόδοση.

Η εξάρτηση από κρατικά κίνητρα, μαζί με τη γεωπολιτική αστάθεια και την πιθανότητα εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, αυξάνουν τον κίνδυνο νέας αποεπένδυσης και μελλοντικής ύφεσης.

Όταν το ρίσκο του κεφαλαίου μειώνεται τεχνητά μέσω πολιτικών και νομισματικών παρεμβάσεων, η αγορά συχνά οδηγείται σε υπερβολές. Και όπως δείχνει η ιστορία, κάθε περίοδος υπερβολικής αισιοδοξίας τελειώνει όχι με ομαλή προσγείωση, αλλά με μια διόρθωση που επαναφέρει τις αποτιμήσεις σε ρεαλιστικό επίπεδο.

Συμπέρασμα:

Η σημερινή χρηματιστηριακή ευφορία στηρίζεται περισσότερο σε αφήγημα παρά σε θεμελιώδη δεδομένα.

Μπορεί να διαρκέσει μήνες ακόμη, όμως όσο τα επιτόκια παραμένουν υψηλά, οι πιστωτικές πιέσεις αυξάνονται και οι κεφαλαιακές αποφάσεις καθοδηγούνται από πολιτική, το ρίσκο μιας βίαιης διόρθωσης παραμένει ορατό.

Οι επενδυτές που αντιλαμβάνονται το μέγεθος αυτής της «εύθραυστης ισορροπίας» είναι αυτοί που θα προστατεύσουν το κεφάλαιό τους όταν τελικά η φούσκα σκάσει.

Προς το παρόν, βεβαίως, όλα δείχνουν συνέχιση της ανόδου, και η ευφορία πλανάται ανενόχλητη.

Ο Συμεών Μαυρουδής είναι Διαχειριστής Α/Κ και ιδιωτικών χαρτοφυλακίων στη Fast Finance ΑΕΠΕΥ