ΗΠΑ: Οι κίνδυνοι πίσω από το 1 τρισ. κεφαλαιουχικών δαπανών της εταιρικής Αμερικής

Οι short-sellers που είχαν στοιχηματίσει ότι η -σε πρώτο επίπεδο- αντιαναπτυξιακή και πληθωριστική εμπορική και μεταναστευτική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ στο εμπόριο και στη μετανάστευση θα οδηγούσαν την εταιρική Αμερική στον γκρεμό… έπεσαν έξω.

Ο δείκτης S&P 500 των μετοχών blue-chip έχει αυξηθεί κατά 14% φέτος, δημιουργώντας σχεδόν 8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αξία για τους μετόχους, προσθέτοντας νέο καύσιμο στη δυναμική των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή, οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα καθαρά κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων αυξήθηκαν για ένατο συνεχόμενο τρίμηνο.

Τα επενδυτικά… γκάζια δεν περιορίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, που συνήθως φιγουράρει στους τίτλους των οικονομικών σελίδων και αναλύσεων. Μπορεί πράγματι οι δέκα ισχυρότεροι τεχνολογικοί γίγαντες της Αμερικής -Nvidia, Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, Meta, Broadcom, Tesla, Oracle και Palantir- να αντιστοιχούν στα 3/5 της ανόδου του S&P 500 από τον Ιανουάριο, αλλά οι υπόλοιπες 490 εταιρείες του δείκτη έχουν προσθέσει 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή ένα αξιοσέβαστο 10%, στην συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς.

Στις 20 Οκτωβρίου, τα καλύτερα από τα αναμενόμενα κέρδη ώθησαν τις τιμές των μετοχών της Coca-Cola, της 3M και της General Motors υψηλότερα κατά 4%, 8% και 15% αντίστοιχα. Και οι τρεις μετοχές έχουν αυξηθεί κατά διψήφιο ποσοστό το 2025.

Οι επενδυτές είναι πανέτοιμοι να εφορμήσουν και χωρίς την Τεχνητή Νοημοσύνη, γράφει ο Economist.

Η γενικευμένη αυτή «ευφορία» τροφοδοτείται από την πτώση των επιτοκίων και από τις φιλικές προς τις επιχειρήσεις πολιτικές Τραμπ στο επίπεδο της φορολογίας και των ρυθμιστικών διατάξεων και τη μη παρεμβατικότητα στις εταιρικές συμφωνίες – στον βαθμό που οι διαπραγματευτές έχουν την εύνοιά του.

Καμπανάκια κινδύνου

Πίσω, όμως, από τους απαστράπτοντες χρηματιστηριακούς δείκτες, τη λάμψη των μετοχών και των deals και την έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης, η εικόνα δεν είναι και τόσο αισιόδοξη – ή για την ακρίβεια κρύβει κινδύνους που δεν είναι καθόλου αμελητέοι, σύμφωνα με ανάλυση του Economist.

Οι τραπεζίτες διακρίνουν στην πρόσφατη κατάρρευση της First Brands και της Tricolor πρώιμα σημάδια μια στροφής του πιστωτικού κύκλου.

Η Coca-Cola μπορεί να τα πηγαίνει περίφημα, αλλά συνολικά ο κλάδος των τροφίμων και βασικών οικιακών αγαθών τους τελευταίους μήνες  έχουν σημειώσει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση από το 1988, όπως μετράται από την απόδοση της χρηματιστηριακής τους αγοράς σε σχέση με τις υπόλοιπες μεγάλες επιχειρήσεις, υπολογίζει η Jefferies.

Η τιμή της μετοχής της GM αυξήθηκε επειδή τα προσαρμοσμένα λειτουργικά της κέρδη μειώθηκαν κατά 18% στο τρίτο τρίμηνο, σε ετήσια βάση, λιγότερο από όσο αναμενόταν. Η εταιρεία αναφέρει ότι οι δασμοί θα μειώσουν τα καθαρά κέρδη της κατά τουλάχιστον 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος, ενώ παρόμοιο πλήγμα αναμένει και η Ford.

Την ίδια στιγμή, όσον αφορά τις αναπτυξιακές επενδύσεις, οι αμερικανικές επιχειρήσεις -εκτός της AI- φαίνονται κυριολεκτικά να έχουν παραλύσει, λένε οι αναλυτές.

Η μισή αλήθεια για τις επενδύσεις…

Οι εταιρείες κάνουν δαπανηρές επενδύσεις όταν έχουν την ασφάλεια ότι αυτές θα αποφέρουν απόδοση. Συνολικά, οι επιχειρήσεις του S&P 500 ετοιμάζονται να δαπανήσουν περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια φέτος σε κεφαλαιουχικές δαπάνες. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, 405 από αυτές δαπάνησαν συνολικά 554 δισεκατομμύρια δολάρια σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό (εξαιρουμένων του χρηματοπιστωτικού κλάδου και περίπου 50 εταιρειών για τις οποίες δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία στο S&P Capital IQ) ήτοι 96 δισ. δολ. περισσότερα από το περσινό α’ εξάμηνο (+21%).

Αυτό το εντυπωσιακό καθαρό ποσό είναι, ωστόσο, παραπλανητικό. Κατά μία έννοια, υποτιμά την υπερβολική κεφαλαιουχική δαπάνη. Οι εταιρείες που στην πραγματικότητα αύξησαν τις δαπάνες τους σε ετήσια βάση, τις αύξησαν κατά 123 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό ήταν ένα εντυπωσιακό 42% περισσότερο από ό,τι οι ίδιες επιχειρήσεις παρουσίασαν έναν χρόνο νωρίτερα.

… και η άλλη μισή

Ωστόσο, το καθαρό αποτέλεσμα υπερεκτιμά και την άνθηση. Συνολικά 186 εταιρείες στο δείγμα της ανάλυσης του Economist, ή σχεδόν μία στις δύο, μείωσαν τις κεφαλαιουχικές τους δαπάνες – συνολικά κατά 27,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Περισσότερες από τις μισές από αυτές προβλέπεται να μειώσουν ξανά τις δαπάνες τους στο επόμενο οικονομικό έτος.

Και δεν πρόκειται για μικρές εταιρείες του S&P 500. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εταιρείες κρουαζιέρας (Carnival και Royal Caribbean, με συνολική μείωση 3,1 δισ. δολαρίων), οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες (GM, Tesla και Ford, κατά 2,9 δισ. δολάρια), οι μεγάλες φαρμακευτικές (Pfizer, κατά 777 εκατ. δολάρια) και οι μεγάλες πετρελαϊκές (Chevron, κατά 416 εκατ. δολάρια). Συνολικά, οι περικοπές στις κεφαλαιακές δαπάνες αντιπροσωπεύουν το 24% των συνολικών κεφαλαιουχικών δαπανών των εταιρειών του S&P 500, το 26% της αγοραίας αξίας του, το 35% των εσόδων του και το 37% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού του.

Οι εταιρείες κλάδων που βασίζονται στις εισαγωγές και, ως εκ τούτου, είναι εκτεθειμένες στην αλλοπρόσαλλη δασμολογική πολιτική του Τραμπ, ήταν εύλογα συγκρατημένες. Η αυτοκινητοβιομηχανία μείωσε τις δαπάνες κατά 20% το πρώτο εξάμηνο του 2025, σε ετήσια βάση, οι βιομηχανίες τροφίμων, ποτών και καπνικών προϊόντων κατά 15%, οι παραγωγοί κεφαλαιουχικών αγαθών κατά 4%. Οι εταιρείες παροχής καταναλωτικών υπηρεσιών μείωσαν τις δικές τους κατά 14%, πιθανώς ως αποτέλεσμα της κακής καταναλωτικής διάθεσης των Αμερικανών καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025. Οι παραγωγοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η AES και η NextEra, έχουν επίσης αντιστρέψει τις δαπάνες τους, λόγω της αρνητικής στάσης του Τραμπ απέναντι στις ΑΠΕ.

Στον αντίποδα, παρατηρείται ακραία συγκέντρωση στην αύξηση των κεφαλαιακών δαπανών. Το μεγαλύτερο μέρος της ακαθάριστης αύξησης των 123 δισεκατομμυρίων δολαρίων ήταν αποτέλεσμα της πίστης των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών στις δυνατότητες δημιουργίας κέρδους της Τεχνητής Νοημοσύνης. Από τις Alphabet, Amazon, Meta, Microsoft και Oracle προέρχονται τα 73 δισεκατομμύρια δολάρια από τις επιπλέον δαπάνες.

Οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας (χωρίς να υπολογίζονται οι εταιρείες ΑΠΕ που έχουν επενδύσει) δεν θα είχαν προσθέσει τα 9 δισεκατομμύρια δολάρια που πρόσθεσαν αν δεν υπήρχε η μεγάλη ζήτηση για ενέργεια από τα κέντρα δεδομένων, ενώ και πολλές άλλες επιχειρήσεις με μεγάλες κεφαλαιακές δαπάνες δρστηριοποιούνται γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Η εταιρική Αμερική σε… συννεφάκι;

Εάν οι επενδύσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη αποδώσουν, οι επιχειρήσεις πέρα από τις εταιρείες AI μπορεί να επωφεληθούν. Και αυτό θα γίνει επειδή σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η AI, οι εταιρείες που την χρησιμοποιούν μπορούν να δημιουργήσουν υψηλότερα έσοδα και κέρδη χωρίς να χρειάζεται να επενδύσουν τα δικά τους χρήματα σε κεφαλαιουχικές δαπάνες. Σε αυτό μπορεί να βασίζονται όσοι τις αποφεύγουν.

‘Η μπορεί να τηρούν στάση αναμονής μέχρι ο Ντόναλντ Τραμπ να καταλήξει σε σχέση με τις πολιτικές του.

Επειδή, όμως, και οι δύο προοπτικές φαίνονται μακρινές, οι αναλυτές προειδοποιούν πως όσο μεγαλύτερη είναι η αναμονή, τόσο πιο πιθανό είναι να αρχίσουν να καταρρέουν οι μηχανές κέρδους της εταιρικής Αμερικής.