Σημαντικοί κίνδυνοι αλλά και προκλήσεις προδιαγράφονται για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, σε μια συγκυρία που η ακρίβεια δημιουργεί δύσκολες συνθήκες τόσο σε νοικοκυριά όσο και επιχειρήσεις. Ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολεί είναι οι εξελίξεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ελλάδα. Κι αυτό διότι αυτά τα δύο μακροοικονομικά στοιχεία αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην πορεία των εξελίξεων.
Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η Ελλάδα, οφείλει να περάσει από την ανάπτυξη της επιδότησης στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας.
Σύμφωνα με το σημείωμα, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμό υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, παρά τη διεθνή αβεβαιότητα και την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Για το 2025, η ΤτΕ εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί περίπου κατά 2,3%, με κινητήριες δυνάμεις τις επενδύσεις, τον τουρισμό και τη δημόσια κατανάλωση.
Ωστόσο, η έκθεση τονίζει ότι η ανάπτυξη βασίζεται σε «εύθραυστα θεμέλια», καθώς η παραγωγικότητα παραμένει χαμηλή, ενώ η εξάρτηση από ευρωπαϊκά κονδύλια και εισαγωγές ενέργειας δημιουργεί δομικές ευπάθειες.
Το θέμα του πληθωρισμού
Η ΤτΕ επισημαίνει ότι, αν και ο πληθωρισμός υποχώρησε σημαντικά από τα επίπεδα του 2022, παραμένει επίμονα υψηλός σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Ο πυρήνας του πληθωρισμού (δίχως να συμπεριλαμβάνει τις ευμετάβλητες τιμές ενέργεια και τρόφιμα) αναμένεται να κυμανθεί στο 2,8% το 2025, επηρεαζόμενος από τις αυξήσεις μισθών και το κόστος ενέργειας.
Στο ίδιο πλαίσιο, η Τράπεζα προειδοποιεί ότι η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ πρέπει να γίνει με προσοχή, καθώς πρόωρες μειώσεις επιτοκίων θα μπορούσαν να αναζωπυρώσουν πληθωριστικές πιέσεις.
Οι βασικότεροι κίνδυνοι
Η Τράπεζα της Ελλάδος απαριθμεί σειρά κινδύνων που θα μπορούσαν να ανακόψουν τη θετική πορεία:
-Γεωπολιτικές εντάσεις και επιπτώσεις στις τιμές ενέργειας.
-Καθυστερήσεις στην απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
-Δημοσιονομικές πιέσεις λόγω προεκλογικών δαπανών και αυξημένων συντάξεων.
-Κλιματική κρίση και φυσικές καταστροφές που πλήττουν την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό.
-Διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω επενδύσεων σε καθαρές μορφές ενέργειας.
-Διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας.
-Αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Προκλήσεις
Από εκεί και πέρα, η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρεται και σε μεσοπρόθεσμες έως μακροπρόθεσμες προκλήσεις οικονομικής πολιτικής:
– Διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
– Εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
– Αντιμετώπιση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μέσω της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
-Επιτάχυνση του ρυθμού του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και μεταρρυθμίσεων και συνέχιση της βελτίωσης της
διαχείρισης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, προκειμένου να προσελκυστούν άμεσες ξένες επενδύσεις.
-Προώθηση της καινοτομίας, της εκπαίδευσης και του κεφαλαίου που βασίζεται στη γνώση.
Εμπορικός πόλεμος και έλλειμμα στο ισοζύγιο
Στους ενδεχόμενους κινδύνους για την οικονομία το ΙΟΒΕ αναφέρει -σε πρόσφατη ανάλυσή του- μια κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου, η οποία ενδέχεται να προκαλέσει διαταραχές στους ρυθμούς ανάπτυξης, να εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις και να επηρεάσει τη σταθερότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, δημιουργώντας αβεβαιότητα ως προς τον ρυθμό χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Μια κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή ενισχύει την αβεβαιότητα ως προς την ενεργειακή ασφάλεια, τη σταθερότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, τις διεθνείς τιμές ενέργειας και τις ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις.
Η υποχώρηση της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου λόγω πολιτικοκοινωνικών αναταράξεων σε χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης, όπως η Γαλλία αναφέρεται στην έκθεση μπορεί να κάνει τις εισαγωγές ενέργειας πιο ακριβές . Σε μια τέτοια περίπτωση, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, θα δούμε ένα υψηλότερο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
