Tesla: Οι αιτίες που χάνει έδαφος σε όλο τον κόσμο

Παρά τη, σχεδόν, απόλυτη «κυριαρχία» της τα προηγούμενα χρόνια η Tesla Inc. αντιμετωπίζει ένα δύσκολο μέλλον. Οι παραδόσεις των ηλεκτρικών οχημάτων της αναμένεται να μειωθούν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, παρά την επέκταση της παγκόσμιας αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων.

Στις ΗΠΑ, η ζήτηση των καταναλωτών θα τεθεί υπό δοκιμασία τώρα που έληξε η ομοσπονδιακή επιδότηση αγοράς. Η εταιρεία αντιμετωπίζει επίσης πιέσεις από τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ και την απώλεια εσόδων από την πώληση ρυθμιστικών πιστώσεων σε άλλους κατασκευαστές αυτοκινήτων για να τους βοηθήσει να συμμορφωθούν με τα πρότυπα εκπομπών.

Αλλού, η Tesla αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό, ιδίως στην Κίνα, και αντίδραση στην πολωτική πολιτική του Διευθύνοντος Συμβούλου Ιλον Μασκ. Βασικότερο όμως είναι το γεγονός ότι δεν διαθέτει ένα πραγματικά νέο, προσιτό όχημα για να αναζωογονήσει τη γηράσκουσα γκάμα της, έχοντας αντίθετα επιλέξει φθηνότερες, απλοποιημένες εκδόσεις του best-seller SUV Model Y και του sedan Model 3.

Παραμένει στην κορυφή η Tesla

Ωστόσο, οι επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι, διατηρώντας την κεφαλαιοποίηση της Tesla στα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνει το Bloomberg. Η αξία που αποδίδουν στην εταιρεία βασίζεται όλο και περισσότερο στο όραμα του Musk για ένα μέλλον γεμάτο αυτόνομα οχήματα και έναν «στρατό ρομπότ», παρά στα ηλεκτρικά οχήματα που οδηγούνται από ανθρώπους στο παρόν.

Οι παγκόσμιες παραδόσεις οχημάτων της μειώθηκαν κατά 13% το πρώτο εξάμηνο του έτους. Αυτό αντανακλά εν μέρει την αναστάτωση που προκάλεσε η επανασχεδίαση του Model Y, καθώς η Tesla διέκοψε την παραγωγή σε όλα τα εργοστάσιά της για να αναδιαμορφώσει τις γραμμές παραγωγής της.

Το τρίτο τρίμηνο ήταν μια διαφορετική ιστορία. Οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση, καθώς, μαζί με άλλους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων, η Tesla επωφελήθηκε από την βιασύνη των Αμερικανών καταναλωτών να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα πριν από τη λήξη του ομοσπονδιακού κινήτρου αγοράς ύψους 7.500 δολαρίων στις 30 Σεπτεμβρίου.

Τώρα που αυτές οι φορολογικές ελαφρύνσεις έχουν λήξει, η Tesla αντιμετωπίζει την προοπτική επιβράδυνσης της εγχώριας αγοράς της στους τελευταίους μήνες του έτους, σχολιάζει το Bloomberg. Χάνει επίσης μερίδιο αγοράς στις ΗΠΑ.

Ορισμένοι καταναλωτές έχουν απογοητευτεί από τις πολιτικές κινήσεις του Μασκ: τις στενές σχέσεις του με τον Τραμπ και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τη μετέπειτα δράση του ως υπεύθυνος για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών, και την υποστήριξή του προς ακροδεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη.

Ενώ η Tesla εξακολουθεί να είναι η κορυφαία μάρκα ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Αμερική, το μερίδιό της στις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει μειωθεί σε περίπου 40%, σύμφωνα με την Kelley Blue Book, από περισσότερο από 75% το 2022.

Τι συμβαίνει με τις πωλήσεις της Tesla εκτός των ΗΠΑ;

Κατά την ομολογία του ίδιου του Μασκ, η Ευρώπη είναι η πιο αδύναμη μεγάλη αγορά της εταιρείας. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, ο αριθμός των νέων Tesla που ταξινομήθηκαν σε ολόκληρη την περιοχή μειώθηκε κατά ένα τρίτο σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, ακόμη και όταν η ευρύτερη αγορά παρουσίασε αύξηση.

Οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία σε ολόκληρο τον κλάδο στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 26%.

Στην Κίνα, την μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, η Tesla βρισκόταν σε ύφεση για το μεγαλύτερο μέρος του έτους. Οι αποστολές από το εργοστάσιό της στη Σαγκάη — που προορίζονται τόσο για εγχώριους πελάτες όσο και για εξαγωγές — μειώθηκαν σε ετήσια βάση σε επτά από τους πρώτους εννέα μήνες του 2025, σύμφωνα με την Ένωση Επιβατικών Αυτοκινήτων της Κίνας.

Tesla Model X

Γιατί η Tesla χάνει έδαφος στην αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων;

Ο Musk έχει ακολουθήσει μια προσέγγιση «λιγότερο είναι περισσότερο» για τη γκάμα της Tesla. Για χρόνια, η εταιρεία πούλησε μόνο πέντε μοντέλα — το Model S (που έκανε το ντεμπούτο του το 2012), το Model X (2015), το Model 3 (2017), το Model Y (2020) και το Cybertruck (2023) — και δεν είναι όλα διαθέσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η BYD Co., η γνωστή κινεζική εταιρεία, αντίθετα, έχει μια σημαντικά μεγαλύτερη γκάμα και τα περισσότερα από τα οχήματά της είναι φθηνότερα από τα πιο δημοφιλή μοντέλα της Tesla, το Model Y και το Model 3. Η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία ξεπερνά τις πωλήσεις της Tesla σε παγκόσμιο επίπεδο, έχοντας παραδώσει περισσότερα πλήρως ηλεκτρικά οχήματα για τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα.

Και αυτό χωρίς τα BYD να είναι διαθέσιμα στις ΗΠΑ και εν μέσω ενός σκληρού πολέμου τιμών για τα ηλεκτρικά οχήματα στην Κίνα.

Ένα αυτοκίνητο κάτω των 30.000 δολαρίων θεωρείται από καιρό το κλειδί για την περαιτέρω αύξηση των πωλήσεων της Tesla. Μετά από μια παρέκκλιση με το ακριβό Cybertruck – ένα pickup που δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του CEO όσον αφορά τον όγκο πωλήσεων – τα «πιο προσιτά» οχήματα που υποσχέθηκε ο Musk φέτος κατέληξαν να είναι απλοποιημένες εκδόσεις των Model 3 και Model Y.

Αν και αυτά τα νέα αυτοκίνητα είναι φθηνότερα από τις κανονικές εκδόσεις, εξακολουθούν να έχουν τιμή εκκίνησης κοντά στα 40.000 δολάρια και οι πελάτες θα πρέπει να συμβιβαστούν με μικρότερη αυτονομία, πιο αργή επιτάχυνση και χωρίς υποβοήθηση διατήρησης λωρίδας.

Δεν είναι σαφές εάν η Tesla θα προβεί σε πιο ριζικές αλλαγές στη γκάμα των μοντέλων της στο άμεσο μέλλον. Εν τω μεταξύ, κινδυνεύει να φαίνεται όλο και πιο ξεπερασμένη σε σχέση με τα πιο μοντέρνα σχέδια των ανταγωνιστών της.

Πώς έχει επηρεάσει η πολιτική την πτώση της Tesla;

Ορισμένοι καταναλωτές έχουν απογοητευτεί από τις πολιτικές κινήσεις του Μασκ: τις στενές σχέσεις του με τον Τραμπ και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τη μετέπειτα δράση του ως υπεύθυνος για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών, και την υποστήριξή του προς ακροδεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη.

Το κίνημα «Tesla Takedown» εμφανίστηκε το 2025 και οι διοργανωτές του οργάνωσαν διαμαρτυρίες σε εκθεσιακούς χώρους σε όλο τον κόσμο και κάλεσαν σε μποϊκοτάζ των προϊόντων και των μετοχών της εταιρείας. Ο κατασκευαστής ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει επίσης αντιμετωπίσει περιστατικά βανδαλισμού και εμπρησμού.

Ο Μασκ ξόδεψε σχεδόν 300 εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει στην εκλογή του Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων συμμάχων του στις εκλογές του 2024. Ωστόσο, αυτό δεν προστάτευσε την Tesla από τους δασμούς του προέδρου, οι οποίοι πρόσθεσαν περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια στα έξοδά της κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.

Αφού η φιλία του Μασκ με τον Τραμπ έληξε, οι Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες δεν έδειξαν επιείκεια στην Tesla όταν ψήφισαν την κατάργηση των ομοσπονδιακών φορολογικών εκπτώσεων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, στο πλαίσιο ενός ριζικού νόμου για τη φορολογία και τις δαπάνες. Κατάργησαν επίσης τις κυρώσεις για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων που δεν πληρούν τα ομοσπονδιακά πρότυπα οικονομίας καυσίμου.

Η Tesla πωλεί ρυθμιστικές πιστώσεις στις ΗΠΑ και αλλού, οι οποίες βοηθούν άλλους κατασκευαστές αυτοκινήτων να συμμορφωθούν με τους κανόνες για τις εκπομπές ρύπων. Κατά το τρίτο τρίμηνο, αυτή η πηγή εσόδων συρρικνώθηκε κατά 44%.

Τι κάνει η Tesla για να ανακάμψει;

Η Tesla επεκτάθηκε στην Ινδία, ανοίγοντας το πρώτο της εκθεσιακό χώρο στη Βομβάη στα μέσα Ιουλίου. Ωστόσο, η αρχική ζήτηση στην αναδυόμενη αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων φάνηκε να είναι απογοητευτική. Λόγω των υψηλών δασμών της Ινδίας στις εισαγωγές αυτοκινήτων, η τιμή του βασικού μοντέλου Model Y πλησιάζει τα 70.000 δολάρια, καθιστώντας το απρόσιτο για τη συντριπτική πλειονότητα των οδηγών της χώρας.

Με στόχο να ανακτήσει μερίδιο αγοράς στην Κίνα, η Tesla προβαίνει σε αλλαγές για να συμβαδίσει με τα τεχνολογικά προηγμένα αυτοκίνητα των ανταγωνιστών της. Ενσωματώνει λειτουργίες φωνητικού βοηθού στο αυτοκίνητο, που υποστηρίζονται από τοπικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης από τις DeepSeek και Bytedance Ltd. Doubao. Η αυτοκινητοβιομηχανία έχει επίσης λανσάρει ένα Model Y έξι θέσεων με αρχική τιμή 47.200 δολάρια, συγκρίσιμη με τα ανταγωνιστικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα με διαρρύθμιση τριών σειρών καθισμάτων.

Αλλού, ο Μασκ ανέλαβε την εποπτεία των πωλήσεων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ μετά την αποχώρηση του μακροχρόνιου στενού συνεργάτη του Ομεντ Αφσχάρ, σύμφωνα με το Bloomberg. Η αποχώρηση του Αφσχάρ ακολούθησε μια σειρά αποχωρήσεων ανώτερων στελεχών φέτος, συμπεριλαμβανομένων των Μιλαν Κόβατς, επικεφαλής μηχανικός του προγράμματος ρομπότ Optimus της Tesla, και Ντέιβιντ Λάου , ο οποίος διαχειριζόταν το λογισμικό για πάνω από μια δεκαετία.

Ποιες είναι οι προοπτικές πέρα από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Ο Μασκ έχει προωθήσει αυτό που θεωρεί ως την πραγματική αποστολή της εταιρείας: τα αυτόνομα αυτοκίνητα και τα ανθρωποειδή ρομπότ. Έχει δηλώσει ότι το Optimus έχει τη δυνατότητα να γίνει «το μεγαλύτερο προϊόν όλων των εποχών» και τελικά θα αντιπροσωπεύει το 80% της αξίας της Tesla.

Προς το παρόν, υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ φιλοδοξίας και υλοποίησης – τόσο τα αυτόνομα οχήματα όσο και τα δίποδα ρομπότ απέχουν αρκετά από το να αρχίσουν να «κάνουν τη διαφορά στα οικονομικά», όπως είπε ο Μασκ κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης για τα οικονομικά αποτελέσματα τον Απρίλιο.

Ο στόχος για κεφαλαιοποίηση 8,5 τρις δολαρίων

Η Tesla πρότεινε να δώσει στον Musk ένα πακέτο αμοιβών ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων για να τον ενθαρρύνει να παραμείνει στην εταιρεία και να υλοποιήσει το όραμά του. Η πλήρης καταβολή της αμοιβής εξαρτάται από την επίτευξη μιας σειράς εντυπωσιακών ορόσημων, όπως η εμπορική λειτουργία 1 εκατομμυρίου ρομποταξί, η παράδοση 20 εκατομμυρίων ηλεκτρικών οχημάτων και 1 εκατομμυρίου ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και η αύξηση της κεφαλαιοποίησης της Tesla σε τουλάχιστον 8,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Το πακέτο θα τεθεί σε ψηφοφορία των μετόχων στις αρχές Νοεμβρίου.

Η Tesla στοχεύει να δημιουργήσει ένα δίκτυο αυτόνομων οχημάτων που αρχικά θα χρησιμοποιεί τα καταναλωτικά μοντέλα οχημάτων της, πριν ενσωματώσει ένα ειδικά σχεδιασμένο Cybercab, το οποίο δεν θα έχει τιμόνι ή πεντάλ. Μετά από περίπου μια δεκαετία κατά την οποία ο Μασκ προέβλεπε ότι τα Tesla θα μπορούσαν σύντομα να οδηγούνται αυτόνομα, η εταιρεία ξεκίνησε τον Ιούνιο την πολυαναμενόμενη υπηρεσία ρομποταξί.

Ήταν ένα μέτριο ντεμπούτο στο Ώστιν του Τέξας, ανοιχτό σε μια μικρή ομάδα θαυμαστών. Ενώ το ευρύ κοινό έχει πλέον πρόσβαση στην εφαρμογή robotaxi της Tesla, υπάρχει λίστα αναμονής για να αποκτήσει κανείς πρόσβαση στην υπηρεσία. Οι ανθρώπινοι ελεγκτές ασφάλειας εξακολουθούν να βρίσκονται στο μπροστινό κάθισμα των οχημάτων, αν και ο Musk δήλωσε ότι θα μπορούσαν να αφαιρεθούν σε ορισμένα μέρη της πόλης μέχρι το τέλος του έτους.

Σε μια τηλεδιάσκεψη για τα αποτελέσματα του Οκτωβρίου, η εταιρεία δεν έδωσε πληροφορίες για το τρέχον μέγεθος του στόλου ή για το πότε θα μπορεί κανείς στο Ώστιν να καλέσει εύκολα ένα ταξί.