Ελαιόλαδο: Ρεκόρ παραγωγής το 2024/25 – Οι προκλήσεις

Με την παγκόσμια παραγωγή για το ελαιόλαδο να φτάνει στο εκτιμώμενο ιστορικό υψηλό των 3,575 εκατομμυρίων τόνων – 5% πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ – και την παραγωγή επιτραπέζιων ελιών να φτάνει τους 3,318 εκατομμύρια τόνους, εκπρόσωποι από όλη την αλυσίδα αξίας της ελιάς συναντήθηκαν στην έδρα του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC) για να εξετάσουν τις τρέχουσες τάσεις της αγοράς, να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και να χαράξουν μια πορεία για ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον.

Ειδικότερα, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας φιλοξένησε την 65η συνεδρίαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής (ΣΕ) για το ελαιόλαδο και την επιτραπέζια ελιά στην έδρα του στη Μαδρίτη.

Η τρέχουσα παραγωγή ελαιολάδου υπερβαίνει το προηγούμενο ρεκόρ του 2021/22 κατά 5%

Ως βασική πλατφόρμα διαλόγου μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων στον τομέα της ελιάς, η ΣΕ συγκέντρωσε περίπου 60 εκπροσώπους παραγωγών, βιομηχανιών, εμπόρων και καταναλωτών από χώρες παραγωγής και εισαγωγής για να συζητήσουν την τρέχουσα κατάσταση του τομέα, τις στρατηγικές προτεραιότητες και τις μελλοντικές προκλήσεις.

Ανοίγοντας τη συνεδρίαση, ο εκτελεστικός διευθυντής του IOC, Τζ. Λίλο, παρουσίασε προσωρινά στοιχεία για το καλλιεργητικό έτος 2024/25 , επισημαίνοντας ένα ιστορικό παγκόσμιο ρεκόρ 3,575 εκατομμυρίων τόνων ελαιολάδου και 3,318 εκατομμυρίων τόνων επιτραπέζιων ελιών – μια ανάκαμψη μετά από αρκετές συγκομιδές με χαμηλές επιδόσεις. Η τρέχουσα παραγωγή ελαιολάδου υπερβαίνει το προηγούμενο ρεκόρ του 2021/22 κατά 5%.

Οι τιμές

Ο κ. Λίλο σημείωσε ότι η φετινή πτώση των τιμών δεν έχει επιστρέψει στα χαμηλότερα επίπεδα που παρατηρήθηκαν το 2021/22, χάρη στην ισχυρή ανάκαμψη της κατανάλωσης και στις πρωτοφανείς εξαγωγές ελαιολάδου, οι οποίες έφτασαν τους 1,3 εκατομμύρια τόνους – αύξηση 27% σε σύγκριση με το προηγούμενο καλλιεργητικό έτος. Περίπου το 40% της παραγωγής ελαιολάδου εξάγεται πλέον, με ισχυρή αύξηση της ζήτησης σε αγορές εισαγωγών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Κίνα.

Τόνισε τη σημασία των εναρμονισμένων διεθνών προτύπων για τη διευκόλυνση του εμπορίου, την άρση των εμποδίων και την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών. Υπογράμμισε επίσης την αυξανόμενη αναγνώριση των οφελών του ελαιολάδου για την υγεία, που αποτελούν βασικό μοχλό αύξησης της ζήτησης μετά την πανδημία.

Εκτός από την ποιότητα και το εμπόριο, ο εκτελεστικός διευθυντής τόνισε τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του IOC για την προώθηση του ρόλου της ελαιοκαλλιέργειας στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ιδίως μέσω της ικανότητας της ελιάς να δεσμεύει άνθρακα. Τόνισε την ανάγκη για ένα σαφές και ενιαίο μήνυμα σχετικά με τη συμβολή του τομέα στη βιώσιμη γεωργία και τον μεσογειακό τρόπο ζωής.

Υπενθύμισε δε, στους συμμετέχοντες ότι η Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς, η οποία αναγνωρίζεται επίσημα από την UNESCO, θα γιορταστεί φέτος στις 20 Νοεμβρίου στην Κόρδοβα και αναμένεται να συγκεντρώσει τους υπουργούς Γεωργίας τόσο από χώρες μέλη όσο και από μη μέλη. Ενθάρρυνε τους εκπροσώπους της Παγκόσμιας Ημέρας Ελιάς να προωθήσουν τη συμμετοχή υψηλού επιπέδου για να μεταδώσουν ένα ισχυρό μήνυμα διεθνούς ενότητας και κοινής δέσμευσης στον ελαιοκομικό τομέα.

Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Abdessalem Loued (Τυνησία) υπογράμμισε το γεγονός ότι το ελαιόλαδο αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της παγκόσμιας κατανάλωσης βρώσιμου ελαίου. Ζήτησε μια πιο ισορροπημένη και δίκαιη σχέση μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών της αλυσίδας αξίας του ελαιολάδου. «Η ελιά καρποφορεί μόνο μέσω της δικαιοσύνης», είπε, «και το λάδι της λάμπει μόνο όταν μοιράζεται».

Οι βασικές πρωτοβουλίες

Ο αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του IOC για τις Επιχειρησιακές Υποθέσεις, Abderraouf Laajimi, αναφέρθηκε στη βιωσιμότητα, την πλανητική και ανθρώπινη υγεία, καθώς και την ανάπτυξη της αγοράς ως τις καθοριστικές προκλήσεις του τομέα.

Μεταξύ των βασικών πρωτοβουλιών που ανέφερε ήταν η ανάπτυξη ενός υπολογιστή ισοζυγίου άνθρακα για τους ελαιώνες, η υποστήριξη των τραπεζών γενετικού υλικού και η οργάνωση μαθημάτων ανάπτυξης ικανοτήτων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη βιοποικιλότητα της ελιάς. Σημείωσε επίσης την πρόοδο στον Παγκόσμιο Κατάλογο Ποικιλιών Ελιάς, μαζί με υποτροφίες διδακτορικού και μεταπτυχιακού επιπέδου και τεχνική βοήθεια προς τις χώρες μέλη.

Υπογράμμισε επίσης τις ενισχυμένες προσπάθειες προώθησης, ιδίως στη Βραζιλία, η οποία είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας ελαιολάδου παγκοσμίως. Τόνισε περαιτέρω το έργο της Εκτελεστικής Γραμματείας στην τυποποίηση και την έρευνα, την εκπαίδευση των επικεφαλής των πάνελ γευσιγνωσίας αισθητηριακής ανάλυσης και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες στη φυσικοχημική και οργανοληπτική ανάλυση.

Η συνάντηση χρησίμευσε ως πλατφόρμα για την παρακολούθηση αυτών και άλλων συνεχιζόμενων πρωτοβουλιών, ιδίως στους τομείς του ποιοτικού ελέγχου, της διευκόλυνσης του εμπορίου, της βιωσιμότητας και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Τα αποτελέσματα των συζητήσεων της Συμβουλευτικής Επιτροπής θα αναφερθούν στο Συμβούλιο Μελών της ΔΟΕ κατά την επερχόμενη σύνοδό του τον Νοέμβριο.

Να σημειωθεί ότι φέτος, της Συμβουλευτικής Επιτροπής προεδρεύει ο Abdessalem Loued (Τυνησία) , με τους Genaro Siccolo (Ιταλία) και Mohammed Belasla (Αλγερία) να είναι αντιπρόεδροι. Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι από τις ακόλουθες χώρες μέλη της ΔΟΕ: Αλβανία, Αλγερία, Αργεντινή, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Γεωργία, Ιράν, Ιορδανία, Λίβανος, Λιβύη, Μαρόκο, Μαυροβούνιο, Παλαιστίνη, Τυνησία, Τουρκία, Ουρουγουάη και Ευρωπαϊκή Ένωση.